عکس پروفایل میر سامان پیشواییم

میر سامان پیشوایی

۳۹۷عضو
thumbnail

۱۹:۵۶

thumbnail
undefined تصمیم‌گیری داده‌‌محور، فراتر از یک تکنیک!
undefined اولین پیش‌رویداد بیستمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع برگزار می‌شود:
undefined در دنیای امروز، اهمیت تصمیمات به‌هنگام، سازگار با تغییرات، بهینه و استوار در برابر عدم‌قطعیت روز به روز بیشتر می‌شود.نگاه داده‌محور به مسائل و راه‌حل‌ها، قابلیت اطمینان هر تصمیم و سرعت انتخاب درست را بالاتر می‌برد.
اگر به آشنایی با نقش تصمیم‌گیری داده‌محور در دنیای امروز، هوش مصنوعی، بازارهای مالی و تحقیق در عملیات کاربردی علاقه‌مند هستید،
undefined دوشنبه ۵ آذرماه ساعت ۱۳ در آمفی‌تئاتر شهید شهبازی دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران منتظر شما هستیم!

undefined ثبت‌نام رایگان (حضوری یا آنلاین)https://evnd.co/QkDLY
undefined @Pishvaee_ir

۵:۲۲

thumbnail
undefined مرکز نوآوری دانشگاه امام صادق علیه‌السلام برگزار می‌کند:
undefined راهینو: راهی‌نو در حکمرانیسلسله جلسات بررسی تجارب نوآوری در بخش عمومی با راهبری دکتر بابک حمیدیا
undefined میهمان نشست دوم: دکتر میرسامان پیشواییرییس سازمان ملی بهره‌وری
undefined زمان: دوشنبه ۵ آذر، ساعت ۱۹undefined مکان: پل مدیریت، مرکز نوآوری دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
ثبت نام حضوری در ایوند: https://evand.com/events/psie2ثبت نام مجازی در ایوند: https://evand.com/events/psie2e
undefinedundefinedundefinedundefinedundefinedundefinedundefined🧩 مرکز نوآوری دانشگاه امام صادق علیه‌السلام@innovationisuhttps://innovationisu.ir/
undefined @Pishvaee_ir

۷:۰۷

thumbnail
undefined رشد اخیر بهره‌وری ناشی از رشد کدام بخش‌ها بوده است؟
undefined بعد از اینکه در دهه 90 رشد اقتصادی یا همان رشد تولید ناخالص داخلی ایران با افت قابل توجه به طور متوسط به زیر یک درصد رسید، در سه سال گذشته (1400-1402) رشد این شاخص بهبود یافته و به طور متوسط عدد چهار و نیم درصد را ثبت کرد. در این بازه زمانی 77 درصد از رشد اقتصادی از محل بهره‌وری و 23 درصد باقی‌مانده هم از محل رشد نیروی کار و سرمایه تحقق یافته است.
undefined اخیراً در برخی تحلیل‌های رسمی و غیررسمی که در مورد رشد بهره‌وری ارائه می‌شود این تصور غلط ارائه می‌شود که این رشد شاخص بهره‌وری عمدتاً ناشی از رشد فروش نفت و رونق حوزه خدمات بعد از دوران کرونا بوده است. هر چند که حتی اگر این دو گزاره درست می‌بودند به معنای فاقد ارزش بودن رشد حاصله نیست، لکن محاسبات مربوط به سهم رشد بهره‌وری بخش‌های اقتصادی تناسب چندانی با این مدعا ندارد.
undefined همانطور که در نمودار بالا نمایش داده شده است، با اختلاف قابل توجه بیشترین سهم را در رشد بهره‌وری بخش صنعت ایفا کرده است. حوزه نفت و گاز و کشاورزی هم بعد از صنعت دارای بالاترین سهم هستند. برای انجام این محاسبه رشد بهره‌وری هر بخش و سهم آن در تولید ناخالص داخلی کشور مد نظر قرار گرفته است. ساختمان تنها بخشی است که در این مدت نقش منفی (کاهشی) در رشد بهره‌وری ایفا کرده است.
undefined به نظر می‌‌رسد برای ادامه رشد بهره‌وری در سال‌های آینده باید دولت نسبت به اجرای تکالیف برنامه هفتم در استقرار نظام ملی بهره‌وری و ایجاد انگیزه برای افزایش مشارکت بخش خصوصی در حرکت ملی بهره‌وری با اهتمام بیشتری داشته باشد.
undefined @Pishvaee_ir

۶:۲۷

thumbnail
undefined رشد اقتصادی مبتنی بر بهره‌وری؛ هدفی فراموش شده در بودجه ۱۴۰۴
undefined علی‌رغم اینکه در بند اول سیاست‌های کلی #برنامه_هفتم، رهبر معظم انقلاب رشد اقتصادی مبتنی بر #بهره‌وری را «هدف کلی و اولویت اصلی» برنامه عنوان کرده‌اند، لایحه #بودجه_1404 به طور کلی این موضوع را نادیده گرفته و هیچ بندی متناسب با این هدف دیده نمی‌شود.
undefined به نظر می‌رسد این لایحه به عنوان دومین برش از برنامه هفتم کمترین تطابق را با احکام و تکالیف برنامه هفتم به خصوص در حوزه رشد اقتصادی پایدار داشته و به دلیل استقراض قابل توجه محرک موتور تورم در کشور خواهد بود.
undefined یادداشت کامل: B2n.ir/w00641
undefined @Pishvaee_ir

۱۹:۳۲

thumbnail
undefined هنــر تنظیــم‌گـری
undefined ضعف در تنظیم‌گری یکی از چالش‌های مهم نظام حکمرانی کشور است که منتج به عدم جاری‌سازی موثر سیاست‌های کلان شده است. متاسفانه برخی تحلیل‌های اشتباه منجر به این شده است که برای حل این مسئله سیاست‌های کلان در دوره‌های کوتاه مدت مورد بازنگری قرار گرفته يا حتی سیاست‌های جدید تولید شود. این راهکار غلط خود چالش دیگری به نام تورم سیاست‌های کلان را به وجود آورده است. تجویز غلط دیگر برای حل مسئله ورود نظام حکمرانی به تصدی و اجرا است که این خود منجر به چالش دیگری به نام بزرگ و لخت شدن نظام حکمرانی و در نتیجه ناکارآمدی است.
undefined لذا می‌توان نتیجه گرفت که تقویت نظام‌ تنظیم‌گری کشور یکی از اولویت‌های مهم حال حاضر می‌باشد. تنظیم‌گری به معنای تمهید قواعد و کنترل‌های هدفمند برای ایجاد رفتار هم‌راستا و محقق‌کننده سیاست‌های تضمین‌کننده منافع عمومی می‌باشد.
undefined اما سوال مهم این است که برای تنظیم‌گری موثر چه شایستگی‌هایی باید در حکمرانان وجود داشته باشد؟ به نظر می‌رسد مهم‌ترین این شایستگی‌ها شامل موارد زیر است:undefined درک و تفسیر مشترک از منافع عمومی و اهداف سیاست‌های کلان در حوزه تنظیم‌گری مورد نظرundefined شناخت مناسب از ظرفیت‌های قانونی حوزه مورد نظرundefined استفاده موثر از تنظیم‌گری اجتماعی، خودتنظیم‌گری و هم‌تنظیم‌گری undefined تسلط به انواع مجاری تنظیم‌گری در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، حقوقی، اداری و فناوریundefined فهم صحیح از فرآیند یادگیری در چرخه تنظیم‌گریundefined قابلیت استفاده از رویکردهای سیستمی و شواهد-محور برای طراحی سازوکارهای تنظیم‌گری
undefined @Pishvaee_ir

۱۸:۱۲

thumbnail
undefined سربلندترین پاسدار حریم ولی‌امر
در بزرگترین امتحان تاریخ درباره امانت امامت سربلندترین شد و نزد خدا #ممتحنه نام گرفت.
جان و آبرویش را سپر جان امیرش (ع) در مسجد کرد و جان امام را از دست آن خبیثان روزگار نجات داد. امام که از مسجد بیرون آمد به او نگریست و فرمود:
«رُوحی لِرُوحِکَ الْفِداء وَ نَفْسی لِنَفْسِکَ الْوِقاء یا اَبَاالْحَسَنِ اِنْ کُنْتَ فی خَیْرٍ کُنْتَ مَعَکَ وَ اِنْ کُنْتَ فی شَرٍّ کُنْتَ مَعَکَ»
روحم فدای تو و جان من سپر بلای تو، ای اباالحسن اگر تو در خیری باشی من با تو هستم و اگر در شرّی (مصيبتی) باشی من با تو هستم.
#فاطمه#علی
undefined @Pishvaee_ir

۱۸:۵۸

میر سامان پیشوایی
undefined مشکل اصلی #موازنه_باور است undefined در فضای مواجهه جبهه مقاومت و جبهه استکبار در روزهای گذشته شاهد اتفاقاتی پی‌درپی و با سرعت بالا بوده‌ایم که شرائط را نسبت به گذشته متفاوت کرده است. برخلاف بسیاری از تحلیل‌ها معتقدم بیش از آنکه جبهه مقاومت در میدان ضربه خورده باشد در لایه باور و انگیزه دچار مشکل شده است. راهبرد اصلی رژیم صهیونی و آمریکا در روزهای گذشته با تکیه بر شبکه رسانه‌ای گسترده متمرکز بر #تغییر_موازنه_باور بوده است به طوری که جبهه مقاومت نسبت به شایستگی‌های خود دچار #تردید شده است. undefined هر چند که اصل این راهبرد چندان نوآورانه نیست و پیش‌تر هم در تاریخ تقابل‌های سیاسی و نظامی در جهان مورد استفاده قرار گرفته است اما اجرای ظریف و هوشمندانه آن توانسته است میزان اثربخشی آن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. اکنون هم تمرکز دشمن بر استفاده از این سلاح به عنوان یک #ابزار_بازدارنده است. تهدیدهای پی‌در‌پی در کنار باران پیام‌های #تردیدپرور و تفرقه‌برانگیز به منظور ایجاد اختلاف بین ایران با سایر اعضای جبهه مقاومت، ایجاد شک نسبت به نفوذی بودن فرماندهان مقاومت و تضعیف باور نسبت به توانمندی رهبران مقاومت خط اصلی این عملیات گسترده شناختی است. در واقع توفیقات رژیم صهیونی در میدان متکی به این راهبرد تداوم می‌یابد به طوری که حتی بالاترین مقامات این رژیم هم در اجرای سناریوی تبلیغاتی برای این راهبرد به طور مستقیم مشارکت می‌کنند. undefined چه باید کرد؟ قبل از انجام هر اقدام در میدان، ساماندهی و سازماندهی درونی به منظور #بازیابی_باور و انسجام ضروری است. اینکار می‌تواند از طریق یک #پیام_واحد از رهبران سطح اول مقاومت تحقق یابد. گام دوم برای پایدار کردن این باور و انسجام یک #ابتکار_موثر_در_میدان است. این ابتکار موثر می‌تواند از طریق یکی از دو راهبرد (1) یک مشت محکم (تک عملیات موثر) یا (2)‌ زیربار بردن همه منافع دشمن در همه نقاط از طریق یک حرکت عمومی به انجام رسد. undefined میر سامان پیشوایی undefined @Pishvaee_ir
undefined رویکرد صواب نسبت به تحولات اخیر منطقه چیست؟
undefined در دو ماه گذشته مجموعه اتفاقاتی برای جبهه مقاومت به وقوع پیوسته است که نشان از نوعی غافل‌گیـری و سهل‌انگاری دارد. توطئه پیجر‌ها، ترورهای سریالی رهبران مقاومت مانند شهید هنیئه، سید حسن نصرالله، سید هاشم صفی‌الدین، سرداران زاهدی و پورهاشمی و برخی پیش‌روی‌های جبهه عبری-تکفیری از جمله این اتفاقات است. مجموعه این حوادث متاسفانه موازنه باور را تحت تاثیر خود قرار داده است که این خطرناک‌ترین بخش این ماجراست. چرا که پس‌گرفتن زمین‌ها و جبهه‌ها تنها به شرطی امکان‌پذیر است که باور به توفیق الهی وجود داشته باشد.
undefined متاسفانه در برخورد با شرائط فعلی مشابه با برخی اتفاقات تلخ گذشته (مانند حادثه هواپیمای اوکراینی) با دو دوسته تزیین‌کنندگان و تضعیف‌کنندگان روبرو هستیم. گروه اول همواره سعی دارند همه چیز را تحت تدبیر نشان داده و و هر اتفاقی را در منظومه طراحی و موفقیت جبهه مقاومت تفسیر کنند. آنقدر در این شیپور می‌دمند که حتی تا ساعاتی قبل از سقوط دمشق با ارائه تحلیل‌های آوانگارد برگشتن یکباره ورق جنگ به نفع مقاومت را پیش‌گویی می‌کنند. مثل آنها همچو فردی است که اول تیر می‌اندازد و هر جا اصابت کند دایره کشیده و خوشحالی می‌کند. گویی این دسته مأموریت خود را تزیین هر غفلت و پلشتی تعریف کرده‌اند. دسته دوم دانسته يا نادانسته هر شکستی را اهرمی برای تضعیف رهبران و قوای جبهه مقاومت قرارداده و و همچو موریانه به جان ارکان استحکام درونی این جبهه می‌افتند. کار را به جایی می‌رسانند که تمام توفیقات گذشته را هم زیر سوال برده و چشمان خود را برای دیدن سیاهی به روی نور می‌بندند.
undefined آنچه در این شرائط به صواب نزدیک است تمسک به یک رویکرد واقع‌گرایانه نسبت به اتفاقات گذشته به منظور دستیابی به تکامل و رشد در آینده است. تدبیر و کسب آمادگی به منظور پیشگیری از غفلت در مورد تحولات آینده و به خصوص تحرکات رژیم صهیونیستی از مهم‌ترین اقدامات در مقطع فعلی است. تحرکات امروز این رژیم جنایتکار در راستای حمله زمینی و تصرف بخشی از خاک جنوب سوریه و بمباران شدید برخی زیرساخت‌های لجستیکی این کشور، نشان از برنامه احتمالی برای حمله به برخی مناطق لبنان بعد از اتمام آتش‌بس موقت دارد. هوشیاری نسبت به این موضوع و تمهید برخی تدابیر و امکانات شاید مهم‌ترین اقدام در مقطع فعلی است.
undefined میر سامان پیشوایی
undefined @Pishvaee_ir

۱۹:۲۶

thumbnail
undefined*مهم‌ترین ناترازی کشور چیست؟* undefined
undefined بی‌تردید یکی از عوامل مهم و اثرگذار در سقوط نظام سوریه وضعیت اقتصادی است. طبق آمار موجود درآمد سرانه در سوریه (تولید ناخالص داخلی تقسیم بر جمعیت) از حدود 1100 دلار در سال 2018 به تدریج کاهش یافته است و در سال 2023 به 280 دلار رسیده است. حقوق کارمندان دولت هم وضعیت اسفباری داشت به طوری که دو سال پیش حقوق فردی در سطح معاون يا دستیار وزیر در سوریه حدود 50 دلار در ماه و در سطح وزیر بین 100 تا 150 دلار در ماه بوده است. متاسفانه بعد از پایان داعش (اواخر 2017) تا 2024 دولت سوریه و کشورهایی که به سوریه کمک می کردند موفق نشدند از منظر اقتصادی تحول مثبتی در این کشور ایجاد کنند و زمان 5 ساله را از دست دادند. این امر به تدریج باعث جدایی مردم از حاکمیت و کم انگیزگی کارکنان دولت و نظامیان شد. ضمنا جنگ به شدت هزینه بر است و به همین دلیل ضعیف شدن بنیاد اقتصادی بر حوزه نظامی هم تاثیر می گذارد. به نوعی دشمن هم در این دوران بر تضعیف اقتصاد سوریه تمرکز کرده و وقتی کار به نارضایتی عمومی کشیده شد کار را تمام کرد. هر چند که مردم و نظام سوریه قطعا در آینده هم وضعیت بهتری نخواهند داشت و حتی شاید در شرائط وخیم‌تری قرار گیرند.
undefined غرض اینکه تقویت رشد اقتصادی و اصلاح ساختار نهادی اقتصاد در ایران یک اقدام مهم و راهبردی در راستای تقویت جبهه مقاومت است که به طور مستقیم بر استحکام درونی و سرمایه اجتماعی نظام و تقویت نیروهای نظامی اثر می‌گذارد. افزایش کارآمدی نظام حمکرانی کشور و بهبود شرائط اقتصادی در شرائط فعلی مهم‌ترین رویکرد تحولی مورد نیاز در دکترین امنیت کشور است.
undefined بسیاری از صاحب‌نظران و مدیران ارشد کشور ناترازی‌ها در حوزه انرژی، بودجه، آب و صندوق‌های بازنشستگی را عامل اصلی تضعیف بنیه اقتصادی کشور می‌دانند. اما از نظر نگارنده این سطور مهم‌ترین ناترازی در ایران، ناترازی حکمرانی و شایستگی مدیران در کشور است. درواقع ناترازی انرژی، آب و ... همه از پیامدهای ناترازی حکمرانی و شایستگی مدیران کشور است و برای اصلاح آن‌ها راهی جز اصلاح سبک حکمرانی نیست. این اصلاح دارای الزاماتی است که در صورت توفیق، در آینده بیشتر در مورد آن خواهم نوشت.

undefined میر سامان پیشوایی
undefined @Pishvaee_ir

۱۹:۵۲

thumbnail
undefined چرا شدت مصرف انرژی مهم‌تر است؟
undefined در شرائطی که ناترازی انرژی در ایران کاملا ملموس شده است، تلاش نهاد حکمرانی انرژی بیشتر بر کاهش مصرف متمرکز شده است که البته امر مهم و موثری بر حل مشکل است؛ لکن به نظر می‌رسد تمرکز بر بهبود شاخص شدت مصرف انرژی (نسبت کل انرژی مصرفی به تولید ناخالص داخلی) از اهمیت به مراتب بالاتری برخوردار است. چرا؟
undefined شدت مصرف انرژی بر مبنای این اصل خردمندانه استوار شده است که جامعه‌ای شایستگی مصرف بیشتر انرژی را دارد که شایستگی تولید بیشتر داشته باشد. لذا سیاست‌های مدیریت انرژی نیز بایست همسو با این اصل طراحی و پیاده‌سازی شوند. برای مثال وقتی کشور دچار ناترازی انرژی شده است، اگر سیاست‌گذار تخصیص به بخش مولد اقتصاد (مانند صنایع) را به بهای حفظ يا کاهش کمتر تخصیص به بخش غیرمولد (مانند بخش خانگی) کاهش دهد، بر خلاف اصل فوق‌الذکر گام برداشته است. اما تبعات عدم رعایت این اصل چیست؟
undefined بی‌توجهی به شاخص شدت مصرف انرژی از طریق اعمال سیاست فوق‌الذکر منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی شده و توان سرمایه‌گذاری در بخش انرژی را فرسایش می‌دهد. کاهش توان سرمایه‌گذاری به سه طریق (سه حلقه تشدیدکننده در شکل) تولید انرژی را در بلندمدت کاهش داده و ناترازی را تشدید می‌کند. در سازوکار اول (حلقه اول از سمت چپ) کاهش سرمایه‌گذاری باعث عدم‌توسعه ظرفیت نیروگاهی شده و رشد همپای تولید و مصرف را تضعیف می‌کند (تشدید ناترازی). در حلقه تشدیدکننده دوم کاهش سرمایه‌گذاری امکان توسعه فناوری را محدود کرده و بهره‌وری تولید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در نهایت در حلقه سوم، کاهش سرمایه‌گذاری باعث افزایش متوسط عمر تجهیزات نیروگاهی شده و از این طریق بهره‌وری تولید را کاهش می‌دهد. در واقع هر سه حلقه از طریق کاهش توان سرمایه‌گذاری پایداری و رشد تولید انرژی را تضعیف می‌کنند.
undefined لذا تمرکز بر سیاست در اولویت قرار دادن پاسخ به تقاضای بخش غیرمولد اقتصاد نسبت به بخش مولد هر چند که شاید در کوتاه مدت موجب کاهش نارضایتی و تبعات اجتماعی شود، اما در بلندمدت بی‌تردید با تقویت حلقه‌های شوم ناترازی را تشدید و موجبات نارضایتی عمومی را فراهم می‌آورد. لذا به نظر می‌رسد در این خصوص باید یک سیاست اصلاحی در راستای تعدیل سهم پاسخ به تقاضای بخش غیرمولد نسبت به بخش مولد اعمال شود.
undefined پ.ن.: (1) در حال حاضر ایران رتبه آخر در شاخص شدت مصرف انرژی در سطح جهان دارد و این شاخص در ایران بیش از دو برابر متوسط جهانی است.(2) در مدل ارائه شده در نسخه اول این پست اشتباهی در تعیین قطبیت یکی از روابط بود که با تذکر یکی از مخاطبان اصلاح و پست مجدد در کانال قرار داده شد.
undefined میر سامان پیشوایی
undefined @Pishvaee_ir

۱۱:۴۹

thumbnail
undefined میلاد حضرت ام‌الائمه حضرت فاطمه زهرا (س) مبارک باد
undefined عَن فاطِمَةَ الزَّهراءِ عليهاالسلام: اَللّهُمَّ بِعِلْمِكَ الْغَيْبِ وَ قُدْرَتِكَ عَلَى الْخَلْقِ اَحْيِـنى مـا عـَلِمْتَ الْحَـياةَ خَيـْرا لى وَ تَوَفـَّنى اِذا كانَتِ الْوَفاةُ خَيـْرا لى. اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ كَلِمَةَ الاِْخْلاصِ وَ خَشْيَتَكَ فِى الرِّضا وَ الْغَضَبِ وَ الْقَصْدَ فِى الْغِنى وَالْفَـقْرِ.
undefined حضرت زهرا عليهاالسلام: بارالها! به علم غيب و قدرت فراگيرت سوگند، مرا زنده بدار تا روزى كه آن، براى من سودمند است و بميران هنگامى كه مرگ، به سود من باشد. خدايا اعتقاد خالص و ترس از خودت را به هنگام خوشنودى و خشم و ميانه روى در حال دارايى و تهى دستى را از تو خواستارم.
undefined @Pishvaee_ir

۱۶:۴۴

میر سامان پیشوایی
undefined undefined رشد اقتصادی مبتنی بر بهره‌وری؛ هدفی فراموش شده در بودجه ۱۴۰۴ undefined علی‌رغم اینکه در بند اول سیاست‌های کلی #برنامه_هفتم، رهبر معظم انقلاب رشد اقتصادی مبتنی بر #بهره‌وری را «هدف کلی و اولویت اصلی» برنامه عنوان کرده‌اند، لایحه #بودجه_1404 به طور کلی این موضوع را نادیده گرفته و هیچ بندی متناسب با این هدف دیده نمی‌شود. undefined به نظر می‌رسد این لایحه به عنوان دومین برش از برنامه هفتم کمترین تطابق را با احکام و تکالیف برنامه هفتم به خصوص در حوزه رشد اقتصادی پایدار داشته و به دلیل استقراض قابل توجه محرک موتور تورم در کشور خواهد بود. undefined یادداشت کامل: B2n.ir/w00641 undefined @Pishvaee_ir
undefined بودجه 1404 مغایر با سیاست‌های کلی در حوزه رشد اقتصادی مبتنی بر بهره‌وری شناخته شد
undefined همانطور که پیش‌تر در یادداشتی موضوع غیر همسو بودن بودجه 1404 با سیاست‌های کلی برنامه هفتم در تحقق رشد اقتصادی مبتنی بر #بهره‌وری را یادآور شده بودم [ ر.ک. B2n.ir/w00641 ]، هيأت نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز با ایراد این اشکال خواستار اصلاح بودجه در این حوزه شد [ ر.ک. B2n.ir/w09108 ].
undefined در برنامه هفتم پیشرفت احکام مهمی در خصوص ارتقای بهره‌وری آمده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مواد 2 و 111 برنامه اشاره کرد. استقرار #نظام_ملی_بهره‌وری شاه‌بیت بهره‌وری در برنامه هفتم است که تعلل در تحقق آن می‌تواند منجر به تشدید ناترازی‌ها در کشور شود. ناترازی در حوزه‌های انرژی، ارزی، تجاری و بانکی همگی از پیامدهای کم‌توجهی به ارتقای بهره‌وری در نظام سیاستگذاری و تنظیم‌گری کشور است.
undefined به نظر می‌رسد که وقت آن رسیده است که سیاستگذاران اقتصادی کشور و به خصوص مدیران #سازمان_برنامه_و_بودجه نسبت به مسئولیت تاریخی خود در انجام #اصلاحات_ساختاری در اقتصاد کشور با اهتمام و دغدغه بیشتری عمل کنند. بی‌تردید رشد اقتصادی پایدار الزاماً از محل ارتقای بهره‌وری حاصل می‌شود. تاخیر در پرداختن به این مهم، نتیجه‌ای جز تشدید ناترازی و مشغول ساختن مدیران ارشد کشور به مدیریت بحران به جای توسعه راهبردی نخواهد داشت.

undefined @Pishvaee_ir

۱۹:۳۴

thumbnail
undefined هدایت تحقیقات: حلقه مفقوده نظام علم و فناوری کشور
undefined چند صباحی است که بازنگری نقشه علمی کشور در دستور کار نهادهای سیاست‌گذار حوزه علم و فناوری قرار گرفته است. به همین بهانه لازم به نظر می‌رسد برخی درس‌آموخته‌های حاصل از اقدامات پیشین به دقت مورد بررسی قرار گیرد. به طور کلی نظام علم و فناوری در سطح ملی در پی تحقق اثربخش کارکردهای (1) توسعه دانش، (2) انتشار دانش، (3) کارآفرینی، (4) شکل‌دهی به بازار، (5) بسیج منابع، (6) مشروعیت بخشی و (7) هدایت تحقیقات است. هدایت تحقیقات از جمله‌ مهم‌ترین کارکردهای این نظام است که تمرکز بر نقاط محوری را تضمین می‌کند.
undefined این کارکرد در شرائط فعلی که کشور با محدودیت منابع مالی و سرمایه‌ای قابل توجهی روبرو است، از اهمیت دوچندانی برخوردار است. تولید ناخالص داخلی ایران در سال گذشته حدود 235 میلیارد دلار (با لحاظ 60 هزار تومان به ازای هر دلار) و تشکیل سرمایه نیز حدود 64 میلیارد دلار بوده است. طبق آمار موجود سهم هزینه‌های تحقیق و توسعه بین 0.7 تا 1 درصد تولید ناخالص داخلی کشور (حدود 2 میلیارد دلار) گزارش شده است که در مقایسه با بسیاری از کشورها ناچیز است. لذا هدایت تحقیقات و بسیج منابع در این راستا به نحوی که منجر به حداکثر اثربخشی شود، یک الزام مهم برای نظام علم و فناوری کشور است.
undefined نقشه علمی کشور در واقع یک ابزار برای تحقق اثربخش هدایت تحقیقات بوده است که متاسفانه در عمل کمتر موفق به این مهم بوده است؛ به نوعی که اگر اساتید و دانشجویان در این خصوص مورد پرسش قرار گیرند عمدتاً از وجود چنین نقشه‌ای يا بی‌خبر بوده و حتی اگر خبر هم داشته باشند آن را در عمل حس نکرده‌اند. لذا یک پیشنهاد سیاستی مهم به شورای عالی انقلاب فرهنگی این خواهد بود که به جای تمرکز و صرف وقت برای بازنگری نقشه علمی، عمده تلاش خود را مصروف سازوکارهای جاری‌سازی این نقشه در کشور کنند. ضعف نظام تنظیم‌گری علم و فناوری کشور از عمده دلائل کاهش توان جاری‌سازی چنین سیاست‌هایی می‌باشد.
undefined میر سامان پیشوایی
undefined @Pishvaee_ir

۱۸:۵۴

thumbnail
undefined امام هادی (ع): مَنْ هانَتْ علیه نَفْسَهُ فلاتَأمَنْ شَرَّهُ (بحارالانوار، ج۷۲، ص۳۰۰.)undefined کسی که خود را #پست شمارد، از #شر او در امان مباش.
undefined انسانی که مرتکب گناه می‌شود، قبل از انجام آن، #ذلیل شدن خود را پذیرفته و خود را مورد اهانت قرار داده است.
undefined @Pishvaee_ir

۱۸:۵۴

میر سامان پیشوایی
undefined undefined رشد اقتصادی مبتنی بر بهره‌وری؛ هدفی فراموش شده در بودجه ۱۴۰۴ undefined علی‌رغم اینکه در بند اول سیاست‌های کلی #برنامه_هفتم، رهبر معظم انقلاب رشد اقتصادی مبتنی بر #بهره‌وری را «هدف کلی و اولویت اصلی» برنامه عنوان کرده‌اند، لایحه #بودجه_1404 به طور کلی این موضوع را نادیده گرفته و هیچ بندی متناسب با این هدف دیده نمی‌شود. undefined به نظر می‌رسد این لایحه به عنوان دومین برش از برنامه هفتم کمترین تطابق را با احکام و تکالیف برنامه هفتم به خصوص در حوزه رشد اقتصادی پایدار داشته و به دلیل استقراض قابل توجه محرک موتور تورم در کشور خواهد بود. undefined یادداشت کامل: B2n.ir/w00641 undefined @Pishvaee_ir
thumbnail
undefined در ایام گذشته در یادداشتی [ ر.ک. B2n.ir/w00641 ] در مورد ضرورت توجه بیشتر دولت به تحقق #رشد_اقتصادی 8 درصدی که از اهداف برنامه هفتم پیشرفت است، توضیحاتی ارائه شد. روز گذشته رهبر معظم انقلاب از برخی مواضع ناصحیح و ناامیدی نسبت به تحقق این هدف انتقاد کردند.
undefined بی‌تردید تحقق رشد پایدار اقتصادی و متناسب با هدف برنامه هفتم امری شدنی اما نیازمند #تدبیر، #نوآوری و #اقدام است. متاسفانه تفکر غالب در تیم اقتصادی دولت صرفاً به سرمایه‌گذاری برای تحقق رشد اعتقاد دارد. لذا برخی مدیران ارشد تحقق این رشد را در گرو سرمایه‌گذاری سالانه 200 م. دلاری دانسته و پیش‌نیاز آن را حل موضوع تعاملات با غرب اعلام می‌کنند. این #آدرس_غلط در میدان اقتصادی کشور منجر به بی‌عملی در نظام طراحی و اقدام موثر و برونفکنی مشکلات به مواردی خارج از کنترل حاکمیت شده است.
undefined حقیقت این است که فلسفه وجودی مدیران ارائه راهکارهای مدبرانه و نوآورانه برای تحقق اهداف توسعه‌ای کشور است. توجه به رویکردهای درونزا مانند ارتقای بهره‌وری و توسعه نوآوری گمشده امروز نظام تدبیر کشور و ضامن تحقق رشد اقتصادی هدف است. به نظر می‌رسد دولت در این خصوص نیازمند یک تغییر جهت‌گیری عاجل است.
undefined @Pishvaee_ir

۱۹:۴۸

میر سامان پیشوایی
undefined undefined چرا شدت مصرف انرژی مهم‌تر است؟ undefined در شرائطی که ناترازی انرژی در ایران کاملا ملموس شده است، تلاش نهاد حکمرانی انرژی بیشتر بر کاهش مصرف متمرکز شده است که البته امر مهم و موثری بر حل مشکل است؛ لکن به نظر می‌رسد تمرکز بر بهبود شاخص شدت مصرف انرژی (نسبت کل انرژی مصرفی به تولید ناخالص داخلی) از اهمیت به مراتب بالاتری برخوردار است. چرا؟ undefined شدت مصرف انرژی بر مبنای این اصل خردمندانه استوار شده است که جامعه‌ای شایستگی مصرف بیشتر انرژی را دارد که شایستگی تولید بیشتر داشته باشد. لذا سیاست‌های مدیریت انرژی نیز بایست همسو با این اصل طراحی و پیاده‌سازی شوند. برای مثال وقتی کشور دچار ناترازی انرژی شده است، اگر سیاست‌گذار تخصیص به بخش مولد اقتصاد (مانند صنایع) را به بهای حفظ يا کاهش کمتر تخصیص به بخش غیرمولد (مانند بخش خانگی) کاهش دهد، بر خلاف اصل فوق‌الذکر گام برداشته است. اما تبعات عدم رعایت این اصل چیست؟ undefined بی‌توجهی به شاخص شدت مصرف انرژی از طریق اعمال سیاست فوق‌الذکر منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی شده و توان سرمایه‌گذاری در بخش انرژی را فرسایش می‌دهد. کاهش توان سرمایه‌گذاری به سه طریق (سه حلقه تشدیدکننده در شکل) تولید انرژی را در بلندمدت کاهش داده و ناترازی را تشدید می‌کند. در سازوکار اول (حلقه اول از سمت چپ) کاهش سرمایه‌گذاری باعث عدم‌توسعه ظرفیت نیروگاهی شده و رشد همپای تولید و مصرف را تضعیف می‌کند (تشدید ناترازی). در حلقه تشدیدکننده دوم کاهش سرمایه‌گذاری امکان توسعه فناوری را محدود کرده و بهره‌وری تولید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در نهایت در حلقه سوم، کاهش سرمایه‌گذاری باعث افزایش متوسط عمر تجهیزات نیروگاهی شده و از این طریق بهره‌وری تولید را کاهش می‌دهد. در واقع هر سه حلقه از طریق کاهش توان سرمایه‌گذاری پایداری و رشد تولید انرژی را تضعیف می‌کنند. undefined لذا تمرکز بر سیاست در اولویت قرار دادن پاسخ به تقاضای بخش غیرمولد اقتصاد نسبت به بخش مولد هر چند که شاید در کوتاه مدت موجب کاهش نارضایتی و تبعات اجتماعی شود، اما در بلندمدت بی‌تردید با تقویت حلقه‌های شوم ناترازی را تشدید و موجبات نارضایتی عمومی را فراهم می‌آورد. لذا به نظر می‌رسد در این خصوص باید یک سیاست اصلاحی در راستای تعدیل سهم پاسخ به تقاضای بخش غیرمولد نسبت به بخش مولد اعمال شود. undefined پ.ن.: (1) در حال حاضر ایران رتبه آخر در شاخص شدت مصرف انرژی در سطح جهان دارد و این شاخص در ایران بیش از دو برابر متوسط جهانی است. (2) در مدل ارائه شده در نسخه اول این پست اشتباهی در تعیین قطبیت یکی از روابط بود که با تذکر یکی از مخاطبان اصلاح و پست مجدد در کانال قرار داده شد. undefined میر سامان پیشوایی undefined @Pishvaee_ir
thumbnail
undefined تـله تشـدیـد نـاتــرازی
undefined در پست قبلی در مورد اینکه چرا توجه به شاخص شدت مصرف انرژی در مدیریت ناترازی مهم است صحبت کرده و پیامدهای عدم‌توجه به آن را یادآوری کردم. یکی از پیامدهای عدم توجه به این شاخص تخصیص یک طرفه انرژی به بخش غیرمولد و تخصیص حداقلی به بخش مولد اقتصاد است. به طور معمول دولت‌ها با انگیزه حفظ سرمایه اجتماعی این انتخاب خطرناک را انجام می‌دهند؛ غافل از اینکه در بلندمدت این انتخاب ناترازی را تشدید کرده و ظرفیت سیاست‌گذار را برای خروج از شرائط ناترازی فرسایش می‌دهد.
undefined برای تبیین بهتر این پدید که من بعد آن را «تــله تشدید ناتـرازی» می‌نامیم، یک مدل شبیه‌سازی مبتنی بر پویایی‌شناسی سیستم‌ها توسعه داده‌ شده است. هرچند که این مدل کامل نبوده و حتی برخی داده‌های آن نیز دارای دقت کافی نمی‌باشد، لکن از آنجا که ساختار و رفتار مدل چندان متأثر از داده‌ها نیست می‌توان به رفتار و نتیجه آن استناد کرد.
undefined نتیجه شبیه‌سازی این مدل در دو سناریو با فرض عدم مداخله قیمتی دولت در شکل نمایش داده شده است. در سناریوی اول فرض شده است که 75 درصد انرژی تولیدی به بخش غیرمولد و 25 درصد به بخش مولد تخصیص پیدا می‌کند. در این حالت به تدریج نرخ نسبی رشد اقتصادی کاهش یافته و توان دولت برای حفظ و توسعه ظرفیت تولید انرژی کاهش می‌یابد. هر چند که در کوتاه‌مدت تقاصای انرژی بخش غیرمولد به طور کامل تأمین می‌شود، اما در بلندمدت به تدریج امکان تأمین انرژی هر دو بخش مولد و غیرمولد کاهش می‌یابد. اما در سناریوی دوم که انرژی تولید شده به طور مساوی به دو بخش تخصیص می‌یابد نرخ نسبی رشد اقتصادی به تدریج افزایش یافته و امکان توسعه تولید و تأمین انرژی مهیا می‌شود. هرچند که در کوتاه مدت بخش مولد و غیرمولد دچار ناترازی هستند، اما در بلندمدت تعادل بین عرضه و تقاضا ایجاد شده و سیاست‌گذار موفق به بازترازی بازار انرژی می‌شود.
undefined هر چند که اعداد این مدل (مانند تخصیص 75 به 25 درصد) قابل اتکا نیست و نیازمند تدقیق داده‌ها و تعیین دقیق تأخیرات است، اما قاعده تله تشدید ناترازی را به خوبی بیان می‌کند. علاقمندان می‌توانند مدل توسعه داده شده را از پیوند زیر دریافت کنند.
undefined مدل تله تشدید ناترازی

undefined @Pishvaee_ir

۱۷:۱۳

thumbnail
undefined در ایام جاری به طور متعدد با صنایع و کسب‌وکار‌هایی مواجه شده‌ام که پروژه‌هایی با عناوینی نظیر #هوشمندسازی صنعتی، #صنعت_4.0، #هوش_مصنوعی، #تحول_دیجیتال و #دوقلوی_دیجیتال را تجربه کرده‌اند و قریب به اتفاق آنها با شکست مواجه شده‌اند. نکته قابل توجه این است که مدیران چنین مجموعه‌هایی نسبت به دلائل شکست دچار ابهام هستند. در این فرسته قصد دارم در مورد علل و ریشه‌های این ناکامی‌ها توضیح دهم.
undefined تـله مدگرایـی: در بسیاری از پروژه‌های فوق بیش از آنکه تعریف پروژه بر مبنای مسئله‌شناسی و حل مسئله انجام شده باشد، هدف مدیران از مد عقب نیافتادن و یا حتی کسب شهرت حرفه‌ای در صنعت بوده است. در واقع در چنین شرائطی مدیران صرفاً با شنیدن نام فناوری‌های جدید يا موفقیت برخی کسب‌وکارهای سرآمد دچار حسد تجاری شده و بدون شناخت از مسائل واقعی کسب‌وکار خود تقاضای کاذب ایجاد می‌کنند. دقیقاً مانند فردی که وقتی به پزشک مراجعه می‌کند به جای بیان مشکل و درد، درخواست تجویز دارویی خاص را می‌کند. دغدغه بهره‌مند شدن از فناوری جدید هر چند که بسیار ارزشمند است اما باید در راستای حل مسائل واقعی و همسو با راهبردهای کسب‌وکار انجام شود. آب کم جو تشنگی آور به دست؛ تا بجوشد آب از بالا و پست.
undefined تـله نارسی سازمانی: بسیاری از اوقات مدیران آمادگی و بلوغ سازمانی را در انجام چنین پروژه‌هایی در نظر نمی‌گیرند. باید دقت کرد که یک سیستم توان تحمل حجم معینی از تغییر را در یک بازه زمانی داشته و این تغییرات باید متناسب با آمادگی سازمانی انجام گیرد. در صورت عدم رعایت این اصل مهم پدید مقاومت در برابر سیاست ایجاد یا تشدید شده و کار به نتیجه نمی‌رسد.
undefined تـله ترتیب گریزی: هوشمندسازی یک مجموعه صنعتی يا خدماتی نیازمند مراحل مشخصی است و بدون طی این منازل امکان نیل به مقصد نهایی میسر نخواهد بود. به طور کلی چارچوب 3I برای سیر اثربخش در این مسیر و نیل به قله پیشنهاد می‌شود. در این چارچوب گام اول به تعریف یک هویت دیجیتال برای همه اجزا و تجهیزات یک صنعت اختصاص یافته است (Instrumented). در واقع خروجی این بخش دسترسی به یک هویت یگانه برای همه عناصر یک سازمان یا کسب‌وکار در فضای سایبری است. گام دوم به اتصال همه عناصر دارای هویت دیجیتال در قالب یک شبکه اختصاص دارد به طوری که عناصر قادر به تبادل با یکدیگر باشند (Interconnected). در نهایت در گام سوم امکان تجهیز این عناصر به هوش وجود دارد (Intelligent). مشکل اینجاست که بسیاری از مدیران عجول با گریز از ترتیب مراحل، علاقمند به هوشمندسازی یک واحد صنعتی يا خدماتی در همان گام اول هستند. مدیرانی که بزرگی را بدون آماده کردن اسباب آن طلب کرده‌اند!
undefined @Pishvaee_ir

۱۹:۵۸

thumbnail
undefined تحـول در علـم تصمیــم
علم تصمیم يا تصمیم‌گیری (Decision Science) از جمله مهم‌ترین علوم در دنیای امروز است. اگر یکی از پیامدهای توسعه علم را بهبود کیفیت زندگی بشر بدانیم، بی‌تردید «تصمیم‌‌گیری» کارآمد، انعکاس کارکرد علم در عمل خواهد بود. آنچه که در دنیای علم با نام «برنامه‌ریزی» شناخته می‌شود هم در واقع روی دیگر تصمیم‌گیری است. در دهه اخیر بسیاری از مهارت‌ها و قواعد تصمیم‌گیری کارآمد با توجه به تغییرات نگرشی و فناوری تغییر یافته است که منجر به پدید آمدن دیدمانی جدید در تصمیم‌گیری شده است. در این نوشته قصد دارم مهم‌ترین این تحولات را بیان کنم.
undefined تصمیم بهتر در مقابل تصمیم بهینه: سرعت تغییرات عوامل موثر بر تصمیم‌گیری باعث شده است که نیاز به بداهه تصمیم‌گیری افزایش یابد. در این شرائط به دلیل زمان اندک برای اخذ تصمیم، در بسیاری از اوقات دستیابی به تصمیم بهینه ممکن نیست يا اگر ممکن هم باشد با توجه به اهمیت بازخورد در اصلاح تصمیم، مدیران ترجیح می‌دهند صرفا بر تصمیم بهتر نسبت به گذشته (در مقابل تصمیم بهینه) تأکید کنند.
undefined افزایش پویایی و اهمیت یادگیری: با توجه به افزایش تغییرات پارامتریک و ساختاری در طول زمان، ابزارهای تصمیم‌گیری که قادر نباشند کیفیت تصمیم را در طول زمان و با استفاده از یادگیری ارتقاء دهند، دیگر جایی در دنیای علوم تصمیم پیدا نخواهند کرد. لذا تصمیمات باید قابلیت تنظیم‌پذیری با توجه به تغییرات غیر قابل پیش‌بینی را داشته باشند.
undefined عدم‌قطعیت ناشی از ازدیاد داده: در گذشته منبع عدم‌قطعیت نبود یا کمبود داده بوده است. لکن در دنیای امروز حجم بالای داده که گاها دارای ناسازگاری‌هایی از منظر ساختاری و پارامتریک با یکدیگر هستند فضای تصمیم را دچار عدم‌قطعیت می‌کنند. نحوه استفاده از دانش غیرطعی موجود در این داده‌ها یک دغدغه مهم در تصمیم‌گیری عصر حاضر است.
undefined ترجیحات ذینفعان: تصمیمات باید قادر باشند نقطه تعدل مطلوب را بین ذینفعان ایجاد کنند؛ در غیر این صورت هیچ‌گاه در عمل موثر نخواهند بود. امروزه ذینفعان نسبت به گذشته از قدرت بیشتری برای به هم زدن تعادل برخوردارند و به همین دلیل ایجاد یک نقطه تعادل مورد قبول به مراتب سخت‌تر از گذشته است. حتی در صورت دستیابی به نقطه تعادل مورد قبول، پایداری آن کوتاه خواهد بود.
undefined اهمیت جاری‌سازی و تبعات جانبی: با توجه به اهمیت بالای اثربخشی تصمیمات در دنیای امروز، کفه امکان جاری‌سازی تصمیم و کاهش تبعات جانبی نسبت به دقت و کیفیت تئوریک تصمیم سنگین‌تر شده است. لذا صاحبان مسئله حاضرند مقداری از بهینگی را فدای افزایش امکان جاری‌سازی و کاهش تبعات منفی کنند.
undefined @Pishvaee_ir

۱۹:۱۸

thumbnail
undefined دام پرداختـن به #مسائـل_فرعـی
undefined خبری جالبی دیروز در برخی رسانه‌ها منتشر شد:«وزیر کشاورزی: برای کنترل بازار سیب‌زمینی از سران سه قوه مجوز گرفتیم!» (21 بهمن 1403)
undefined #جلسه_سران_قوا از مهم‌ترین و عالی‌ترین جلسات نظام #حکمرانی در ایران می‌باشد. فلسفه شکل‌گیری این جلسات ارتقای چابکی نظام حکمرانی در اتخاذ راهبردها و تصمیمات کلیدی برای حل مسائل راهبردی و یا معضلاتی است که امکان حل آن از طریق معمول وجود ندارد. اما عملکرد اشتباه دبیرخانه این شورا در کنار اختیارات محدود مدیران ارشد اجرایی و ساختار معیوب حکمرانی در قوا باعث شده است که وقت این جلسه مهم به مسائل فرعی اختصاص یابد. در حالی که انتظار این بوده است که این جلسات به معضلاتی مانند ناترازی در حوزه‌های انرژی، تجاری، پولی و مالی، صندوق‌های بازنشستگی، بحران آب و مقابله با تحرکات و اقدامات دشمنان ایران بپردازد، مسائلی مانند تنظیم بازار سیب‌زمینی به این جلسه راه یافته است!
undefined علاوه بر بینش نادرست دبیرخانه این جلسات، فرآیندهای معیوب #نظارتی هم موجب آن شده است که مدیران اجرایی جسارت لازم برای تصمیم‌گیری را نداشته و موضوعات جاری و عملیاتی را برای اخذ تصمیم و عدم پذیرفتن پیامدهای آن در نزد دستگاه‌های نظارتی به جلسات و شوراهای سطح عالی کشور ارجاع دهند. این یعنی پذیرفتن تاخیر و لختی در اتخاذ تصمیم به بهای گرفتن بهانه از دستگاه‌های نظارتی و مشغول کردن شوراهای راهبردی تصمیم‌گیری کشور به مسائل عملیاتی. به زبان ساده می‌توان گفت نظام اجرایی کشور تا حد زیادی شایستگی اخذ تصمیم به موقع برای حل مسائل عملیاتی را از دست داده و از طرف مقابل توانایی اخذ راهبردهای موثر در سطوح عالی را نیز فرسایش داده است.
undefined این در حالی است ترامپ رئیس جمهور تازه به کرسی نشسته آمریکا، در اولین روز مسئولیت خود بیش از 200 دستور اجرایی برای مهم‌ترین مسائل ملی و بین‌المللی خود مانند موضوع مهاجران، تعرفه‌های تجاری و نحوه مقابله با برخی کشورها صادر می‌کند. آیا با این سبک از تصمیم‌گیری در ایران، می‌توان عکس‌العمل مناسبی به تاکتیک‌های جنگ اقتصادی گسترده دشمن نشان داد؟
undefined همچنان که پیش‌تر تاکید شد، ناترازی‌های بوجود آمده در بخش‌های مختلف ناشی از #ناترازی_نظام_حکمرانی کشور است و تا آن مهم‌ترین اصلاح نشود این مهم‌ها حل نشوند.
undefined قال ‌الامام ‌علی(ع): «یستدل علی ادبار الدول باربع: تضییع الاصول، و التمسک بالفروع و تقدیم الاراذل، و تاخیر الافاضل».#امام_علی(ع) فرمود: چهار عامل باعث شکست دولت‌ها می‌شود: 1) ضایع کردن اصول، 2) سرگرم شدن به فروع، 3) به کار گماردن آدم‌های پست، 4) کنار گذاردن انسان‌های فاضل.
undefined @Pishvaee_ir

۱۸:۴۷

thumbnail
undefined پیشنهادات سیاستی جمعی از اعضای هیأت علمی و متخصصان کشور برای تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
undefined در آستانه ششمین سالگرد صدو بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، هشتاد نفر از اعضای هيأت علمی و متخصصان کشور در قالب یک بیانیه تحلیلی، پیشنهادات صریح و مشخص سیاستی در عرصه‌های هفت‌گانه بیانیه گام دوم را ارائه دادند.
undefined متـن بیـانیـه
undefined @Pishvaee_ir

۱۶:۵۹