#تفسیر_قرآن
آیات ۱۵ و ۱۶ سوره تغابن :
﴿ إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ ۚ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴾
﴿ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لِأَنفُسِكُمْ ۗ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُو۟لَـٰئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ ﴾
ترجمه : بدانید که اموال و فرزندانتان وسیله آزمایشاند، و پاداش بزرگ نزد خداست. پس تا جایی که میتوانید تقوای الهی پیشه کنید، گوش دهید و فرمان برید، و انفاق کنید که برای شما بهتر است، و کسانی که از بخل و آزمندی خود محفوظ بمانند، آنان رستگارانند.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
اموال و فرزندان بهعنوان فتنه (آزمایش)
«فتنه» در اینجا به معنای آزمایش الهی است که اموال و فرزندان وسیلهای برای سنجش ایمان و اخلاص انسان محسوب میشوند.
ممکن است محبت بیش از حد به مال و فرزند، انسان را از اطاعت الهی بازدارد و باعث غفلت شود.
تقوا و اطاعت از خداوند
دستور «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ» نشان میدهد که خداوند از انسان توقعی بیش از توان او ندارد، اما باید در حد توان خود تقوا پیشه کند.
«وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا»: به معنای پذیرش دستورات خداوند با دل و جان است.
انفاق و دوری از بخل
«وَأَنفِقُوا خَيْرًا لِأَنفُسِكُمْ» نشان میدهد که انفاق در راه خدا، در واقع سود اصلی را به خود انسان میرساند.
خداوند کسانی را که «یوق شح نفسه» یعنی از بخل و آزمندی نفس خود رهایی یابند، بهعنوان رستگاران معرفی میکند.
اموال و فرزندان وسیله آزمایشاند، و تنها کسانی که تقوا داشته باشند، به رستگاری میرسند.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
چرا اموال و فرزندان فتنهاند؟
این آیه هشدار میدهد که محبت افراطی به مال و فرزند میتواند انسان را از وظایف دینی غافل کند.
بسیاری از انسانها به دلیل علاقه شدید به مال و فرزند، از انجام وظایف دینی مثل جهاد، انفاق و عبادات بازمیمانند.
لزوم تقوا در حد توان
خداوند «مَا اسْتَطَعْتُمْ» را بیان میکند تا تأکید کند که وظایف دینی به اندازه توان انسان است، نه بیشتر.
این آیه پاسخی به کسانی است که فکر میکنند وظایف دینی بیش از حد سنگین است.
اثر انفاق و دوری از بخل
انفاق باعث پاکی دل و افزایش رزق انسان میشود.
انسانهایی که از بخل و حرص نجات پیدا کنند، حقیقتاً به فلاح و سعادت میرسند.
دنیا محل امتحان است و وابستگی به مال و فرزند نباید انسان را از اطاعت خدا بازدارد. انفاق و تقوا راه رستگاری هستند.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
آزمایش از طریق اموال و فرزندان
خداوند اموال و فرزندان را نه بهعنوان بدی، بلکه بهعنوان وسیله امتحان معرفی میکند.
اگر از این نعمتها درست استفاده شود، عامل سعادتاند، اما اگر باعث غفلت شوند، موجب سقوط خواهند شد.
دستور به تقوا و اطاعت
خداوند رعایت تقوا را در حد توان از انسان خواسته است.
اطاعت از دستورات الهی راه عبور از این امتحان است.
دوری از بخل و انفاق در راه خدا
خداوند میفرماید که انفاق به نفع خود انسان است، نه دیگران.
کسی که بتواند بر حرص و بخل غلبه کند، به رستگاری میرسد.
اموال و فرزندان، امتحانی الهیاند که باید با تقوا، اطاعت و انفاق از آن سربلند بیرون آمد.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«كُلُّ نِعْمَةٍ مَسْؤُولٌ عَنْهَا العَبْدُ، فَإِنَّ اللَّهَ يَبْتَلِي العِبَادَ بِالنِّعَمِ كَمَا يَبْتَلِيهِمْ بِالمِحَنِ.»
منبع : نهجالبلاغه، حکمت ۲۹۴
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : نعمتها همانقدر که لطف الهیاند، وسیله آزمایش نیز هستند.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«لَوْ كَانَ لِابْنِ آدَمَ وَادِيَانِ مِنْ مَالٍ، لابْتَغَى ثَالِثًا، وَلاَ يَمْلأُ جَوْفَ ابْنِ آدَمَ إِلَّا التُّرَابُ.»
منبع : بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۱۹
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : حرص انسان برای مال، پایانی ندارد مگر با مرگ!
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«إِنَّ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ عَدُوَّانِ مُتَقَابِلَانِ وَ سَبِيلَانِ مُخْتَلِفَانِ، فَمَنْ أَحَبَّ الدُّنْيَا وَتَوَلَّاهَا أَبْغَضَ الْآخِرَةَ وَعَادَاهَا.»
منبع : نهجالبلاغه، حکمت ۱۰۳
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : دنیا و آخرت در مقابل یکدیگرند؛ کسی که محبت دنیا را در دل دارد، به همان میزان از آخرت فاصله میگیرد.
آیات ۱۵ و ۱۶ سوره تغابن :
﴿ إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ ۚ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴾
﴿ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لِأَنفُسِكُمْ ۗ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُو۟لَـٰئِكَ هُمُ ٱلْمُفْلِحُونَ ﴾
ترجمه : بدانید که اموال و فرزندانتان وسیله آزمایشاند، و پاداش بزرگ نزد خداست. پس تا جایی که میتوانید تقوای الهی پیشه کنید، گوش دهید و فرمان برید، و انفاق کنید که برای شما بهتر است، و کسانی که از بخل و آزمندی خود محفوظ بمانند، آنان رستگارانند.
۱۰:۲۶
۱۰:۲۶
#تفسیر_قرآن
آیات ۱۹ تا ۲۳ سوره معارج :
﴿ إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا ﴾
﴿ إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا ﴾ ﴿ وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا ﴾
﴿ إِلَّا الْمُصَلِّينَ ﴾
﴿ الَّذِينَ هُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ ﴾
ترجمه :همانا انسان حریص و کمتحمل آفریده شده است؛ هنگامی که بدی به او رسد، بیتابی میکند و چون خیری به او برسد، بخل میورزد، مگر نمازگزاران، آنان که بر نمازشان مداومت دارند.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
ویژگیهای ناپسند انسان :
"إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا" انسان در ذات خود ناآرام و حریص است.
"إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا" هنگام سختی، بیتاب و ناشکیبا میشود.
"وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا" در زمان آسایش، بخیل و خودخواه است.
علامه طباطبایی این ویژگیها را ناشی از تعلق شدید انسان به دنیا میداند، اما تأکید دارد که این ویژگیها ذاتی و غیرقابل تغییر نیستند، بلکه با تربیت و ایمان قابل اصلاح هستند.
استثنا شدن نمازگزاران
اما این صفات در همگان ثابت نیست؛ بلکه کسانی که رابطه قوی با خدا دارند، از این ضعفهای ذاتی رهایی مییابند. نماز مداوم و حقیقی، روح انسان را تقویت کرده و او را از بخل و بیتابی بازمیدارد.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
طبیعت اولیه انسان :
انسان موجودی است که بهصورت طبیعی دارای نوعی خودمحوری است. او هنگام سختی، بیتابی میکند و در هنگام خوشی، بخل میورزد.
این ویژگیها زمانی بر انسان مسلط میشوند که او از خدا غافل باشد.
تربیت دینی و کنترل نفس
خداوند راهی برای اصلاح این ویژگیها قرار داده است : نماز واقعی. کسانی که نماز را تنها به عنوان یک عادت انجام نمیدهند، بلکه آن را یک پیوند معنوی با خدا میدانند، از ضعفهای روحی دور میشوند.
نماز، دل انسان را نورانی و مهربان کرده و روح او را متعالی میسازد.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
ویژگیهای منفی انسان در این آیات، به دلیل ضعف ایمان است :
هرگاه مشکل پیش آید، سریع ناامید میشود.
وقتی نعمت به دست آورد، آن را در اختیار دیگران نمیگذارد.
نماز، عامل کنترل نفس :
نماز انسان را از این صفات حفظ میکند. کسانی که بر نماز مداومت دارند، بهدلیل ارتباط مستمر با خدا، از اضطرابها و بخل دور شده و به آرامش و سخاوت میرسند.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«الصَّلَاةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِيٍّ.»
منبع : وسائل الشیعة، ج ۴، ص ۲۹
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : نماز وسیله نزدیکی هر انسان باتقوا به خداوند است.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَعْلَمَ مَا لَهُ عِنْدَ اللَّهِ، فَلْيَنْظُرْ مَا لِلَّهِ عِنْدَهُ.»
منبع : کنزالعمال، حدیث ۲۲۹۷
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : هر کس میخواهد بداند که نزد خداوند چه جایگاهی دارد، ببیند که خداوند نزد او چه جایگاهی دارد.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«الصَّلَاةُ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَتُبْعِدُ مِنَ الْعَذَابِ.»
منبع : غرر الحکم، حدیث ۹۷۶۵
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : نماز، انسان را از زشتیها دور کرده و از عذاب الهی نجات میدهد.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیات :
انسان ذاتاً ضعیف و ناپایدار است؛ هنگام سختی، ناشکیبا و هنگام نعمت، بخیل میشود.
این ویژگیها قابل اصلاح هستند و تنها راه رهایی، عبادت خالصانه و ارتباط مداوم با خداست.
نماز، عامل کنترل نفس و روحیهبخش است و مانع سقوط در بخل و جزع میشود.
نتیجه : نماز واقعی، انسان را از اضطراب، بخل و خودخواهی دور کرده و او را به سوی آرامش و سخاوت هدایت میکند.
@Rajabieh
آیات ۱۹ تا ۲۳ سوره معارج :
﴿ إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا ﴾
﴿ إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا ﴾ ﴿ وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا ﴾
﴿ إِلَّا الْمُصَلِّينَ ﴾
﴿ الَّذِينَ هُمْ عَلَىٰ صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ ﴾
ترجمه :همانا انسان حریص و کمتحمل آفریده شده است؛ هنگامی که بدی به او رسد، بیتابی میکند و چون خیری به او برسد، بخل میورزد، مگر نمازگزاران، آنان که بر نمازشان مداومت دارند.
۹:۴۵
#تفسیر_قرآن
سوره عصر :
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
﴿ وَالْعَصْرِ ﴾ ﴿ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴾
﴿ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴾
ترجمه :به نام خداوند بخشنده مهربانسوگند به عصر (زمان)،که انسان در زیان است،مگر کسانی که ایمان آورده، کارهای شایسته انجام داده، و یکدیگر را به حق و صبر سفارش کردهاند.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
برخی از معانی مطرحشده برای "عصر" :
زمان بهطور مطلق، که یادآور ارزش عمر انسان و لزوم بهرهبرداری صحیح از آن است.
عصر پیامبر (صلىاللهعليهوآله) که دوران تکامل و بلوغ وحی الهی بود.
عصر ظهور امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) که دوره تحقق عدالت جهانی خواهد بود.
خسران انسان در چیست؟
عمر، سرمایهای است که دائماً کاهش مییابد.
اگر در مسیر صحیح استفاده نشود، چیزی جز پشیمانی باقی نمیماند.
راه نجات :
ایمان واقعی (نه ایمان ظاهری).
عمل صالح که نشاندهنده حقیقت ایمان است.
دو اصل ضروری برای سعادت :
توصیه به حق (دعوت به حقیقت و عدالت).
توصیه به صبر (پایداری در مسیر ایمان و عمل صالح).
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
این سوره، فرمول کلی نجات را بیان میکند :
ایمان : اولین گام برای سعادت.
عمل صالح : لازمه ایمان حقیقی.
دعوت به حق : مسؤولیت اجتماعی مؤمنان.
دعوت به صبر : کلید استقامت در برابر مشکلات.
"خُسْر" چیست؟
دو نوع خسارت داریم :
خسارت مالی : جبرانپذیر است.
خسارت عمر و فرصتها : غیرقابل جبران است!
ایمان بدون عمل، و عمل بدون ایمان بیفایده است.
دعوت به حق بدون صبر، پایدار نمیماند.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
این سوره خلاصهای از راه سعادت است :
ایمان، شرط لازم برای نجات است.
عمل صالح، تجلی ایمان است.
دعوت به حق و صبر، مسؤولیت اجتماعی مؤمنان است.
این سوره نشان میدهد که سعادت فردی و اجتماعی در گرو چهار اصل است :
ایمان قلبی
عمل صالح فردی و اجتماعی
امر به حق و عدالت
پایداری در مسیر ایمان و عمل صالح
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«لَوْ تَدَبَّرَ النَّاسُ فِي هَذِهِ السُّورَةِ لَكفَتْهُمْ»
منبع : تفسیر مجمعالبیان،ج۱۰، ص۵۵۱
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : اگر مردم در این سوره (عصر) تدبر کنند، برای هدایتشان کافی است.
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«الحَقُّ هُوَ القُرآنُ، وَالصَّبرُ هُوَ الثَّباتُ عَلیهِ.»
منبع : نورالثقلین، ج۵، ص۶۶۰
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : حق، همان قرآن است و صبر، پایداری بر آن است.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«الصَّبْرُ مِنَ الإيمانِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأسِ مِنَ الجَسَدِ، فَلا إيمانَ لِمَن لا صَبْرَ لَهُ.»
منبع : نهجالبلاغه، حکمت۸۲
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : صبر نسبت به ایمان، مانند سر نسبت به بدن است. کسی که صبر ندارد، ایمان ندارد.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی سوره عصر :
انسان در حال زیان است، مگر افرادی که :
ایمان داشته باشند.
اعمال شایسته انجام دهند.
دیگران را به حق توصیه کنند.
در این راه صبر و استقامت داشته باشند.
این سوره، خلاصهای از راه سعادت و نجات بشر است.
مسؤولیت اجتماعی در هدایت دیگران، یک وظیفه الهی است.
صبر، عامل پیروزی در مسیر ایمان است.
نتیجه : سوره عصر نسخهای کوتاه اما جامع برای رستگاری است : ایمان، عمل صالح، توصیه به حق و صبر، کلید نجات انسان از خسراناند.
@Rajabieh
سوره عصر :
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
﴿ وَالْعَصْرِ ﴾ ﴿ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴾
﴿ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴾
ترجمه :به نام خداوند بخشنده مهربانسوگند به عصر (زمان)،که انسان در زیان است،مگر کسانی که ایمان آورده، کارهای شایسته انجام داده، و یکدیگر را به حق و صبر سفارش کردهاند.
۱۰:۰۹
سلام علیکمبا توجه به استقبال بینظیر شما از تفسیر روزانه یک آیه قرآن در ماه مبارک رمضان، تصمیم گرفتیم این مسیر پربرکت را ادامه دهیم؛ از این پس، هر جمعه با تفسیر یک آیه در کنار شما خواهیم بود تا همچنان از نور قرآن بهرهمند شویم.
@Rajabieh
۸:۲۱
#تفسیر_قرآن
آیه ۴ سوره عنکبوت :
﴿ أَمْ حَسِبَ ٱلَّذِينَ يَعْمَلُونَ ٱلسَّيِّئَاتِ أَن يَسْبِقُونَا ۚ سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ ﴾
ترجمه : آیا کسانی که کارهای بد انجام میدهند، گمان کردهاند که از (دام و قدرت) ما میگریزند؟ چه بد حکمی میکنند!
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
این آیه پاسخی است به گمان باطل گناهکاران که خیال میکنند با تأخیر در عذاب الهی، از قدرت خدا پیشی گرفتهاند.
این آیه نوعی «انکار تعجبی» است، یعنی خداوند با لحن تعجب میپرسد : آیا واقعاً چنین گمان باطلی دارند؟
کلمه «يَسْبِقُونَا» یعنی سبقت گرفتن از ما، کنایه از این است که آنان تصور میکنند میتوانند از مجازات و نظارت الهی فرار کنند.
خداوند تأکید میکند که چنین داوریای نسبت به خداوند بسیار ناپسند است و ناشی از جهل نسبت به قدرت، علم و حکمت اوست.
این آیه، در راستای تربیت انسان است تا نسبت به اعمالش هوشیار باشد و فریب مهلت و سکوت الهی را نخورد.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
برخی انسانها به خاطر تأخیر در عذاب الهی دچار توهم امنیت میشوند و فکر میکنند که خدا با آنها کاری ندارد یا از اعمالشان غافل است.
قرآن این توهم را رد میکند. خداوند صبور است، اما صبر او بیپایان نیست.
آیه اشاره دارد که تأخیر در مجازات، لطفی برای بازگشت و توبه است، نه نشانه ناتوانی خدا.
تعبیر «ساء ما یحکمون» یعنی این بدترین قضاوت درباره خداست که گمان شود او به ظالمان اجازه فرار از عدالت میدهد.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
در این آیه دو خطای بزرگ از مجرمان مطرح میشود :
توهم فرار از مجازات الهی
قضاوت باطل درباره سنتهای خدا
این آیه یادآور سنت الهی است که «مؤاخذه حتمی است» و تأخیر، نشانه لطف یا غفلت نیست.
آیه نوعی هشدار تربیتی است : کسانی که بر گناه اصرار دارند و خدا را ناظر نمیبینند، در بدترین خط فکری قرار دارند.
از واژه «ساء» میفهمیم که این تفکر، زشتترین قضاوتهاست.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) : «إِذَا رَأَيْتَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُتَابِعُ عَلَيْكَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تُعْصِيهِ، فَاحْذَرْهُ.»
منبع : الکافی، ج ۲، ص ۴۴۷
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : هرگاه دیدی خداوند نعمتهایش را پشت سر هم به تو میدهد، در حالی که او را نافرمانی میکنی، از او بترس!
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) : «إِنَّ اللَّهَ يُمْلِي لِلظَّالِمِ حَتَّى إِذَا أَخَذَهُ لَمْ يُفْلِتْهُ.»
منبع : نهجالفصاحه، حدیث ۱۹۳۸
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : خداوند به ستمگر مهلت میدهد، اما هنگامی که او را بگیرد، رها نخواهد کرد.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) : «الْغِنَى فِي الْقَلْبِ، وَالْأَمْنُ مِنْ مَكْرِ اللَّهِ ضَعْفٌ فِي الْعَقْلِ.»
منبع : غررالحکم، حدیث ۲۵۳۷
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : بینیازی در دل است، اما ایمنی از مکر خدا، نشانه نادانی و ضعف عقل است.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
گناهکار نباید فریب مهلت الهی را بخورد.
سنت الهی بر مؤاخذه است، نه نادیدهگرفتن.
گمان فرار از عدالت خدا، قضاوتی بسیار نادرست و خطرناک است.
نعمتها در هنگام گناه، آزمایشی سخت هستند.
نتیجه : خداوند به گنهکاران مهلت میدهد، نه برای فرار، بلکه برای توبه؛ و گمان رهایی از حساب، بدترین داوری نسبت به خداست.
@Rajabieh
آیه ۴ سوره عنکبوت :
﴿ أَمْ حَسِبَ ٱلَّذِينَ يَعْمَلُونَ ٱلسَّيِّئَاتِ أَن يَسْبِقُونَا ۚ سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ ﴾
ترجمه : آیا کسانی که کارهای بد انجام میدهند، گمان کردهاند که از (دام و قدرت) ما میگریزند؟ چه بد حکمی میکنند!
۸:۲۱
#تفسیر_قرآن
آیه ۶ سوره مجادله : ﴿ يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا ۚ أَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ ۚ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴾
ترجمه : روزی که خداوند همه آنان را برمیانگیزد، و از آنچه کردهاند آگاهشان میسازد؛ خدا همه را به حساب آورده و آنان فراموشش کردهاند؛ و خدا بر هر چیز گواه است.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
روز بعث : اشاره به روز قیامت دارد که همه انسانها از اولین تا آخرین محشور میشوند.
«فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا» : یعنی خداوند تمامی اعمال بندگان را برایشان بازگو میکند.
علامه میفرماید: «این بیان الهی، نه تنها در قالب اطلاعدهی، بلکه همراه با جزئیات و کیفیت آن اعمال خواهد بود.»
«احصاه الله و نسوه» : یعنی خدا همه اعمال را دقیقاً ثبت کرده، در حالی که انسانها یا از روی غفلت یا فراموشی از یاد بردهاند.
تأکید دارد که این احصاء و یادداشت کامل، نشانهی عدالت خدا و پاسخ به شبههی فراموششدنی بودن اعمال است.
این آیه نوعی تهدید نرم و یادآوری برای مؤمنان است که مراقب اعمال خویش باشند.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
این آیه به روشنی نشان میدهد که هیچ عملی از قلمرو حساب الهی خارج نمیشود.
«احصاه الله و نسوه» بیانگر این است که هر کار کوچک و بزرگی ثبت میشود، حتی اگر انسان فراموش کند.
خداوند شاهد و ناظر بیواسطه همه چیز است و اعمال انسان، به صورت مستند و دقیق ثبت میشود.
این آیه هشداری جدی به انسانهاست که تصور نکنند کارهای فراموششده از حساب خدا هم پنهان میماند.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
این آیه به محشر و حساب دقیق اعمال اشاره دارد.
«يُنَبِّئُهُم» یعنی نه فقط گفتن، بلکه بازخوانی و تبیین کامل اعمال در حضور خود انسان.
«احصاه الله و نسوه» یعنی کارهایی که بشر جدی نگرفته و یا از یاد برده، اما خدا در دفتر عمل ثبت کرده.
تأکید میکند که فراموشی انسان، معافیت نمیآورد.
این آیه انگیزهای قوی برای مراقبت از اعمال و محاسبه نفس در دنیا میدهد.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) : «يُحْضَرُ الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَيُعَرَّفُ بِجَمِيعِ أَعْمَالِهِ، ثُمَّ يُقَالُ لَهُ: افْعَلْ.»
منبع : الکافی، ج۲، ص ۴۴۰
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : بنده در قیامت حاضر میشود و همه اعمالش به او نشان داده میشود، سپس خطاب میشود: داوری کن.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) : «كُونُوا مِنْ أَبْنَاءِ الْآخِرَةِ، وَ لَا تَكُونُوا مِنْ أَبْنَاءِ الدُّنْيَا، فَإِنَّ كُلَّ وَلَدٍ يَلْحَقُ بِأُمِّهِ.»
منبع : نهجالبلاغه، حکمت ۲۹۳
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : از فرزندان آخرت باشید، نه از فرزندان دنیا؛ چرا که هر فرزندی، به مادر خود ملحق خواهد شد.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) : «يُكْتَبُ فِي كُلِّ يَوْمٍ عَمَلُ ابْنِ آدَمَ، فَإِذَا مَاتَ عُرِضَتْ عَلَيْهِ أَعْمَالُهُ.»
منبع : ثواب الأعمال، ص ۲۴
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : هر روز اعمال فرزند آدم نوشته میشود، و پس از مرگ به او نشان داده میشود.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
قیامت روز بازخوانی همه اعمال است.
انسانها اعمال بسیاری را از یاد میبرند، اما در دفتر الهی محفوظ است.
خداوند نه تنها ناظر، بلکه شاهد و محاسب دقیق همه امور است.
غفلت از اعمال، مسئولیت را از انسان نمیگیرد.
این آیه هشدار و یادآوری برای مراقبه و حسابرسی در دنیا است.
نتیجه : هیچ عملی از نگاه و حساب الهی پنهان نمیماند؛ انسان فراموش میکند، اما خدا فراموش نمیکند.
@Rajabieh
آیه ۶ سوره مجادله : ﴿ يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا ۚ أَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ ۚ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴾
ترجمه : روزی که خداوند همه آنان را برمیانگیزد، و از آنچه کردهاند آگاهشان میسازد؛ خدا همه را به حساب آورده و آنان فراموشش کردهاند؛ و خدا بر هر چیز گواه است.
۴:۳۵
#تفسیر_قرآن
آیه ۱۱ سوره حج :
﴿ وَمِنَ النَّاسِ مَن يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَىٰ حَرْفٍ ۖ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ ٱطْمَأَنَّ بِهِ ۖ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِ ۚ خَسِرَ ٱلدُّنْيَا وَٱلْـَٔاخِرَةَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْخُسْرَانُ ٱلْمُبِينُ ﴾
ترجمه : و از مردم کسی است که خدا را فقط بر کناره (دین) میپرستد؛ اگر خیری به او رسد، آرام میگیرد، و اگر آزمونی (رنج و مشکلی) به او رسد، روی برمیگرداند؛ او در دنیا و آخرت زیانکار است، و این همان زیان آشکار است.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
«عَلَى حَرْفٍ» : یعنی بر لبه و مرز دین، نه با اعتقاد راسخ. این شخص فقط در صورت آسایش دیندار است. علامه اشاره میکند که اینگونه افراد دین را «تجربهگرایانه» پذیرفتهاند، نه با باور درونی.
«خسر الدنیا و الاخره» : نه در دنیا به ثبات و آرامش میرسند و نه در آخرت بهرهای دارند.
این آیه بیانگر دینداری سطحی و ناپایدار است، و هشدار میدهد که ایمان باید ریشهدار باشد، نه وابسته به نفع و راحتی.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
میگوید منظور، کسانی هستند که با کوچکترین مشکلی، از دین برمیگردند.
نمونههایش را مسلمانانی میداند که در صدر اسلام وقتی دچار فشار اقتصادی یا اجتماعی میشدند، دین را رها میکردند.
ایمان این افراد سودمحور است. خدا را برای سود میخواهند، نه برای خودش.
«خسر الدنیا» : در دنیا آرامش و شخصیت مستقل ندارند.
«خسر الآخره» : در آخرت هم محروم میمانند.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
این آیه نشانه خطرناک ناپایداری ایمان است.
ایمان واقعی یعنی ثبات در شرایط سخت.
مثالی از انسانهایی که نماز میخوانند، ولی وقتی مشکلی پیش میآید، از خدا گلهمند میشوند.
این آیه ما را دعوت به صبر در مشکلات و پایداری در مسیر دین میکند.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الحُسَينُ (عليهالسلام) :
«النَّاسُ عَبِيدُ الدُّنْيَا، وَالدِّينُ لَعِقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ، يَحُوطُونَهُ مَا دَرَّتْ مَعَايِشُهُمْ، فَإِذَا مُحِّصُوا بِالْبَلَاءِ قَلَّ الدَّيَّانُونَ.»
منبع : بحار الأنوار، ج ۴۴، ص ۳۸۳
امام حسین (عليهالسلام) فرمودند : مردم بندگان دنیا هستند، و دین را فقط بر زبان دارند (نه در دل و عمل). تا زمانی که زندگیشان بر وفق مراد است، گرد دین میگردند. اما هنگامی که در معرض بلا و امتحان قرار گیرند، دینداران واقعی اندکند.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :
«إنّ اللهَ لا يَقبلُ العملَ إلّا بما هو خالصٌ له، ولقد خُلقَ الإنسانُ ضعيفاً، فلا تكونوا عبّادَ النّعمةِ بل عبّادَ اللهِ»
منبع : وسائل الشیعه، ج۱، ص۶۹
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : خدا عملی را میپذیرد که فقط برای او انجام شده باشد؛ انسان ناتوان است، پس بندگان نعمت نباشید، بلکه بندگان خدا باشید.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :
«إنّ أسوأ الناسِ مَن عبدَ اللهَ طَمعاً أو خَوفاً»
منبع : نهجالبلاغه، حکمت ۲۳۷
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : بدترین مردم کسی است که خدا را فقط به طمع یا از ترس میپرستد.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
دینداری باید از عمق دل باشد، نه بر اساس راحتی و نفع شخصی.
ناپایداری در ایمان، سبب زیان در دنیا و آخرت میشود.
خدا را باید در سختی و راحتی، با خلوص پرستید.
آیه هشدار جدی به کسانی است که ایمانشان به مصلحت گره خورده است.
نتیجه : ایمان سودمحور، ایمان نیست؛ دین واقعی، پایدار و بیقید به نفع و ضرر دنیاست .
@Rajabieh
آیه ۱۱ سوره حج :
﴿ وَمِنَ النَّاسِ مَن يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَىٰ حَرْفٍ ۖ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ ٱطْمَأَنَّ بِهِ ۖ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِ ۚ خَسِرَ ٱلدُّنْيَا وَٱلْـَٔاخِرَةَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْخُسْرَانُ ٱلْمُبِينُ ﴾
ترجمه : و از مردم کسی است که خدا را فقط بر کناره (دین) میپرستد؛ اگر خیری به او رسد، آرام میگیرد، و اگر آزمونی (رنج و مشکلی) به او رسد، روی برمیگرداند؛ او در دنیا و آخرت زیانکار است، و این همان زیان آشکار است.
«النَّاسُ عَبِيدُ الدُّنْيَا، وَالدِّينُ لَعِقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ، يَحُوطُونَهُ مَا دَرَّتْ مَعَايِشُهُمْ، فَإِذَا مُحِّصُوا بِالْبَلَاءِ قَلَّ الدَّيَّانُونَ.»
«إنّ اللهَ لا يَقبلُ العملَ إلّا بما هو خالصٌ له، ولقد خُلقَ الإنسانُ ضعيفاً، فلا تكونوا عبّادَ النّعمةِ بل عبّادَ اللهِ»
«إنّ أسوأ الناسِ مَن عبدَ اللهَ طَمعاً أو خَوفاً»
۶:۳۷
#تفسیر_قرآن
آیه ۲۹ سوره انفال :
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴾
ترجمه : ای کسانی که ایمان آوردهاید! اگر از خدا پروا کنید، برای شما (نیروی) تمیز (حق از باطل) قرار میدهد، و گناهانتان را میپوشاند و شما را میآمرزد، و خدا دارای فضل بزرگ است.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
منظور از فرقان، نیروی درونی تشخیص حق از باطل است که به انسان باتقوا داده میشود.
این فرقان شامل نور بصیرت، حکمت، توفیق هدایت، و قدرت بر انتخاب درست در لحظات تصمیمگیری است.
تقوا یک شرط اساسی برای بهرهمندی از این هدیه الهی است.
آیه وعده میدهد که تقوا، علاوه بر فرقان، موجب پاک شدن گناهان گذشته و مغفرت الهی نیز میشود.
*تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
این آیه سه اثر مهم برای تقوا برمیشمارد :
فرقان : نیرویی برای درک حقیقت در فتنهها و تاریکیها.
کفاره گناهان : جبران و زدودن آثار اعمال ناپسند.
مغفرت الهی : آمرزش واقعی و درونی.
فرقان تنها به معنای عقل نیست، بلکه نوری است از سوی خدا که به متقین داده میشود.
مثال میزند که چگونه افراد باتقوا در شرایط شبههناک از انحراف مصون میمانند.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
اگر تقوا در زندگی فردی و اجتماعی ما جاری شود، خداوند ما را از بسیاری گرفتاریها حفظ میکند.
فرقان در این آیه یعنی بصیرتی که باعث میشود انسان راه را در فتنهها گم نکند.
این آیه ناظر به ابتلائات صدر اسلام هم هست؛ خدا به مسلمانان وعده داد که اگر تقوا پیشه کنند، در میان تبلیغات و نفاقها، حق را خواهند شناخت.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«إذا التَقَتِ الفِتَنُ فعليكم بالتُقَى.»
منبع : تحف العقول، ص۳۵۶
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : وقتی فتنهها با یکدیگر درآمیختند، بر شما باد به تقوا.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«اتَّقُوا فِراسَةَ المُؤمِنِ، فإنَّهُ يَنظُرُ بِنُورِ اللّه.»
منبع : بحار الأنوار، ج ۶۴، ص ۳۰۸
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : از فراست مؤمن بپرهیزید، که او با نور خدا مینگرد.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«التقوى تُنجِى فِى كُلِّ كَربٍ.»
منبع : غررالحکم، ح ۱۳۶۲
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : تقوا در هر گرفتاری نجاتبخش است.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
تقوا کلید دریافت فرقان (تشخیص صحیح) است.
فرقان نعمتی است که در تاریکی فتنهها، نور راه میشود.
آثار تقوا شامل بصیرت، پاکی از گناه و آمرزش الهی است.
بدون تقوا، انسان در میان حق و باطل گم میشود.
نتیجه : تقوا چراغ راه بصیرت و نجات در فتنههاست و موجب آمرزش و هدایت الهی میشود.
@Rajabieh
آیه ۲۹ سوره انفال :
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴾
ترجمه : ای کسانی که ایمان آوردهاید! اگر از خدا پروا کنید، برای شما (نیروی) تمیز (حق از باطل) قرار میدهد، و گناهانتان را میپوشاند و شما را میآمرزد، و خدا دارای فضل بزرگ است.
۵:۰۳
#تفسیر_قرآن
آیه ۵۳ سوره زمر :
﴿ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴾
ترجمه :بگو : ای بندگان من که بر خود اسراف کردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید. همانا خداوند همه گناهان را میآمرزد؛ زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
این آیه پیام امیدبخش و از لطیفترین خطابهای قرآن است.
«عبادی» با اضافه به «یاء» متکلم، نشانگر نهایت محبت است؛ گویی خدا با نهایت مهربانی بندگان گناهکار را صدا میزند.
«اسراف» به معنای تجاوز از حد است؛ یعنی گناهکارانی که به طغیان رسیدهاند هم مشمول رحمت خدا هستند.
تأکید «لَا تَقْنَطُوا» (یأس نداشته باشید) نشان میدهد که هیچ گناهی، حتی شرک، مادامی که توبه کند، مانع رحمت خدا نیست.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
این آیه، درهای امید را به روی تمام گناهکاران باز میکند؛ حتی گناهکارترین انسانها.
از این آیه به عنوان «آیه رحمت» و «امیدبخشترین آیه قرآن» یاد میشود.
تعبیر «يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا» یعنی همه گناهان (بیاستثنا) آمرزیده میشود، به شرط توبه و بازگشت.
در ادامه آیات این سوره، دعوت به بازگشت، قبل از فرا رسیدن عذاب و مرگ آمده است؛ یعنی فرصت باز است، اما محدود.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
این آیه، روح امید را در گناهکار زنده میکند.
از رحمت خدا مأیوس نشدن، خود یک عبادت قلبی است.
«عبادی الذین اسرفوا» یعنی حتی کسانی که بسیار گناه کردهاند نیز جزو «بندگان خدا» هستند.
اگر گناهکار بداند که بخشیده میشود، انگیزه توبه در او زنده میشود.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«ما من آيةٍ في القرآن أرجى عندي من قولِه : قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ»
منبع : الکافی، ج ۲، ص ۴۳۹
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : هیچ آیهای در قرآن برای من امیدوارکنندهتر از این آیه نیست.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«لو علمَ المذنبونَ ما لهم عند الله من الرحمة، لماتوا طرباً، ولو علم الكافرون ما لهم من العذاب، لماتوا حزناً»
منبع : نهج الفصاحة، حدیث ۱۹۵۶
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : اگر گناهکاران میدانستند خدا چه رحمتی برایشان قرار داده، از شادی میمردند؛ و اگر کافران میدانستند چه عذابی در انتظارشان است، از اندوه میمردند.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :« عَجِبتُ لِمَن يَقنَطُ و مَعهُ الاستِغفارُ»
منبع : نهجالبلاغه، حکمت ۸۷
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : در شگفتم از كسى كه استغفار را با خود دارد و با اين وصف نوميد مى شود!
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
خداوند با محبت بندگان گناهکار را خطاب قرار میدهد.
آمرزش الهی شامل همه گناهان است؛ اما شرط آن توبه واقعی است.
این آیه پناهگاه روحهای خسته از گناه و دل های شکسته است.
نومیدی از رحمت خدا، خود گناه بزرگی است.
نتیجه : حتی اگر در گناه غرق شدهای، تا وقتی که زندهای، درِ بازگشت و رحمت خدا باز است؛ فقط برگرد.
@Rajabieh
آیه ۵۳ سوره زمر :
﴿ قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴾
ترجمه :بگو : ای بندگان من که بر خود اسراف کردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید. همانا خداوند همه گناهان را میآمرزد؛ زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.
۹:۱۶
بسمه تعالی
سلام علیکم
به اطلاع علاقمندان میرسانیم کتاب « صراط حمید » ( مجموعه درس گفتار های مرحوم آیت الله سید علی هاشمی گلپایگانی(ره) ) در تفسیر سوره مبارکه حمد و سوره مبارکه ابراهیم به چاپ رسیده و در نمایشگاه بین المللی کتاب به فروش می رسد.
آدرس : راهرو ۲۳ غرفه ۱۸ انتشارات دلیل ما
خرید اینترنتی :https://B2n.ir/rr3974
تلفن انتشارات : 021-66464141025-37733413
@Rajabieh
سلام علیکم
به اطلاع علاقمندان میرسانیم کتاب « صراط حمید » ( مجموعه درس گفتار های مرحوم آیت الله سید علی هاشمی گلپایگانی(ره) ) در تفسیر سوره مبارکه حمد و سوره مبارکه ابراهیم به چاپ رسیده و در نمایشگاه بین المللی کتاب به فروش می رسد.
آدرس : راهرو ۲۳ غرفه ۱۸ انتشارات دلیل ما
خرید اینترنتی :https://B2n.ir/rr3974
تلفن انتشارات : 021-66464141025-37733413
۱۳:۱۳
#تفسیر_قرآن
آیه ۱۰ سوره فاطر :
﴿ مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا ۚ إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ ۚ وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ۖ وَمَكْرُ أُولَٰئِكَ هُوَ يَبُورُ ﴾
ترجمه : هر کس عزت میخواهد، (بداند که) تمام عزت از آنِ خداست. سخن پاک (مانند توحید و ذکر) به سوی او بالا میرود، و عمل صالح آن را بالا میبرد، و کسانی که مکر (و نیرنگ) در بدیها میکنند، عذابی سخت دارند، و نیرنگشان نابود میشود.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
منظور از «الکلم الطیب» سخن پاک و با ایمان مانند ذکر خدا، شهادت به توحید و رسالت، دعا، و گفتار نیکو است.
«العمل الصالح یرفعه» یعنی عمل صالح است که باعث میشود این گفتار نیک، مقبول درگاه الهی شده و به «سوی بالا» صعود کند.
عزت واقعی تنها نزد خداست؛ انسانهایی که دنبال عزت از طریق مال، مقام یا قدرتهای دنیایی هستند، در توهمی باطل به سر میبرند.
در پایان آیه، اشاره به کسانی است که با نیرنگ و فساد میخواهند به اهدافشان برسند؛ اما سرانجام نیرنگشان نابود میشود.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
عزتطلبی یک میل فطری در انسان است، ولی تنها راهش ارتباط با خدا و ایمان و عمل صالح است.
«الکلم الطیب» را دعا، ایمان، اذکار، سخنان حق، عقیده درست و ... میداند که اگر با عمل صالح همراه باشد، مقبول میشود.
کسی که فقط زبانش نیکوست ولی عملش آلوده است، گفتارش بالا نمیرود.
«یمکرون السیئات» به کسانی اشاره دارد که با نقشهچینی برای ظلم، فساد، تفرقهافکنی و امثال آن دنبال موفقیتاند، اما خداوند مکرشان را نابود میکند.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
عزت، قدرت، شخصیت و سربلندی فقط در سایه ایمان و عمل صالح است، نه در مکر و فریب.
صِرف گفتار نیک (مثل: «خدایا! خدایا!») بدون عمل، کافی نیست.
اعمال فاسد و نقشههای شیطانی حتی اگر در ظاهر موفق باشند، بینتیجه و فاسدشدنی هستند.
خداوند نظامی دقیق قرار داده : گفتار خوب بالا میرود اگر عمل خوب نیز همراه آن باشد.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«الکَلمُ الطّیب هو قولُ المؤمن: لا إلهَ إلّا الله، و محمدٌ رسول الله، و علیٌّ ولیّ الله... و العملُ الصالح أداءُ الفرائض»
منبع : تفسیر نورالثقلین، ج۴، ص۴۹۷
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : کلمه پاک، گفتار مؤمن است که میگوید: «لا إله إلا الله، محمدٌ رسول الله، علی ولیالله»... و عمل صالح، انجام واجبات است.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«العِزَّةُ للهِ و لِرَسُولِهِ و لِلمُؤمِنینَ، فَاطلُبُوها عِندَ اللهِ»
منبع : غرر الحکم، حدیث ۷۰۵۵
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : عزت برای خدا و پیامبرش و مؤمنان است؛ پس آن را از خدا بخواهید.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«مَن أرادَ العِزَّ بِغَیرِ طاعَةِ اللهِ أذَلَّهُ اللهُ»
منبع : کنز العمال، حدیث ۵۸۶۴
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : کسی که بدون اطاعت خدا بخواهد عزیز شود، خداوند او را خوار خواهد کرد.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
عزت واقعی در دست خداست، نه در جاه و مقام دنیوی.
گفتار نیکو زمانی بالا میرود که با عمل نیک همراه باشد.
ایمان زبانی بدون عمل، ناقص و بیاثر است.
نیرنگورزان، حتی اگر موفق به نظر برسند، در نهایت شکستخوردهاند.
نتیجه : عزت را باید از مسیر ایمان و عمل صالح جُست، نه از فریب و گناه؛ و هر سخن نیکی بدون عمل، بالا نمیرود.
@Rajabieh
آیه ۱۰ سوره فاطر :
﴿ مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا ۚ إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ ۚ وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ۖ وَمَكْرُ أُولَٰئِكَ هُوَ يَبُورُ ﴾
ترجمه : هر کس عزت میخواهد، (بداند که) تمام عزت از آنِ خداست. سخن پاک (مانند توحید و ذکر) به سوی او بالا میرود، و عمل صالح آن را بالا میبرد، و کسانی که مکر (و نیرنگ) در بدیها میکنند، عذابی سخت دارند، و نیرنگشان نابود میشود.
۸:۴۰
#تفسیر_قرآن
آیه ۸ سوره فاطر :
﴿ أَفَمَن زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا ۖ فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ ۖ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَاتٍ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴾
ترجمه : آیا کسی که زشتی عملش برایش زینت داده شده و آن را نیکو میبیند (با انسان درستکار برابر است؟!) بیتردید خدا هر کس را بخواهد گمراه میکند و هر که را بخواهد هدایت میکند. پس جانت از شدت اندوه بر آنان هلاک نشود، که خدا به آنچه میکنند داناست.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
این آیه به توجیهگران گناه اشاره دارد؛ کسانی که شیطان یا نفس اماره، زشتیهایشان را برایشان زیبا جلوه داده است.
این افراد واقعاً گمان میکنند کار خوب میکنند، نه از روی نفاق، بلکه از روی انحراف در درک.
«یضلّ من یشاء» به معنای ضلالت بهسبب سوء اختیار انسانهاست؛ خدا کسی را گمراه میکند که خود، راه گمراهی را برگزیده.
«فلا تذهب نفسک علیهم حسرات» دلداری به پیامبر است : اندوه مخور که چرا ایمان نمیآورند، زیرا انتخاب خودشان بوده.
خدا از نیتها و انگیزههای باطنی آنان آگاه است، پس مجازاتشان عادلانه خواهد بود.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
این آیه یکی از خطرناکترین حالتهای انسان را بیان میکند : زمانی که گناه، در نظرش زیبا جلوه میکند و خود را مصلح میپندارد.
انسان گمراه، اگر بفهمد در مسیر اشتباه است، امکان هدایت هست؛ اما وقتی زشتی را زیبا ببیند، هیچ انگیزهای برای اصلاح ندارد.
این زیبایی گناه ممکن است بر اثر تکرار معصیت، همنشینی با منحرفان، تعصب جاهلی یا القائات شیطان باشد.
«فلا تذهب نفسک علیهم حسرات» به معنای غم زیاد نخور که جانت را فرسوده کند، زیرا هدایت دست خداست.
این آیه نشان میدهد پیامبر تا چه اندازه دلسوز مردم بود.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
اگر گناه، برای کسی زیبا جلوه کند، دیگر انگیزهای برای اصلاح ندارد.
گمراهی و هدایت از جانب خداوند است، اما بر اساس لیاقت انسانها و انتخابهای خودشان.
پیامبر نباید خود را از اندوه ایماننیاوردن مردم نابود کند؛ این مسیر نیاز به هدایتپذیری درونی دارد.
خداوند، هم ظاهر کارها را میبیند و هم نیات پشت صحنه را.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«إذا أذْنَبَ الرَّجُلُ خرَجَ في قلبِه نُكْتَةٌ سوداء، فإن تابَ انمَحَت، وإن عادَ زادتْ، حتّى تَغلِبَ على قلبِه، فلا يُفلِحَ بَعدَها أبدًا»
منبع : الکافی، ج۲، ص۲۷۳
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : وقتی انسان گناه میکند، نقطه سیاهی در دلش پدید میآید؛ اگر توبه کرد، پاک میشود؛ و اگر ادامه داد، آن سیاهی افزایش مییابد تا دل را بپوشاند، و بعد از آن دیگر رستگار نمیشود.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«رُبَّ شَهوةٍ ساعةٍ أورَثَتْ حَسرَةً طَويلةً»
منبع : نهجالبلاغه، حکمت ۲۵۲
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : چه بسیار خواهش نفسانی یکساعته که حسرتی طولانی به بار میآورد.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«إنَّ أخوفَ ما أخافُ على أمَّتي، زَلَّةُ العالِمِ، و جِدالُ المُنافِقِ بالقُرآنِ، و تَزيينُ الشَّيطانِ لهُمُ الأعمالَ»
منبع : بحار الأنوار، ج۲، ص۸۸
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : بیشترین ترس من برای امتم، لغزش عالم، جدال منافق با قرآن، و آراستن اعمال زشت توسط شیطان برای آنهاست.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
بدترین نوع گمراهی، زیبا دیدن گناه و زشت ندیدن خطاهاست.
هدایت و ضلالت نهایی، بر پایه اراده و انتخاب انسان و عنایت الهی است.
حتی پیامبر هم نمیتواند کسی را با زور هدایت کند؛ بلکه هدایتپذیری درونی شرط است.
خدا به همه رفتارها و نیات باطنی انسانها آگاه است و با عدالت رفتار خواهد کرد.
نتیجه : کسی که زشتی را زیبا میبیند، در عمق گمراهی است؛ و تنها راه نجات، شناخت حق و همراهی آن با عمل صالح است.
@Rajabieh
آیه ۸ سوره فاطر :
﴿ أَفَمَن زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا ۖ فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ ۖ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرَاتٍ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴾
ترجمه : آیا کسی که زشتی عملش برایش زینت داده شده و آن را نیکو میبیند (با انسان درستکار برابر است؟!) بیتردید خدا هر کس را بخواهد گمراه میکند و هر که را بخواهد هدایت میکند. پس جانت از شدت اندوه بر آنان هلاک نشود، که خدا به آنچه میکنند داناست.
۸:۴۲
#تفسیر_قرآن
آیه ۱۱۶ سوره نساء :
﴿ إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ، وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا ﴾
ترجمه :بیگمان خداوند (گناه) شرک را نمیآمرزد، و پایینتر از آن را برای هر که بخواهد میآمرزد، و هر کس برای خدا شریکی قرار دهد، راهی بسیار دور (از حق) را گم کرده است.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
آیه ناظر به حقیقتی بنیادین در توحید الهی است : شرک، نابودی اساس ایمان است.
مراد از «لا یغفر أن یُشرَک به» این است که شرک به شرط توبه آمرزیده میشود، وگرنه هرگز آمرزش ندارد.
«یغفر ما دون ذلك لمن یشاء» یعنی گناهان دیگر، قابل بخشش هستند اگر توبه یا شفاعت یا فضل الهی شامل شود.
ضلالت بعیده : شرک انسان را از مسیر حق دور و سرگردان میکند؛ گمراهیای که بازگشتش بسیار سخت است.
جملهی خبری در آیه، معنای تهدید و هشدار شدید دارد.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
این آیه تأکید دارد که شرک بزرگترین گناه نابخشودنی است، زیرا مستقیم با مقام ربوبی درگیر میشود.
اگر کسی مشرک از دنیا برود، بدون توبه، آمرزش برای او ممکن نیست.
اما گناهانی مثل : ظلم، قتل، زنا، رشوه، ربا و... هرچند بزرگاند، اگر توبه واقعی کنند، امید بخشش هست.
شرک دو نوع است : آشکار (بتپرستی) و پنهان (ریا، خودنمایی و...).
گمراهی مشرک، از آن نوعی است که انسان را از تمام انوار هدایت محروم میکند.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
خداوند عادل است و حسابگر : شرک را نمیبخشد، مگر توبه کنند.
واژه «یغفر ما دون ذلک» شامل همه گناهان کوچک و بزرگ میشود، مشروط به مشیت الهی.
مشرک از هدایت دور میماند چون پایگاه فکریاش فاسد شده است.
آیه، هشدار تربیتی شدیدی به کسانی است که به گناه بیتفاوتاند یا گمان میکنند شفاعت یا رحمت الهی بدون توبه شامل آنان خواهد شد.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«أَصغَرُ الشِّرکِ الرّیاءُ، و لا یَقبَلُ اللهُ عَمَلَ المُرائی»
منبع : الکافی، ج۲، ص۴۰۲
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : کوچکترین نوع شرک، ریا است؛ و خداوند عمل کسی را که ریاکار است، نمیپذیرد.
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«إنَّ اللهَ عزّوجلّ لا يَقبلُ العَملَ إلاّ ما كانَ خالِصاً، و ابتُغِيَ به وَجهُهُ.»
منبع : الکافی، ج۲، ص۱۶، ح۵
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : خداوند هیچ عملی را نمیپذیرد مگر آنکه خالص باشد و تنها برای او انجام شود.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«الشِّرکُ أنْ تَقولَ الشیءَ بلسانِکَ و تُخالِفَهُ فِی قَلبِکَ»
منبع : غررالحکم، حدیث ۵۶۵
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : شرک آن است که چیزی را به زبان بگویی اما در قلبت برخلاف آن باشی.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
شرک، نابخشودنی است مگر با توبه.
بخشایش گناهان دیگر، در اختیار مشیت و فضل الهی است.
مشرک از مسیر هدایت بهشدت دور میشود.
آیه، تأکیدی است بر توحید خالص، و هشداری علیه هر نوع شرک (پنهان یا آشکار).
تسلای مؤمنان است : تا وقتی شرک نورزند، به رحمت خدا امیدوار باشند.
نتیجه : شرک، نابخشودنیترین گناه است و تنها توحید خالص، انسان را به رحمت و نجات نزدیک میکند.
@Rajabieh
آیه ۱۱۶ سوره نساء :
﴿ إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ، وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا ﴾
ترجمه :بیگمان خداوند (گناه) شرک را نمیآمرزد، و پایینتر از آن را برای هر که بخواهد میآمرزد، و هر کس برای خدا شریکی قرار دهد، راهی بسیار دور (از حق) را گم کرده است.
۸:۰۸
#تفسیر_قرآن
آیه ۵۹ سوره نساء :
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ ۖ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا ﴾
ترجمه :ای کسانی که ایمان آوردهاید! از خدا اطاعت کنید، و از پیامبر و «اولیالأمر» خودتان نیز اطاعت نمایید. پس اگر در چیزی اختلاف کردید، آن را به خدا و پیامبر ارجاع دهید، اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید؛ این بهتر و نیکوتر است از نظر عاقبت و فرجام.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
اطاعت از خدا، مستقل و مطلق است، اما اطاعت از رسول و اولیالامر وابسته به اطاعت الهی است.
اولیالامر باید معصوم باشد، چون قرآن اطاعت مطلق از آنان را در کنار خدا و پیامبر قرار داده، و اطاعت مطلق از غیر معصوم موجب گمراهی میشود.
«ردّ به الله و الرسول» یعنی بازگشت به قرآن و سنت قطعی پیامبر در اختلافات.
جمله «إن كنتم تؤمنون...» شرط پذیرش حق و ایمان واقعی است.
این آیه بر ولایت و عصمت اولیالامر دلالت دارد، و برای حفظ وحدت و حل اختلاف باید به منابع وحیانی بازگشت.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
سه نوع اطاعت ذکر شده : از خدا، از پیامبر و از اولیالامر. چون «أطیعوا» در مورد پیامبر تکرار شده ولی برای اولیالامر تکرار نشده، نشان میدهد اطاعت از اولیالامر در چارچوب اطاعت از پیامبر است.
در مورد «اولیالامر»، چند دیدگاه مطرح است :
حاکمان، دانشمندان، فرماندهان و... اما دیدگاه اهلبیت که آنها را «امامان معصوم» میدانند با سیاق آیه و عقل سازگارتر است.
اگر اولیالامر معصوم نباشد، اطاعت مطلق از آنان بیمعناست.
آیه دلالت دارد بر لزوم پیروی از امامان معصوم، و اختلافات باید به کتاب و سنت بازگردد، نه رأی شخصی یا سلیقه فردی.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
این آیه یک ساختار نظاممند ارائه میدهد :
رکن اول : اطاعت از خدا (وحی)
رکن دوم : اطاعت از پیامبر (سنت)
رکن سوم : اطاعت از اولیالامر (رهبران الهی)
آیه یک نظام مدیریت دینی-سیاسی ارائه میدهد. در صورت اختلاف، ملاک داوری، وحی الهی و سنت پیامبر است، نه رأی مردم یا اکثریت.
در امور اعتقادی، سیاسی و اجتماعی باید به مرجع وحی و هدایت متصل بود، و این تنها با رهبری امامان معصوم ممکن است.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الباقِرُ (عليهالسلام) :«نَزَلَتْ فِي عَلِيٍّ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ»
منبع : الکافی، ج۱، ص۲۷۶
امام باقر (عليهالسلام) فرمودند : این آیه درباره علی علیهالسلام و امامان از نسل او تا روز قیامت نازل شده است.
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«أُولِي الْأَمْرِ هُمُ الْأَئِمَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ»
منبع : تفسیر نورالثقلین، ج۱، ص۵۲۲
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : اولیالامر، امامان از آل محمدند.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«مَن ماتَ و لم يَعرِف إمامَ زَمانِه ماتَ ميتةً جاهِليّةً»
منبع : عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۱۰۰
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است.
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
اطاعت از خدا، پیامبر و اولیالامر واجب و مطلق است.
اولیالامر باید معصوم و منصوب از جانب خدا باشد.
امامان دوازدهگانه اهلبیت مصداق روشن این آیهاند.
در هر اختلاف دینی و اجتماعی، باید به قرآن و سنت پیامبر رجوع کرد.
این آیه پایه ولایت و رهبری دینی در اسلام شیعی است.
نتیجه : آیه ۵۹ سوره نساء، محور اصلی ولایت و رهبری دینی معصومین علیهمالسلام است و اطاعت از آنان را در کنار اطاعت از خدا و پیامبر قرار میدهد؛ اختلافها نیز فقط با رجوع به قرآن و سنت حل میشود، نه رأی شخصی یا سیاسی.
@Rajabieh
آیه ۵۹ سوره نساء :
﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنكُمْ ۖ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا ﴾
ترجمه :ای کسانی که ایمان آوردهاید! از خدا اطاعت کنید، و از پیامبر و «اولیالأمر» خودتان نیز اطاعت نمایید. پس اگر در چیزی اختلاف کردید، آن را به خدا و پیامبر ارجاع دهید، اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید؛ این بهتر و نیکوتر است از نظر عاقبت و فرجام.
۱۳:۱۰
بسمه تعالی
الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیرالمؤمنین و الائمة المعصومین علیهم السلام
مولای اولیای خدا کیست جز علیگیرنده لوای خدا کیست جز علی
با گرامیداشت یاد شهیدان مظلوم جنایت اخیر رژیم صهیونیستی و دعا برای نابودی این رژیم جنایتکار مجلس سالانه عید سعید غدیر امسال نیز انشاءالله در بیت مرحوم آیت الله سیدعلی گلپایگانی، از ساعت ۱۰:۳۰ صبح روز شنبه ۱۴۰۴/۳/۲۴ برگزار میگردد.
امکان خرید حضوری کتاب صراط حمید مهیا میباشد
از عموم برادران و خواهران جهت شركت در اين مراسم دعوت بعمل میآید
آدرس: یوسف آباد، میدان کلانتری، ابتدای خیابان ابن سینا، کوچه نسترن، پ ۲۰
@Rajabieh
الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیرالمؤمنین و الائمة المعصومین علیهم السلام
مولای اولیای خدا کیست جز علیگیرنده لوای خدا کیست جز علی
با گرامیداشت یاد شهیدان مظلوم جنایت اخیر رژیم صهیونیستی و دعا برای نابودی این رژیم جنایتکار مجلس سالانه عید سعید غدیر امسال نیز انشاءالله در بیت مرحوم آیت الله سیدعلی گلپایگانی، از ساعت ۱۰:۳۰ صبح روز شنبه ۱۴۰۴/۳/۲۴ برگزار میگردد.
۹:۵۸
بسمه تعالی
سلام علیکم
به اطلاع علاقمندان میرسانیم کتاب « صراط حمید » ( مجموعه درس گفتار های مرحوم آیت الله سید علی هاشمی گلپایگانی(ره) ) در تفسیر سوره مبارکه حمد و سوره مبارکه ابراهیم به چاپ رسیده و امکان خرید حضوری در مراسم روز عید غدیر مهیا میباشد.
خرید اینترنتی :https://B2n.ir/rr3974
تلفن انتشارات : 021-66464141025-37733413
@Rajabieh
سلام علیکم
به اطلاع علاقمندان میرسانیم کتاب « صراط حمید » ( مجموعه درس گفتار های مرحوم آیت الله سید علی هاشمی گلپایگانی(ره) ) در تفسیر سوره مبارکه حمد و سوره مبارکه ابراهیم به چاپ رسیده و امکان خرید حضوری در مراسم روز عید غدیر مهیا میباشد.
خرید اینترنتی :https://B2n.ir/rr3974
تلفن انتشارات : 021-66464141025-37733413
۹:۵۸
#تفسیر_قرآن
آیه ۵۵ سوره مائده :
﴿ إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ ﴾
ترجمه :سرپرست و ولیّ شما تنها خداست و پیامبر او و کسانی که ایمان آوردهاند؛ همان کسانی که نماز را برپا میدارند و در حال رکوع زکات میدهند.
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)
«إِنَّمَا» در آغاز آیه، حصر را میرساند، یعنی ولایت و سرپرستی منحصر است به خدا، رسول و کسانی که در حال رکوع زکات میدهند.
با توجه به شأن نزول و سیاق، مراد از «الَّذِينَ آمَنُوا» یک فرد خاص است، نه عموم مؤمنان؛ چون این ویژگی (زکات دادن در رکوع) ویژگی خاص است نه عمومی.
روایات متواتری از شیعه و اهل سنت این فرد را امیرالمؤمنین علی علیهالسلام معرفی کردهاند.
«وَلِيُّكُم» به معنای سرپرست، دوست، یار و صاحب اختیار است، که به معنای ولایت دینی و سیاسی نیز قابل برداشت است.
این آیه اثباتگر ولایت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام پس از پیامبر است، و با زبان حصر و نشانه خاص، ولایت ایشان را تثبیت میکند.
تفسیر نمونه (آیتالله مکارم شیرازی و گروه مفسران)
شأن نزول به وضوح نشان میدهد که این آیه در مورد حضرت علی علیهالسلام نازل شده است، وقتی در حال رکوع، انگشترش را به فقیر داد.
کلمه «ولی» در این آیه به معنای سرپرست و صاحباختیار است، نه صرفاً دوست یا یار.
ترکیب «يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ» نشان میدهد که این کار (زکات در حال رکوع) نشانهای برای شناسایی ولیّ مؤمنان است.
آیه در ادامه آیات مربوط به ولایت و دوستی با یهود و نصاری است، و با تأکید اعلام میکند تنها ولیّ حقیقی، خدا، پیامبر و علی علیه السلام است.
آیه با تأکید منطقی، مقام ولایت علی علیهالسلام را در کنار ولایت خدا و رسول، به رسمیت میشناسد و بهنوعی تصریح به امامت ایشان دارد.
تفسیر نور (حجتالاسلام قرائتی)
واژه «إنّما» نشانه انحصار است؛ یعنی فقط این سه گروه (خدا، پیامبر و ولیّ مؤمن) شایسته ولایتاند.
آیه یک معیار بسیار خاص و دقیق برای معرفی ولیّ مؤمنان بیان میکند : «زکات در حال رکوع».
آیه پس از نهی از دوستی با دشمنان دین (یهود و نصارا) آمده تا مؤمنان را به دوستی و پیروی از ولیّ الهی دعوت کند.
در منابع شیعه و سنی، این ماجرا با سند زیاد درباره حضرت علی علیهالسلام ذکر شده است.
این آیه اثبات ولایت اجتماعی و دینی امام علی علیه السلام است و امت را به پیروی از رهبری الهی دعوت میکند.
روایات اهلبیت علیهمالسلام
قالَ الإمامُ الصّادِقُ (عليهالسلام) :«نَزَلَت فِي عَلِيٍّ عَلَيهِ السَّلامُ لَمَّا أَعطى الخاتَمَ فِي رُكوعِه.»
منبع : تفسیر نورالثقلین، ج۱، ص۶۴۵
امام صادق (عليهالسلام) فرمودند : آیه درباره علی علیهالسلام نازل شده، زمانی که در حال رکوع، انگشترش را صدقه داد.
قالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلىاللهعليهوآله) :«مَن كنتُ مولاهُ، فعليٌّ مولاه، اللّهُمَّ والِ مَن والاهُ، وعادِ مَن عاداهُ...»
منبع : الغدير، علامه امینی، ج۱، ص۱۴
پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) فرمودند : هر که من مولای اویم، علی نیز مولای اوست... خدایا دوست بدار هر کس که او را دوست بدارد و دشمن بدار هر که با او دشمنی کند.
قالَ الإمامُ عَلِيٌّ (عليهالسلام) :«أنا الذي نزلت فيّ ﴿إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ...﴾»
منبع : تفسیر فرات کوفی، ص۱۰۵
امام علی (عليهالسلام) فرمودند : منم که این آیه دربارهام نازل شده: «ولیّ شما خدا و پیامبرش و کسی است که در رکوع زکات میدهد...»
جمعبندی کلی :
نکات کلیدی آیه :
واژه «إِنَّمَا» نشاندهنده حصر ولایت در سه گروه است.
ویژگی خاص «زکات در حال رکوع» تنها برای حضرت علی علیهالسلام رخ داده است.
از ولایت در اینجا، ولایت دینی و رهبری سیاسی اراده شده است، نه صرف دوستی.
آیه با صراحت، علی علیهالسلام را در ردیف خدا و پیامبر بهعنوان ولیّ مؤمنان معرفی کرده است.
شأن نزول و روایات متواتر شیعه و سنی، آیه را درباره امام علی علیه السلام میدانند.
نتیجه : آیه ۵۵ سوره مائده با صراحت، ولایت دینی و سیاسی امام علی (علیه السلام) را پس از پیامبر اسلام تثبیت میکند.
@Rajabieh
آیه ۵۵ سوره مائده :
﴿ إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ ﴾
ترجمه :سرپرست و ولیّ شما تنها خداست و پیامبر او و کسانی که ایمان آوردهاند؛ همان کسانی که نماز را برپا میدارند و در حال رکوع زکات میدهند.
۱۴:۴۲
سیزدهم ماه صفر یادآور پانزدهمین سال درگذشت عالم ربانی و اسوه اخلاق فرزند آیت الله العظمی سید جمال گلپایگانی مرحوم ایت الله سیدعلی هاشمی گلپایگانی استتأثیرات تربیتی و آثار معاشرت با پدر درایشان مشهود بود یکی از لذات او سخن گفتن از پدر بزرگوارش و ذکر خاطرات او بودمن احب شیئا لهج بذکرهمیفرمود در اواخر عمر به پدرم گفتم حال جسمی خود راببینید که به چه ابتلائاتی دچار شده ایدپدرم گفتند بابا !خودم خواستم خودم خواستموقتی مقاماتی را درخواست کردم به من فهماندند بدون تحمل این سختی ها ممکن نیست و من پذیرفتممیفرمود نوجوان که بودم در نماز جماعت پدرم مکبر میشدم ،میدیدم که وقتی به ایاک نعبد میرسد، اشک از چشمانش سرازیر میشود.میفرمود : وقتی پدرم میگفت یاالله و میگفت یا صاحب الزمان اشک از چشمش جاری میشدمیفرمود گاهی پدرم چشمانش مثل ستاره میدرخشید و میگفت الان شرفیاب بودمشهریاران بود و کوی مهربانان این دیارمهربانی کی سرآمد شهریاران را چه شدمرحوم ایت الله سیدعلی گلپایگانی با اخلاق جاذب و وقت گذاری برای مشکلات دینی و روحی و خانوادگی مردم ،همراه با تدریس و فعالیت علمی ،نمونه ای از علمای بلاد که همواره محل رجوع مردم در امر دین بوده اند را به هم سلکان خویش ارائه کرد۰مناجاتهای سحرگاه ،همراه با گریه وتضرع،پیگیری امور افرادی که به ایشان مراجعه میکردند و دلدادگی به خاندان عصمت از ویژگیهای ایشان بودکمتر ازیک ماه به وفاتشان صبح جمعه یازدهم محرم مجلس روضه ای در منزلشان برقرار بود کسانی که اطراف بستر ایشان بودند گفتند زمانی که روضه وداع حضرت زینب سلام الله علیها با بدن مطهر و غرق خون سیدالشهدا علیه السلام خوانده میشد، نشستند وروی پای خودمیزدندو بلند بلند میگریستند.محبت اهل بیت وتوجه به ساحت امام عصر علیه السلام وحسن سلوک بامردم، از شاخص ترین خصوصیات ایشان بود خاطره روزهای عید غدیر و روضه های دهه آخر ماه رجب از ذهن ارادتمندان ایشان نمیرودچه بسیار کسانی که متدین شدن خود را مدیون ایشان هستنداللهم اغفر له واحشره مع من تولاهخداوند ایشان و دو عزیز تازه گذشته از نسل مرحوم سیدجمال یعنی مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی هرندی و جوان عزیز مرحوم سیدامیرمحمد مهدوی را نیز غریق رحمت و مغفرت فرماید.
سیدرضا هاشمی گلپایگانی
@Rajabieh
۱۵:۵۵