#معرفی_کتاب
اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری
نویسنده: ماکس وبر
کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری از مهمترین آثار کلاسیک در جامعهشناسی دین و اقتصاد به شمار میآید. ماکس وبر در این اثر به بررسی پیوند میان نظام ارزشی دینی و شکلگیری سرمایهداری مدرن در اروپای غربی میپردازد.
او در قالب یک فرضیه تاریخی ـ تحلیلی نشان میدهد که آموزههای الهیاتی پروتستانی، بهویژه در شاخهٔ کالوینیستی، زمینهساز گسترش رفتارهای اقتصادی مبتنی بر انضباط، تلاش مستمر، صرفهجویی و سرمایهگذاری مجدد بودهاند. این الگوها، بهزعم وبر، نقش مهمی در پیدایش «روح سرمایهداری» و توسعهٔ اقتصادی غرب داشتهاند.
اهمیت این کتاب در روششناسی آن نیز نهفته است؛ وبر با تکیه بر دادههای تجربی و تحلیل تطبیقی، رابطهای مستقیم میان الهیات و ساختار اقتصادی ترسیم میکند. او سرمایهداری را نه صرفاً نظامی اقتصادی، بلکه امتداد یک جهانبینی دینی و اخلاقی میداند.
این اثر تلاشی است برای تبیین چگونگی تأثیر باورهای دینی بر تحولات اقتصادی و فرهنگی مدرنیته و همچنان یکی از متون مرجع در مطالعات میانرشتهای دین، جامعه و اقتصاد محسوب میشود. همچنین، برای پژوهشگرانی که در پی شناسایی و تبیین الگوها و روشهای امتداد الهیات و ارزشهای دینی در علوم انسانی هستند، این کتاب نمونهای برجسته از تحلیل تطبیقی و روشمند در پیوند میان الهیات و عرصههای معرفتی و اجتماعی بهشمار میآید.
*مرکز پژوهشهای اقتصادی حبنا را دنبال کنید:*ایتا | بله | آپارات | سایت
او در قالب یک فرضیه تاریخی ـ تحلیلی نشان میدهد که آموزههای الهیاتی پروتستانی، بهویژه در شاخهٔ کالوینیستی، زمینهساز گسترش رفتارهای اقتصادی مبتنی بر انضباط، تلاش مستمر، صرفهجویی و سرمایهگذاری مجدد بودهاند. این الگوها، بهزعم وبر، نقش مهمی در پیدایش «روح سرمایهداری» و توسعهٔ اقتصادی غرب داشتهاند.
اهمیت این کتاب در روششناسی آن نیز نهفته است؛ وبر با تکیه بر دادههای تجربی و تحلیل تطبیقی، رابطهای مستقیم میان الهیات و ساختار اقتصادی ترسیم میکند. او سرمایهداری را نه صرفاً نظامی اقتصادی، بلکه امتداد یک جهانبینی دینی و اخلاقی میداند.
این اثر تلاشی است برای تبیین چگونگی تأثیر باورهای دینی بر تحولات اقتصادی و فرهنگی مدرنیته و همچنان یکی از متون مرجع در مطالعات میانرشتهای دین، جامعه و اقتصاد محسوب میشود. همچنین، برای پژوهشگرانی که در پی شناسایی و تبیین الگوها و روشهای امتداد الهیات و ارزشهای دینی در علوم انسانی هستند، این کتاب نمونهای برجسته از تحلیل تطبیقی و روشمند در پیوند میان الهیات و عرصههای معرفتی و اجتماعی بهشمار میآید.
۶:۲۸
در حوزه مالیات نیز تلاش اصلاحطلبان دینی بر آن بود تا نشان دهند نظام مالیاتگیری در دولتهای مدرن، معادلی در اسلام دارد. آنها زکات را نوعی مالیات شرعی تلقی کردند و بر آن بودند که این سازوکار نه تنها مغایرتی با عدالت اقتصادی ندارد، بلکه پیشگام در تحقق آن است. همچنین، آنان نظام سرمایهداری مدرن را با مفهوم دینی «کنز» در قرآن تطبیق میدادند و خواستار جلوگیری از انباشت سرمایه در جامعه اسلامی بودند...
۱۰:۵۴
۱.سیر تحول اندیشهی اقتصادی و اجتماعی بازرگان در ادوار مختلف زندگی۲.مبانی اخلاقی، دینی و عقلانی اندیشهی اقتصادی بازرگان۳.مفهوم و تبیین «اقتصاد اسلامی» در آثار و گفتار بازرگان۴.نسبت میان دین، اخلاق و توسعه در نگاه بازرگان۵.دیدگاه بازرگان دربارهی عدالت، تولید و مدیریت اقتصادی۶.نسبت بازرگان و نهضت آزادی با اندیشههای اقتصادی و اجتماعی معاصر۷.تحلیل انتقادی یا میانرشتهای از اندیشهی اقتصادی بازرگان
۱۰:۵۶
علت نابسامانیهای اقتصادی
شهید بهشتی:
مسأله از بین بردن نابسامانیهای اقتصادی، به لغو کردن خرید و فروش وابسته نیست، بلکه به داشتن حساب و کتاب صحیح برای تشخیص ارزشها و قیمتگذاری و نرخگذاری عادلانه مربوط است و در آنجاست که باید مسأله حل شود، آنجا باید دید آیا در یک جامعه اسلامی هر کسی حق دارد کار یا کالایش را به هر قیمت که میخواهد بفروشد یا بخرد، یا حکومت اسلامی هر جا ببیند این عرضه و تقاضای آزاد در حال بر هم زدن توازن اقتصادی جامعه است و منشأ فساد میشود، آن وقت حق دارد جلویش را بگیرد و بگوید میخواهم دخالت کنم و نرخ تعیین کنم.
بانکداری، ربا و قوانین مالی اسلام،ص۵۷
*مرکز پژوهشهای اقتصادی حبنا را دنبال کنید:*ایتا | بله | آپارات | سایت
مسأله از بین بردن نابسامانیهای اقتصادی، به لغو کردن خرید و فروش وابسته نیست، بلکه به داشتن حساب و کتاب صحیح برای تشخیص ارزشها و قیمتگذاری و نرخگذاری عادلانه مربوط است و در آنجاست که باید مسأله حل شود، آنجا باید دید آیا در یک جامعه اسلامی هر کسی حق دارد کار یا کالایش را به هر قیمت که میخواهد بفروشد یا بخرد، یا حکومت اسلامی هر جا ببیند این عرضه و تقاضای آزاد در حال بر هم زدن توازن اقتصادی جامعه است و منشأ فساد میشود، آن وقت حق دارد جلویش را بگیرد و بگوید میخواهم دخالت کنم و نرخ تعیین کنم.
۱۱:۳۴
#معرفی_فیلم_مستند
۱۶:۵۶
۹:۲۳
مسأله اساسی در غارتگری سرمایهداری، مسأله نرخ است. اگر گفته میشود کاپیتالیسم، مکتب غارتگری است، غارتگر، سرمایهدار است و غارتشونده، مصرفکننده و رنجبر، به این علت است که سرمایهداری بر اساس قانون عرضه و تقاضای آزاد این همه مصیبت به بار میآورد.
شما آن مسأله عرضه و تقاضای آزاد و قیمتگذاری بر اساس عرضه و تقاضا را حل کنید، شما نقش قاطع حکومت صلاحاندیش و خدمتگزار واقعی جامعه، که با معیارهای اسلامی به قدرت برسد و با معیارهای اسلامی، جامعه را اداره کند را کنار میگذارید، آن وقت دادتان از مسائل اقتصادی بلند است. این مسأله از مسائل زیربنایی و اساسی است. چرا آن را کنار بگذاریم؟
۱۰:۰۷
مهندس بازرگان و اقتصاد اسلامی «[برگرفته از دوره تاریخ اقتصاد اسلامی](https://habnastudy.com/product/تاریخ-اقتصاد-اسلامی-معاصر/)»
مهدی بازرگان را باید نخستین روشنفکر ایرانی دانست که بهطور جدی وارد بحث اقتصاد اسلامی شد. روش تفسیری او، تفسیر علمی قرآن بود؛ بدین معنا که نظریههای علمی جدید را پیشفرض قرار داده و بر اساس آن به فهم متون دینی میپرداخت. این روش بعدها در آثار شهید صدر نیز بازتاب یافت.
بازرگان رسالهها و کتابهای متعددی نوشت که به صورت پراکنده، عناصر اندیشه اقتصادی او را نشان میدهند. رساله «کار در اسلام» جایگاه ویژهای در این میان دارد؛ زیرا در آن، ارزش کار و مالکیت در اسلام بهعنوان بنیانهای اقتصاد اسلامی معرفی شده است. آثار دیگر مانند «اسلام مکتب مبارز و مولد»، «سرّ عقبافتادگی ملل مسلمان» و «راه طی شده» نیز نقدی بر سرمایهداری و سوسیالیسم ارائه میدهند و تلاش دارند اقتصاد اسلامی را صورتبندی کنند.
بازرگان در ابتدا نگاه حداکثری به دین داشت و میخواست همه دانشها و نظامهای اجتماعی را از دل دین استخراج کند. اما در سالهای پایانی، در سخنرانی «خدا و آخرت؛ هدف بعثت انبیا»، به رویکرد حداقلی رسید و بعثت انبیا را محدود به سه محور «خدا، اخلاق و آخرت» دانست. این تحول فکری، بر روشنفکران دینی بعدی مانند عبدالکریم سروش اثر گذاشت و منجر به شکلگیری مباحثی چون «انتظار بشر از دین» و «ذاتی و عرضی دین» شد.
با این حال، منتقدان معتقد بودند چارچوب او بیش از حد اومانیستی است، زیرا تعیین قلمرو دین را به انتظارات انسان واگذار میکرد. با وجود این نقدها، بازرگان نقش پیشگامی در ورود اقتصاد اسلامی به عرصه روشنفکری ایران داشت.
جهت مطالعه ادامه مطلب کلیک کنید.
*مرکز پژوهشهای اقتصادی حبنا را دنبال کنید:*ایتا | بله | آپارات | سایت
مهدی بازرگان را باید نخستین روشنفکر ایرانی دانست که بهطور جدی وارد بحث اقتصاد اسلامی شد. روش تفسیری او، تفسیر علمی قرآن بود؛ بدین معنا که نظریههای علمی جدید را پیشفرض قرار داده و بر اساس آن به فهم متون دینی میپرداخت. این روش بعدها در آثار شهید صدر نیز بازتاب یافت.
بازرگان رسالهها و کتابهای متعددی نوشت که به صورت پراکنده، عناصر اندیشه اقتصادی او را نشان میدهند. رساله «کار در اسلام» جایگاه ویژهای در این میان دارد؛ زیرا در آن، ارزش کار و مالکیت در اسلام بهعنوان بنیانهای اقتصاد اسلامی معرفی شده است. آثار دیگر مانند «اسلام مکتب مبارز و مولد»، «سرّ عقبافتادگی ملل مسلمان» و «راه طی شده» نیز نقدی بر سرمایهداری و سوسیالیسم ارائه میدهند و تلاش دارند اقتصاد اسلامی را صورتبندی کنند.
بازرگان در ابتدا نگاه حداکثری به دین داشت و میخواست همه دانشها و نظامهای اجتماعی را از دل دین استخراج کند. اما در سالهای پایانی، در سخنرانی «خدا و آخرت؛ هدف بعثت انبیا»، به رویکرد حداقلی رسید و بعثت انبیا را محدود به سه محور «خدا، اخلاق و آخرت» دانست. این تحول فکری، بر روشنفکران دینی بعدی مانند عبدالکریم سروش اثر گذاشت و منجر به شکلگیری مباحثی چون «انتظار بشر از دین» و «ذاتی و عرضی دین» شد.
با این حال، منتقدان معتقد بودند چارچوب او بیش از حد اومانیستی است، زیرا تعیین قلمرو دین را به انتظارات انسان واگذار میکرد. با وجود این نقدها، بازرگان نقش پیشگامی در ورود اقتصاد اسلامی به عرصه روشنفکری ایران داشت.
۱۰:۳۹
اگر ربا را از دنیای سرمایهداری امروز، حذف کنیم و تمام تجاوزات دیگر اقتصادیاش را بر سر جایش بگذاریم، شاید بیش از پنجاه درصد از نابسامانیها، فقط با حذف ربا از بین برود.
۳:۴۵
1_21926578462.MP3
۱۱:۲۹-۱۰.۵۲ مگابایت
۷:۰۲
در ایران مکرّر از ما سؤال میشد نظر اروپاییها نسبت به ایران چیست؟ یک نفر مرد صاحب رأی، هیچوقت نمیپرسد جلوه او در میان همسران چیست؟ ببخشید، آن زنِ فاحشه است که باید بداند مورد پسند دیگران هست یا نه! عوض اروپاییها از خودمان بپرسیم آیا خوشیم و زندگی به صفا داریم یا در زحمت.
#غرب_زدگی
۱۷:۳۲
#معرفی_کتاب
«تکامل نهادها و ایدئولوژیهای اقتصادی»
نویسنده: ای.ک. هانت | ترجمه: سهراب بهداد
این کتاب ترکیبی است از بحثی مختصر درباره تکامل برخی از مهم ترین نهاد های سرمایه داری و تحلیلی از ایدئولوژی هایی که در دفاع از سرمایه داری به کار می روند، و همچنین نقدی بنیانی از سرمایه داری.
روش هانت در بررسی عقاید اقتصادی بر دو اصل کلی استوار است. یکی آمیختگی تنگاتنگ تاریخ اجتماعی و تاریخ تفکر اقتصادی؛ و دیگری، آمیختگی تنگاتنگ تحلیل عقلایی و اعتقادات ایدئولوژیکی. در این راستا می توان گفت که این کتاب مقدمه ای است برای مطالعه رابطه میان تاریخ اقتصادی و تاریخ اندیشه ها.
*مرکز پژوهشهای اقتصادی حبنا را دنبال کنید:*ایتا | بله | آپارات | سایت
روش هانت در بررسی عقاید اقتصادی بر دو اصل کلی استوار است. یکی آمیختگی تنگاتنگ تاریخ اجتماعی و تاریخ تفکر اقتصادی؛ و دیگری، آمیختگی تنگاتنگ تحلیل عقلایی و اعتقادات ایدئولوژیکی. در این راستا می توان گفت که این کتاب مقدمه ای است برای مطالعه رابطه میان تاریخ اقتصادی و تاریخ اندیشه ها.
۱۸:۲۶
۲۰:۱۳
۱۴:۳۹
اسلام بهعنوان «راه سوم» میان سرمایهداری و سوسیالیسم«[برگرفته از دوره تاریخ اقتصاد اسلامی](https://habnastudy.com/product/تاریخ-اقتصاد-اسلامی-معاصر/)»
بازرگان در نقد سرمایهداری، به ناعادلانه بودن توزیع ثروت، گسترش فاصله طبقاتی و غلبه روحیه تکاثر و طمع اشاره میکند. او همچنین نظامهای سوسیالیستی و مارکسیستی را به دلیل دولتیسازی کامل اقتصاد و نفی آزادیهای فردی ناکارآمد میداند. از اینرو، او اسلام را بهعنوان «راه سوم» معرفی میکند؛ الگویی که در آن هم عدالت اجتماعی و هم آزادی فردی رعایت میشود.
این رویکرد بهوضوح نشان میدهد که دغدغه اصلی بازرگان ارائه مدلی اسلامی برای توسعه اقتصادی بود که نه در چارچوب سرمایهداری غربی میگنجید و نه با سوسیالیسم شرقی همخوانی داشت.
جهت مطالعه ادامه مطلب کلیک کنید.
*مرکز پژوهشهای اقتصادی حبنا را دنبال کنید:*ایتا | بله | آپارات | سایت
بازرگان در نقد سرمایهداری، به ناعادلانه بودن توزیع ثروت، گسترش فاصله طبقاتی و غلبه روحیه تکاثر و طمع اشاره میکند. او همچنین نظامهای سوسیالیستی و مارکسیستی را به دلیل دولتیسازی کامل اقتصاد و نفی آزادیهای فردی ناکارآمد میداند. از اینرو، او اسلام را بهعنوان «راه سوم» معرفی میکند؛ الگویی که در آن هم عدالت اجتماعی و هم آزادی فردی رعایت میشود.
این رویکرد بهوضوح نشان میدهد که دغدغه اصلی بازرگان ارائه مدلی اسلامی برای توسعه اقتصادی بود که نه در چارچوب سرمایهداری غربی میگنجید و نه با سوسیالیسم شرقی همخوانی داشت.
۱۷:۱۳
1_21777445825.MP3
۱۶:۰۸-۱۴.۷۷ مگابایت
00:21 تطور و حیات فکری اندیشه مرحوم دکتر شریعتی06:00 ماجرای آشنایی دکتر شریعتی و شهید مطهری و درگیری که به وجود می آید10:30 نظر مقام معظم رهبری و دیگر متفکران انقلاب در مورد دکتر شریعتی 14:00 آثار دکتر شریعتی
۱۷:۱۵
اگر خداپرست و خدا دوستیم، باید در تدوین ایدئولوژی، سیستم حکومت، قوانین اقتصاد و در کلیهی فعالیتها و خواستهها طوري حرکت و عمل کنیم و تدوین اصول و فروع کنیم که اولاً، بر طبق کتاب و سنت به سوی خدا و در جهت تکامل و تقرب باشد. ثانیاً، مباینت و مخالفت با رهنمودهای دین و حدود و احکام شریعت نداشته باشد. اگر چنین کردیم، میتوانیم اسم آن را ایدئولوژی اسلامی، حکومت اسلامی، یا اقتصاد اسلامی و غیر آنها بگذاریم. متوجه هم باشیم که چنین دستاوردها، اگر چه نام اسلام یا خدا و دین روی آنها گذاشته شده باشد، مانند کتاب خدا و آیین انبیاء، ازلی و لایتغیر نیستند. زیرا ناشی از بشر و ناظر بر بشر بوده، قهراً مشمول تحول و تکامل بر حسب شرایط متغیر روزگارند.
۱۵:۴۹
سه مؤلفه سرمایه داری
«تاریخ اقتصاد اسلامی معاصر»
۱۸:۳۷
نقد کاپیتالیسم و سوسیالیسم«[برگرفته از دوره تاریخ اقتصاد اسلامی](https://habnastudy.com/product/تاریخ-اقتصاد-اسلامی-معاصر/)»
آیتالله طالقانی دو نظام مسلط اقتصادی جهان مدرن را به نقد میکشد. در دیدگاه او، سرمایهداری نتیجه آزادی مطلق مالکیت است که به تمرکز ثروت، تبعیض طبقاتی، و از خودبیگانگی کارگران منجر میشود. از سوی دیگر، سوسیالیسم نیز با وجود ادعای عدالت، در عمل جامعهای آرمانی و غیرقابل تحقق ترسیم میکند که فردیت انسان را از بین میبرد.
او در برابر این دوگانه، «اقتصاد اسلامی» را به عنوان راه سومی معرفی میکند که بر عدالت، تعدیل مالکیت، و حفظ آزادی فردی در چارچوب مصالح عمومی استوار است. در این نظام، مالکیت شخصی مشروع است اما محدود به حدود الهی و مصالح اجتماعی میگردد. در واقع، اسلام راهی میانه میان تمرکز ثروت و نفی کامل مالکیت ارائه میدهد.
جهت مطالعه ادامه مطلب کلیک کنید.
*مرکز پژوهشهای اقتصادی حبنا را دنبال کنید:*ایتا | بله | آپارات | سایت
آیتالله طالقانی دو نظام مسلط اقتصادی جهان مدرن را به نقد میکشد. در دیدگاه او، سرمایهداری نتیجه آزادی مطلق مالکیت است که به تمرکز ثروت، تبعیض طبقاتی، و از خودبیگانگی کارگران منجر میشود. از سوی دیگر، سوسیالیسم نیز با وجود ادعای عدالت، در عمل جامعهای آرمانی و غیرقابل تحقق ترسیم میکند که فردیت انسان را از بین میبرد.
او در برابر این دوگانه، «اقتصاد اسلامی» را به عنوان راه سومی معرفی میکند که بر عدالت، تعدیل مالکیت، و حفظ آزادی فردی در چارچوب مصالح عمومی استوار است. در این نظام، مالکیت شخصی مشروع است اما محدود به حدود الهی و مصالح اجتماعی میگردد. در واقع، اسلام راهی میانه میان تمرکز ثروت و نفی کامل مالکیت ارائه میدهد.
۷:۰۶