@resalatcccاصحاب اجماع به چه کسانی گفته میشد؟پرسش و پاسخ های جلسه اول خاندان صدق
سؤال ۱/ منظور از «خاندان صدق» در این جلسه چه بود؟
پاسخ :دو معنا داشت: اول، خاندان رسالت؛ یعنی اهل بیت پیامبر که در آیه ی «کونوا مع الصادقین» به عنوان صادقین معرفی شده اند.دوم: خاندانهای حدیثی در تاریخ شیعه؛یعنی خانواده هایی که نسل به نسل راوی و محدث تربیت کردند، مثل خاندان ابن بابویه.
سؤال ۲/ چرا گفتیم صادقین در آیه ی 119 توبه اهل بیت اند؟
پاسخ :چون در روایات تفسیری شیعه (مثل کافی) امام باقر(ع) صریح فرمودند:«إیّانا عَنى»؛ و حتی در برخی نقل های اهل سنت هم آمده «نزلت فی أمیرالمؤمنین و أهل بیته».
علاوه بر این، آیات دیگری مثل «رجالٌ صدقوا...» هم بر امیرالمؤمنین(ع) تطبیق شده است.
سؤال ۳/ چرا گفتیم قول و فعل اهل بیت حجته؟
پاسخ: چون اهل بیت معصوم اند و صدقشان با خطا مخلوط نمیشود. وقتی کسی هم راست میگوید و هم از خطا محفوظ است، سخنش میشود حجت. همین است که در علم حدیث میگویند: حدیث یعنی گزارشِ قول، فعل یا تقریر معصوم.
سؤال۴/ عدالتِ راوی یعنی چی و چرا شیخ طوسی آن را سبکتر کرد؟
پاسخ :اولِ کار میگفتند راوی باید عادل باشد، مثل شاهد دادگاه؛ یعنی اصلاً گناه آشکار نداشته باشد. شیخ طوسی گفت در «روایت»، اینقدر سخت نگیریم؛ راستگویی کافی است .چون قرآن هم درباره ی فاسق گفت «فَتَبَیَّنوا»، نگفت «لا تَقبَلوا». نتیجه این شد که تعداد راویانِ قابلِ اعتماد و تعداد احادیثِ صحیح بیشتر شد.
سؤال ۵ / خاندان ابن بابویه چه اهمیتی دارد؟
پاسخ :چون از قرن سوم تا ششم، بیش از ۲۰ محدث تحویل داد و معروفترینشان شیخ صدوق است. هم پدر و هم پسر را «صدوقان» میگفتند. این خاندان نمونه ی عینیِ همون «خاندان صدق» در معنای دومه.
سؤال ۶/ سه امتیاز اصلی شیخ صدوق چی بود؟
پاسخ: (۱/کثرت سفر) برای تحصیل حدیث (قم، ری، نیشابور، مرو، بغداد،کوفه، مکه، مدینه...).
(2/ کثرت مشایخ )بیش از ۲۵۰ استاد، و برخلاف کلینی، تعدادی ازاهل سنت.
(3 /کثرت تألیف )حدود ۳۰۰ کتاب، که امروز حدود ۲۰ تا از مهم ترین هایش مانده.
سؤال۷/ چرا شیخ صدوق از محدثان اهل سنت هم روایت گرفته؟
پاسخ :چون میخواست کانال دومِ دسترسی به سنت پیامبر را هم به میراث شیعه وصل کند. معیار هم داشت؛ هرچه با قرآن و روایات اهل بیت سازگار بود میآورد، هرچه نبود کنار میگذاشت. به همین خاطر در «الخصال» و «معانی الأخبار» میبینی روایاتِ ابوسعید خدری، انس بن مالک، ابوهریره و... کنار روایات امام صادق آمده.
سؤال ۸/ نمونه ای از این روایات سننی در کتابهای صدوق چیه؟
پاسخ :در «الخصال» حدیث «لله حرُمات ثلاث... حرمة الإسلام و حرمتی و حرمة عترتی» رو با سند سننی آورده؛ و در «معانی الأخبار» روایت غدیر رو از انس بن مالک نقل میکنه: «ألستُ أولى بالمؤمنین من أنفسهم؟ قالوا: بلى»
سؤال ۹/چرا گفتیم کتابهای شیخ صدوق قنیمت اند؟
پاسخ :چون فقط روایتِ اهل بیت نیستن؛ بخشی از آموزه های نبوی رو که درکتاب های اهل سنت بود، کشیده آورد وسطِ کتابهای شیعه. این کار رو کلینی و طوسی به این وسعت نکردن.
سؤال ۱۰/جمعبندی دینیِ بحث چی شد؟
پاسخ :دین در سال دهم هجری با کتاب و سنت کامل شد. ائمه حکم تازه نیاوردند؛ کارشان حفظ و بازخوانی سنت پیامبر بود. شیخ صدوق هم دقیقاً در امتداد همین منطق نوشت؛ برای همین اسمش نشسته کنار«خاندان صدق»
«روابط عمومی کانون رسالت»#دکترمجیدمعارف #خاندان_صدق #پرسش_و_پاسخ #نشست #سال1404 #دوره_پاییز
۱۷:۱۱