سرانجام سومین گزارش پیشرفت شبکه ملی اطلاعات به کجا می‌انجامد؟
چندماه پس از اعلام پیشرفت 60 درصدی شبکه ملی اطلاعات، دبیر اسبق شورای‌عالی فضای مجازی نسبت به این گزارش واکنش نشان داد و گفت: «مذاکراتی که شخصاً با کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی انجام دادم، نظر آنها با نظرات اعلام شده وزارت ارتباطات یکی نیست.» اما برای فهم اهمیت ورود مهندس انتظاری به گزارش پیشرفت باید مصاحبه ایشان با خبرگزاری مهر را با دقت بیشتری خواند. مهندس انتظاری در بخشی از مصاحبه خود به مسئله فقدان «طرح توسعه» شبکه ملی اطلاعات از سال 92 و بعد از تصویب «الزامات حاکم بر شبکه ملی اطلاعات» تا به امروز اشاره کرده است. مرکز ملی فضای مجازی در اسفندماه 1392 (پس از جلسه پانزدهم شورای‌عالی و در زمانی که مهندس انتظاری بعنوان دبیر شورای‌عالی مسئولیت داشت) طی نامه‌ای به وزارت ارتباطات اعلام می‌دارد که توسعه شبکه ملی اطلاعات باید براساس یک طرح جامع و زمان‌دار انجام شود و از وزیر وقت ارتباطات خواست که ظرف دوماه این طرح را تدوین و برای مرکز ملی ارسال کند.اما پیگیری‌ها و نامه نگاری‌های مکرر مرکز ملی در سال 93 و 94 به نتیجه نرسید. در عوض، وزارت ارتباطات در سال 94 اعلام کرد که شبکه ملی اطلاعات بصورت کامل محقق شده است و برای مدعای خودش به «تفکیک ترافیک داخل از خارج» و « نصب چند Mirror از Root DNSها در کشور» استناد می‌کرد. مخالفت شدید مهندس انتظاری با این گزارش اگرچه منجر به طرد بیش از پیش ایشان توسط دولت و تعطیلی طولانی شورای‌عالی شد ولی پایان خوبی داشت.در دوره دوم شورای‌عالی فضای مجازی و پس از دبیری دکتر فیروزآبادی، نشست‌های مکرر و پیوسته‌ای بین دستگاه‌های مسئول شکل گرفت که منجر به تصویب سند بسیار مهم «تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» در جلسه 35 شورای‌عالی فضای مجازی شد. جامعیت و شفافیت این سند به میزانی است که می‌تواند مرجعی برای جلوگیری از تفسیرهای شخصی وزرای ارتباطات از توسعه شبکه ملی اطلاعات باشد.موافقت دکتر فیروزآبادی با ادامه مسئولیت دکتر آسوشه موجب شد که رویکرد مرکز ملی فضای مجازی نسبت به توسعه شبکه ملی اطلاعات تغییر نیابد. دکتر آسوشه از سال 92 بعنوان معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی منصوب شده بود و مهمتر از آن اینکه تمامی اسناد مصوب شورای‌عالی فضای مجازی در خصوص شبکه ملی اطلاعات با راهبری ایشان نگارش شده است. اصرار مرکز ملی فضای مجازی برای تدوین طرح توسعه شبکه ملی اطلاعات از سال 96 تا 98 ادامه داشت و پیگیری‌های متعددی در این دوره انجام شد. در این بازه زمانی اتفاقات مهمی افتاد که در تصویر فوق نشان داده شده و تفصیل آن را به بعد موکول میکنیم.سرانجام در اردیبهشت 98، وزیر وقت ارتباطات طی گزارشی به سران نظام مدعی پیشرفت 80 درصدی شبکه ملی اطلاعات شد. اگرچه آذری جهرمی این گزارش را برای مرکز ملی ارسال نکرده بود ولی این موضوع منجر به حذف آن مرکز از فرآیند نظارت نشد و کمیته صحت‌سنجی گزارش پیشرفت 80 درصد، متشکل از اعضای حقیقی شورای‌عالی و دکتر آسوشه با نظارت مستقیم دکتر فیروزآبادی تشکیل شد. این کمیته از اردیبهشت تا تیرماه 1398 تمامی اسناد ارسالی وزارت ارتباطات را مطالعه کرده و علیرغم اصرار دولت، از تعیین میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات خودداری کرد. این کمیته به‌خوبی فهمید که «تعیین درصد پیشرفت در عین عدم وجود طرح توسعه» زمین بازی وزارت ارتباطات برای حاشیه‌سازی رسانه‌ای-سیاسی بود.دومین گزارش پیشرفت شبکه ملی اطلاعات نیز برای وزارت ارتباطات دردسرساز شد ولی برخلاف گزارش اول، منجر به فعال شدن شورای‌عالی و تقویت جایگاه مرکز ملی فضای مجازی شد. آذرماه 98 ابلاغیه‌ای پنج بندی مقام معظم رهبری در خصوص شبکه ملی اطلاعات صادر شد و در آن سند تاکید شده بود راهبری و نظارت شبکه ملی اطلاعات با مرکز ملی فضای مجازی است و دولت باید امکانات و شرایط لازم برای انجام ماموریت مرکز ملی را فراهم کند. در این ابلاغیه تاکید شده بود که طرح توسعه شبکه ملی اطلاعات باید ظرف مدت دوماه تدوین و جهت تصویب به مرکز ملی فضای مجازی ارسال شود.حالا، یعنی 48 ماه بعد از ادعای دوم وزارت ارتباطات و 41 ماه بعد از صدور دستور مقام معظم رهبری، سومین گزارش پیشرفت شبکه اطلاعات مجددا توسط اعضای حقیقی شورای‌عالی مورد تردید جدی قرار گرفته است و درخواست صحت‌سنجی آن را دارند. درخواستی که حتما ادعای وزیر ارتباطات را زیر سوال خواهد برد و موجب تضعیف بیش از پیش جایگاه ایشان در ساختار مدیریت فضای مجازی می‌شود. علاوه بر این، صحت‌سنجی پیشرفت شصت درصدی شبکه ملی اطلاعات اولین چالش جدی میان دکتر آقامیری و دولت سیزدهم است و برخلاف تصور عده‌ای از دوستان، استقلال رای دبیر جدید شورای‌عالی فضای مجازی را به نمایش خواهد گذاشت. این چالش نه تنها موجب تقویت جایگاه مرکز ملی می‌شود، بلکه یکبار برای همیشه به وزرای ارتباطات متذکر می‌شود که مرکز ملی و شورای‌عالی فضای مجازی هیچ وقت به تصرف آنان درنمی‌آید.
لینک مصاحبه مهندس انتظاری:https://www.mehrnews.com/news/5778432/
@ICTV24 آی‌سی‌تی‌وی دریچه‌ای نو به فضای مجازیhttps://ble.ir/ictv24
چندماه پس از اعلام پیشرفت 60 درصدی شبکه ملی اطلاعات، دبیر اسبق شورای‌عالی فضای مجازی نسبت به این گزارش واکنش نشان داد و گفت: «مذاکراتی که شخصاً با کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی انجام دادم، نظر آنها با نظرات اعلام شده وزارت ارتباطات یکی نیست.» اما برای فهم اهمیت ورود مهندس انتظاری به گزارش پیشرفت باید مصاحبه ایشان با خبرگزاری مهر را با دقت بیشتری خواند. مهندس انتظاری در بخشی از مصاحبه خود به مسئله فقدان «طرح توسعه» شبکه ملی اطلاعات از سال 92 و بعد از تصویب «الزامات حاکم بر شبکه ملی اطلاعات» تا به امروز اشاره کرده است. مرکز ملی فضای مجازی در اسفندماه 1392 (پس از جلسه پانزدهم شورای‌عالی و در زمانی که مهندس انتظاری بعنوان دبیر شورای‌عالی مسئولیت داشت) طی نامه‌ای به وزارت ارتباطات اعلام می‌دارد که توسعه شبکه ملی اطلاعات باید براساس یک طرح جامع و زمان‌دار انجام شود و از وزیر وقت ارتباطات خواست که ظرف دوماه این طرح را تدوین و برای مرکز ملی ارسال کند.اما پیگیری‌ها و نامه نگاری‌های مکرر مرکز ملی در سال 93 و 94 به نتیجه نرسید. در عوض، وزارت ارتباطات در سال 94 اعلام کرد که شبکه ملی اطلاعات بصورت کامل محقق شده است و برای مدعای خودش به «تفکیک ترافیک داخل از خارج» و « نصب چند Mirror از Root DNSها در کشور» استناد می‌کرد. مخالفت شدید مهندس انتظاری با این گزارش اگرچه منجر به طرد بیش از پیش ایشان توسط دولت و تعطیلی طولانی شورای‌عالی شد ولی پایان خوبی داشت.در دوره دوم شورای‌عالی فضای مجازی و پس از دبیری دکتر فیروزآبادی، نشست‌های مکرر و پیوسته‌ای بین دستگاه‌های مسئول شکل گرفت که منجر به تصویب سند بسیار مهم «تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» در جلسه 35 شورای‌عالی فضای مجازی شد. جامعیت و شفافیت این سند به میزانی است که می‌تواند مرجعی برای جلوگیری از تفسیرهای شخصی وزرای ارتباطات از توسعه شبکه ملی اطلاعات باشد.موافقت دکتر فیروزآبادی با ادامه مسئولیت دکتر آسوشه موجب شد که رویکرد مرکز ملی فضای مجازی نسبت به توسعه شبکه ملی اطلاعات تغییر نیابد. دکتر آسوشه از سال 92 بعنوان معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی منصوب شده بود و مهمتر از آن اینکه تمامی اسناد مصوب شورای‌عالی فضای مجازی در خصوص شبکه ملی اطلاعات با راهبری ایشان نگارش شده است. اصرار مرکز ملی فضای مجازی برای تدوین طرح توسعه شبکه ملی اطلاعات از سال 96 تا 98 ادامه داشت و پیگیری‌های متعددی در این دوره انجام شد. در این بازه زمانی اتفاقات مهمی افتاد که در تصویر فوق نشان داده شده و تفصیل آن را به بعد موکول میکنیم.سرانجام در اردیبهشت 98، وزیر وقت ارتباطات طی گزارشی به سران نظام مدعی پیشرفت 80 درصدی شبکه ملی اطلاعات شد. اگرچه آذری جهرمی این گزارش را برای مرکز ملی ارسال نکرده بود ولی این موضوع منجر به حذف آن مرکز از فرآیند نظارت نشد و کمیته صحت‌سنجی گزارش پیشرفت 80 درصد، متشکل از اعضای حقیقی شورای‌عالی و دکتر آسوشه با نظارت مستقیم دکتر فیروزآبادی تشکیل شد. این کمیته از اردیبهشت تا تیرماه 1398 تمامی اسناد ارسالی وزارت ارتباطات را مطالعه کرده و علیرغم اصرار دولت، از تعیین میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات خودداری کرد. این کمیته به‌خوبی فهمید که «تعیین درصد پیشرفت در عین عدم وجود طرح توسعه» زمین بازی وزارت ارتباطات برای حاشیه‌سازی رسانه‌ای-سیاسی بود.دومین گزارش پیشرفت شبکه ملی اطلاعات نیز برای وزارت ارتباطات دردسرساز شد ولی برخلاف گزارش اول، منجر به فعال شدن شورای‌عالی و تقویت جایگاه مرکز ملی فضای مجازی شد. آذرماه 98 ابلاغیه‌ای پنج بندی مقام معظم رهبری در خصوص شبکه ملی اطلاعات صادر شد و در آن سند تاکید شده بود راهبری و نظارت شبکه ملی اطلاعات با مرکز ملی فضای مجازی است و دولت باید امکانات و شرایط لازم برای انجام ماموریت مرکز ملی را فراهم کند. در این ابلاغیه تاکید شده بود که طرح توسعه شبکه ملی اطلاعات باید ظرف مدت دوماه تدوین و جهت تصویب به مرکز ملی فضای مجازی ارسال شود.حالا، یعنی 48 ماه بعد از ادعای دوم وزارت ارتباطات و 41 ماه بعد از صدور دستور مقام معظم رهبری، سومین گزارش پیشرفت شبکه اطلاعات مجددا توسط اعضای حقیقی شورای‌عالی مورد تردید جدی قرار گرفته است و درخواست صحت‌سنجی آن را دارند. درخواستی که حتما ادعای وزیر ارتباطات را زیر سوال خواهد برد و موجب تضعیف بیش از پیش جایگاه ایشان در ساختار مدیریت فضای مجازی می‌شود. علاوه بر این، صحت‌سنجی پیشرفت شصت درصدی شبکه ملی اطلاعات اولین چالش جدی میان دکتر آقامیری و دولت سیزدهم است و برخلاف تصور عده‌ای از دوستان، استقلال رای دبیر جدید شورای‌عالی فضای مجازی را به نمایش خواهد گذاشت. این چالش نه تنها موجب تقویت جایگاه مرکز ملی می‌شود، بلکه یکبار برای همیشه به وزرای ارتباطات متذکر می‌شود که مرکز ملی و شورای‌عالی فضای مجازی هیچ وقت به تصرف آنان درنمی‌آید.
لینک مصاحبه مهندس انتظاری:https://www.mehrnews.com/news/5778432/
@ICTV24 آی‌سی‌تی‌وی دریچه‌ای نو به فضای مجازیhttps://ble.ir/ictv24۱۰:۴۲