درس دوازدهم : حرکتهای زمین1- چه موقع شب و چه موقع روز است ؟پاسخ: وقتی زمین به دور خود میچرخد، یک نیمه ی آن در مقابل نور خورشید قرار می گیرد در این هنگام، نیمه ی رو به خورشید، روز است و در همین زمان، نیمه ی دیگر زمین از خورشید دور است و در آنجا شب است
۲- حرکت چرخشی را تعریف کنید؟پاسخ: به چرخش زمین به دور خود، حرکت چرخشی میگویند که بر اثر آن، شب و روز پدید می آید.
۳- چه موقع ظهر است؟پاسخ: زمانی که خورشید به طور مستقیم در بالای نقطه ای که ما ایستاده ایم قرار می گیرد، ظهر است
۴- شب و روز در اثر حرکت زمین به دور خودش است.
۵- حرکت انتقالی را تعریف کنید؟پاسخ: به گردش زمین به دور خورشید حرکت انتقالی می گویند که بر اثر آن، فصلها پدید می آیند
6- حرکت زمین به دور خود از غرب به شرق است
۷- خط استوا چیست؟پاسخ: استوا خطی فرضی است که مانند کمربند به دور کره ی زمین کشیده شده است و زمین را به دو نیمه ی مساوی تقسیم می کند. این دو نیمه را نیمکره ی شمالی و نیمکره ی جنوبی می نامند.
۸- نیمکره چیست؟پاسخ: اگر کره ی زمین را به دو قسمت مساوی تقسیم کنیم، به هر نیمه ی آن نیمکره گفته می شود،
9- مدار چیست؟پاسخ: دایره های فرضی دیگری با فاصله ی مساوی، از استوا تا قطب شمال و از استوا تا قطب جنوب کشیده شده اند . این دایره های فرضی، که به موازات استوا رسم شده اند، مدار نامیده می شوند
۱۰- نصف النهار چیست؟پاسخ: خط های فرضی دیگری از نصف النهار قطب شمال تا قطب جنوب کشیده شده اند که به آنها نصف النهار می گویند.
۱۱- نام دیگر نصف النهار مبداء چیست و چرا به این نام معروف است؟پاسخ: مهمترین نصف النهار، نصف النهار مبداء است که از دهکده ی گرینویچ در نزدیکی شهر لندن عبور میکند و به همین دلیل به آن نصف النهار گرینویچ هم می گویند. نصف النهار مبداء زمین را به نیمه ی شرقی و غربی تقسیم می کند
۱۲- نصف النهار چگونه تقسیم شده است؟پاسخ: از نصف النهار مبدا به سمت شرق به ۱۸۰ درجه و به سمت غرب نیز به ۱۸۰ درجه تقسیم شده است.
۱۳-مدارها چگونه تقسیم شده است ؟پاسخ: تا قطب شمال و قطب جنوب به ۹۰ درجه تقسیم شده است.
۱۴- خورشید هر روز از کدام سمت طلوع و از کدام سمت غروب می کند؟پاسخ: از مشرق طلوع و در مغرب غروب می کند
۱۵- خط های فرضی روی کره ی جغرافیایی و نقشه برای چیست؟پاسخ: جغرافیدانان برای اینکه بتوانند سطح زمین را بهتر مطالعه کنند و بفهمند هر مکان به طور دقیق در کدام قسمت زمین قرار گرفته است.
۱۶- نیمکره ی شمالی در کجا قرار دارد؟پاسخ: در بالای خط استوا
۱۷-نیمکره ی جنوبی در کجا قرار دارد؟پاسخ: در پایین خط استوا
۱۸- نصف النهار مبداء چند درجه است؟پاسخ: نصف النهار مبدأ، صفر درجه است. از نصف النهار مبدأ به سمت شرق به ۱۸۰ درجه و به سمت غرب نیز به ۱۸۰دجه تقسیم شده است.
۱۹- مدار استوا چند درجه است؟ مدارهای چگونه تقسیم شده است؟پاسخ: مدار استوا صفر درجه است و تا قطب شمال و قطب جنوب به ۹۰ درجه تقسیم شده است.
۲۰-مهم ترین نصف النهار چه نام دارد؟پاسخ: نصف النهار مبداء
۲۱-گردش زمین به دور خورشید ۳۶۵ روز (یکسال طول می کشد.
۲۲- کشور ایران در نیمکره ی شمالی و شرقی قرار گرفته است.
۲۳-نصف النهار مبداء زمین را به دو نیمه ی شرقی و غربی تقسیم می کند .
۱۶:۵۲
درس سیزدهم : زندگی در نواحی مختلف جهان١- قاره چیست ؟پاسخ: خشکی های وسیع در میان آب ها قرار گرفته اند و به آنها قاره گفته می شود،
۲- آب ها بیشتر کره زمین را فرا گرفته اند.
3- قاره های جهان را نام ببرید ؟پاسخ: آسیا – اروپا – آفریقا – استرالیا – آمریکا
۴- اقیانوس های جهانی را نام ببرید ؟پاسخ: اقیانوس آرام – هند – اطلس – منجمد شمالی – منجمد جنوبی
۵- کشور ایران و همسایه هایش در قاره ی -آسیا-قرار دارند.
۶- کدام قاره ها در نزدیکی یکدیگر قرار دارند ؟پاسخ: آسیا – اروپا – آفریقا
۷- کدام قاره ها از همه دیرتر کشف شد ؟پاسخ: آمریکا و استرالیا دیرتر کشف و شناخته.
۸- خط استوا از کجا می گذرد ؟پاسخ: جنوب آسیا
9- اقیانوس را تعریف کنید؟پاسخ: اقیانوسها چاله های بزرگی در سطح زمین هستند که از آب پر شده اند.
۱۰- کدام قاره از دو قسمت تشکیل شده است؟پاسخ: آمریکا- آمریکای شمالی آمریکای جنوبی
۱۱- اروپاییان چگونه قاره های آمریکا و استرالیا را به تصرف در آوردند؟پاسخ: در گذشته های دور فقط تعداد کمی از بومیان به طور پراکنده در این قاره ها زندگی می کردند. بعدها که اروپاییان در دریانوردی پیشرفت کردند با کشتی، خود را به سرزمین های جدید رساندند و این قاره ها را به تصرف در آوردند.
۱۲-نواحی مختلف جهان از چه نظرهایی با هم تفاوت دارند؟پاسخ: نواحی مختلف جهان از نظر ناهمواری، آب و هوا، پوشش گیاهی و منابع طبیعی مانند آب و خاک و معادن زیرزمینی با هم تفاوت دارند.
۱۳- چرا شیوه های مختلف زندگی بر روی سیاره ی زمین به وجود آمده است؟پاسخ: در هر ناحیه از کره ی زمین، مردم برای رفع نیازهای خود به روش های خاصی که متناسب با شرایط محیطی آن ناحیه است، با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
۱۴- نواحی قطبی کجاست و چه آب و هوایی دارند؟پاسخ: در نزدیکی قطب شمال در سرزمینهای مجاور سیبری، آب و هوا بسیار سرد است. در این ناحیه، اسکیموها زندگی می کنند. خانه های آنها در تابستان، چادرهایی از پوست گوزن است و در زمستان از قطعه های یخ و برف درست شده است.
۱۵- آب و هوا در نواحی جنگل های استوایی چگونه است؟پاسخ: در این ناحیه، هوا در طول سال گرم است و هر روز باران می بارد.به همین علت در این ناحیه جنگل های انبوه استوایی به وجود آمده اند .
۱۶- شیوه ی زندگی بومیان کشورهای مالزی که در جنگل های استوایی زندگی می کند چگونه است؟پاسخ: عده ی کمی از مردم بومی در کشورهای مالزی و اندونزی به صورت قبیله ای در این جنگلهای استوایی زندگی می کنند، این مردم آداب و رسوم مخصوصی دارند و زندگی خود را از راه شکار و جمع آوری میوه ها و سبزیجات می گذرانند. بعضی از آنها نیز در مزرعههای بزرگ کشت موز و نارگیل و آناناس کار می کنند. پوشش گیاهی این ناحیه درختان پهن برگ است و حیواناتی مانند میمون ، خرس و مار در این ناحیه زندگی می کنند.
۱۷- زندگی در نواحی بیابانی چگونه است؟پاسخ: در بیابانهای عربستان و کشورهای همسایه ی آن، تعداد کمی از مردم به صورت قبیله ای زندگی می کنند، در این نواحی، آب و هوا گرم و خشک است و مردم قبیله ها با خانواده ها و دامهایشان به دنبال پیدا کردن چراگاه از جایی به جایی کوچ می کنند، این قبیله ها، زندگی دامپروری دارند و از دامها برای تغذیه و تهیه ی پوشاک و چادرهایشان استفاده می کنند.
۱۸- کدام قاره های به یکدیگر نزدیکترند؟پاسخ: آمریکا و استرالیا
۱۹- پرجمعیت ترین کشورهای جهان کدامند؟ در کدام قاره ها قرار دارند؟پاسخ: چین و هند در قاره ی آسیا
۲۰- چه کسانی در نواحی قطبی زندگی می کنند؟پاسخ: خانه هایشان چگونه است؟ اسکیموها – خانه های آنها در تابستان، چادرهایی از – پوست گوزن است و در زمستان از قطعه های یخ و برف درست شده است.
۲۱- لباس و غذا اسکیموها چگونه بدست می آید؟پاسخ: اسکیموها غذایشان را از راه شکار به دست می آورند. لباس آنها از پوست خز – است
۲۲- اسکیموها برای حمل و نقل از چه چیزی استفاده می کنند؟پاسخ: اسکیموها برای حمل و نقل از سورتمه هایی استفاده می کنند که سگها یا گوزن های قطبی آنها را می کشند.
۲۳- پوشش گیاهی و زندگی جانوری در نواحی قطبی چگونه است؟پاسخ: پوشش گیاهی این ناحیه درختان سوزنی برگ است و حیواناتی مانند گوزن، خرس و روباه قطبی در این ناحیه زندگی می کنند
۲۴- پوشش گیاهی و زندگی جانوری در جنگل های استوایی چگونه است؟پاسخ: پوشش گیاهی این ناحیه درختان پهن برگ است و حیواناتی مانند میمون ، خرس و مار در این ناحیه زندگی می کنند.
۲۵- پوشش گیاهی و زندگی جانوری در نواحی بیابانی چگونه است؟پاسخ: پوشش گیاهی در این ناحیه فقیر است و حیواناتی مانند شتر، موش صحرایی و انواع خزندگان در این ناحیه زندگی می کنند.
۲۶- کره ی زمین بیش از ۷ میلیارد نفر جمعیت دارد
۲۷- پر جمعیت ترین قاره ی جهان آسیا است
۱۵:۱۰
درس چهاردهم : بازگشت از سفر حج1- مهمترین شهرهای مقدس مسلمانان جهان کدام اند و در کدام کشور اند؟جواب» مکه و مدینه در کشور عربستان
۲- چرا مکه شهر مقدس است؟جواب» زیرا این شهر بر سر راه کاروانهای بازرگانی قرار داشت و خانه ی کعبه نیز در آن جا بود.
۳- طواف یعنی چه؟جواب» در هنگام حج، ما خانه ی کعبه را طواف می کنیم؛ یعنی به دور آن می گردیم.
۴- شبه جزیره به چه سرزمینی گفته می شود؟جواب» و سرزمینی که از سه طرف به آب و از یک طرف به خشکی راه داشته باشد، شبه جزیره می گویند
۵- خانه کعبه در کجا قرار دارد ؟جواب» مسجدالحرام در شهر مکه
۶- خانه کعبه قبله مسلمانان جهان است و ما هر روز به سمت آن نماز می خوانیم.
۷- قبله ما مسلمانان کجاست ؟
جواب» خانه کعبه در مکه
۸- کشور عربستان در *جنوب غربی ایران قرار دارد
۹- دریاهای اطراف شبه جزیره عربستان را نام ببرید . دریای سرخ و خلیج فارس
۱۰- غار حرا در نزدیکی شهر مکه قرار دارد و از مکان های مقدس است
۱۱-ما چگونه و به چه وسیله ای می توانیم جهت قبله را پیدا کنیم؟جواب» ما در هر جای ایران که باشیم، اگر جهت جنوب غربی را پیدا کنیم، رو به قبله ایستاده ایم. برای پیدا کردن قبله می توانیم از قبله نما هم استفاده کنیم.
۱۲- حضرت محمد(ص) در کجا به پیامبری مبعوث شد ؟جواب» غار حرا
۱۳- چرا غار حرا از مکان های مقدس است؟جواب» پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) برای راز و نیاز با خدا به این غار می رفتند. ایشان در این غار بود که از طرف خداوند به پیامبری مبعوث شدند.
۱۴- بعد از سه سال آغاز بعثت خداوند به پیامبر چه ماموریتی داد؟جواب» بعد از سه سال، خداوند به ایشان مأموریت داد تا همه ی مردم را آشکارا به اسلام دعوت کند.
۱۵- اولین پیشنهاد کافران و ثروتمندان مکه به پیامبر برای بازداشتن ایشان از راه خدا چه بود؟جواب» با دادن پول و مقام به حضرت محمد(ص) ایشان را از راه خدا باز دارند ولی پیامبر پیشنهاد کافران را نپذیرفتند.
۱۶- وقتی کافران فهمیدن که حضرت محمد(ص) از مبارزه با بت پرستی دست بر نمی دارد چه کردند؟جواب» به فکر آزار او و پیروانش افتادند. برخی از پیروان پیامبر شدیدتری شکنجه ها را تحمل کردند اما بر ایمان خود باقی ماندند. حتی بعضی از آنها در این راه شهیدشدند خود پیامبر نیز از این آزارها در امان نبودند. کافران در گذرگاه ها و کوچه های خلوت به آن حضرت هجوم میبردند و او را با سنگ مجروح می کردند.
۱۷-وقتی آزار و اذیت کافران زیاد شد پیامبر به مسلمانان چه دستوری داد؟جواب» آزار و اذیت کافران آنقدر زیاد بود که پیامبر به جمعی از مسلمانان دستور دادند که به حبشه هجرت کنند؛ زیرا پادشاه کشور حبشه مردی عادل بود و مسلمانان می توانستند در آن کشور، آزادانه زندگی کنند
۱۸- بعد از مدتی کافران برای جلوگیری از کار پیامبر و یارانش با هم چه پیمانی بستند؟جواب» پیمان بستند که رابطه ی خود را با مسلمانان قطع کنند و با آنها خرید و فروش و ازدواج نکنند. آنها همچنین عهدنامه ای نوشتند و آن را در خانه ی کعبه گذاشتند
۱۹- کافران بعد از شنیدن درستی خبر خورده شدن عهدنامه به وسیله ی موریانه چه کردند؟جواب» بنابراین، به پیامبر و مسلمانان اجازه دادند که دوباره به مکه بازگردند.
۲۰- چه کسی خبر خورده شدن عهدنامه توسط موریانه را به کافران داد؟جواب» ابوطالب عموی پیامبر
۲۱- در زمان ظهور اسلام مهم ترین شهر عربستان چه شهری بود؟ چرا؟جواب» مکه – زیرا این شهر بر سر راه کاروان های بازرگانی قرار داشت و خانه ی کعبه نیز در آن جا بود
۲۲- چرا غار حرا از مکان های مقدس است؟جواب» چون پیامبر گرامی اسلام برای راز و نیاز با خدا به این غار می رفتند، ایشان در این غار بود که از طرف خداوند به پیامبری مبعوث شدند
۲۳- خانه ی کعبه در مسجدالحرام قرار دارد که بزرگترین و مهم ترین مسجد دنیاست،
۲۴- غار حرا در نزدیکی شهر مکه قرار دارد.
۲۵- پیامبر اسلام به مدت سه سال خویشاوندان و آشنایان را به طور مخفیانه به دین اسلام دعوت می کردند.
۲۶- پیامبر و یارانش در پی آزار و اذیت کافران مجبور شدند به یکی از دره های مکه به نام شعب ابی طالب بروند و سه سال در آنجا در کمال سختی زندگی کنند.
۵:۴۲
درس پانزدهم: مدینه، شهر پیامبر1- *نام قدیم شهر مدینه چه بود؟ و چگونه تغییر کرده است؟جواب» یثرب اما زمانی که پیامبر اکرم (ص) از مکه به مدینه هجرت کردند نام این شهر به مدینه النبی یا شهر پیامبر تغییر یافت
٢- دومین مسجد مسلمانان چه نام دارد ؟جواب» مسجد النبی
٣- مسجد النبی در کدام شهر قرار دارد ؟جواب» مدینه
۴- وقتی پیامبر به وسیله ی خداوند از تصمیم قتل خود به دست کافران آگاه شدند چه کردند؟جواب» حضرت محمد(ص) به اراده ی خداوند از تصمیم آنها باخبر شدند و ماجرا را با حضرت علی (ع) در میان گذاشتند. حضرت علی (ع) داوطلب شدند تا برای حفظ جان پیامبر، شب در بستر ایشان بخوانند و ایشان از مکه بیرون بروند و به مدینه سفر کنند
۵- مبداء تاریخ مسلمانان چیست؟جواب» به سال هجرت پیامبر از مکه به مدینه
۶- هجرت یعنی چه؟جواب» به سفر پیامبر از مکه به مدینه هجرت می گویند.
۷- نخستین کار پیامبر در شهر مدینه چه بود؟جواب» نخستین کار پیامبر در شهر مدینه، ساختن مسجد و سپس تشکیل حکومت اسلامی بود.
۸- در زمان پیامبر مسجد محل چه کارهایی بود؟جواب» مسجد علاوه بر محل عبادت و نماز، مکانی برای آموزش و تربیت، داوری و حل اختلافات، مشورت و تصمیم گیری درباره مسائل مهم بوده
۹- جهاد در راه خدا به چه معنی است ؟
جواب» به فرمان خدا برای حفظ دین و دفاع از مسلمانان بارها با دشمنان جنگیدند. به این نوع جنگ جهاد در راه خدا می گویند.
۱۰- چگونه مکه به دست مسلمانان فتح شد؟جواب» کافران از مخالفت و جنگ با مسلمانان دست برنمی داشتند. سرانجام، پیامبر با سپاهی عظیم به طرف مکه حرکت کرد. ابوسفیان که سردسته ی مخالفان پیامبر در مکه بود، با دیدن لشکر نیرومند اسلام فهمید کهمقاومت بی نتیجه است و اعلام کرد که مسلمان شده است، به دنبال او، مخالفان دیگر نیز تسلیم شدند و به این ترتیب، مسلمانان بدون جنگ و خونریزی، شهر مکه را فتح کردند.
۱۱- پس از فتح مکه حضرت محمد(ص) چه کردند؟جواب» پس از فتح مکه حضرت محمد(ص) وارد خانه ی کعبه شد؛ بتها را شکست و از آنجا بیرون ریخت و دستور داد که بر بام کعبه اذان بگویند.
۱۲- مهم ترین جنگ هایی که پیامبر در آن ها شرکت داشتند را نام ببرید؟جواب» بدر – احد خندق یا احزاب
۱۳- پیامبر اسلام(ص) در چه سنی و در کجا رحلت فرمودند؟جواب» ۶۳ سالگی در شهر مدینه
۱۴- آرامگاه پیامبر اسلام(ص) در مسجد النبی است
۱۵-رفتار پیامبر نسبت به دوستان و کافران و کودکان چگونه بود ؟جواب» نسبت به مومنان و دوستان مهربان و نسبت به کافران و دشمنان سرسخت بودند و کودکان را بسیار دوست داشتند
۱۶- پیامبر همواره با چهره خندان و اخلاق خوش با مردم روبرو می شدند.
۱۷- بهترین سرمشق و الگو برای ما رفتار و کردار حضرت محمد است
۹:۵۲
درس شانزدهم : سفر به کربلا(۱)۱- شهرهای مقدس و زیارتی عراق را نام ببرید. کربلا – نجف- سامرا- کاظمین
۲- چرا کشور عراق آثار باستانی زیادی دارد؟چون در طول هزاران سال گذشته تمدن های بسیاری مثل سومر ، آکد و آشور در سرزمین بین النهرین بین دو رود دجله و فرات به وجود آمدند و آثار آن ها باقی مانده است.
۳- چرا مردم عراق در شرایط سختی زندگی می کنند؟به دلیل جنگ های داخلی و حضور گروه های خارجی در کشورشان
۴- دو شهر نفت خیز عراق را نام ببرید.موصل و کرکوک
۵- کشور عراق به کدام آب ها راه دارد؟خلیج فارس
۶- مهم ترین بندر عراق چه نام دارد؟بصره
۷- جلگه ی پهناور عراق از آبرفت کدام رودها پدید آمده است؟دجله و فرات
۸- کدام رود از داخل ایران به اروند رود می ریزد؟کارون
۹- کدام شهر عراق زیارتی نیست؟بغداد
۱۰- مهم ترین محصول کشاورزی عراق چیست؟خرما
۱۱- کربلا در کدام کشور همسایه ی ایران است؟عراق
12- شهر کربلا در کدام کشور قرار دارد؟کشور همسایه ایران عراق
13- به چه صورت می توان به عراق سفر کرد؟هم راه زمینی هم راه هوایی
14- کشور عراق در کدام سمت ایران است؟غرب ایران
15- کشور عراق به چه صورت به دریا راه دارد؟از راه خلیج فارس
16- مهم ترین بندر عراق کدام است؟بصره
17- چلگه پهناور عراق از آبرفت کدام رودها است؟دجله و فرات
18- کدام شهرهای عراق چاه نفت دارند؟کرکوک و موصل
19- شهرهای مقدس و زیارتی عراق کدامند؟کربلا – نجف – کاظمین – سامرا
20- رود کارون از ایران به کجا می ریزد؟اروند رود
21- چرا کشور عراق بناها و آثار باستانی زیادی دارد؟چون در طول هزاران سال تمدن های بسیار مانند سومر و آکد و آشور در سرزمین بین النهرین به جود آمده است
22- بین النهرین کجاست؟سرزمین بین دو رود دجله و فرات
۱۱:۰۸
پایان کتاب
دانش آموزان عزیز موفق باشید
دانش آموزان عزیز موفق باشید
۱۲:۱۸
اجتماعی پنجم دبستان تصویر
تصویراول کانال
۱۰:۰۹