وهاب میررکنی
پسر ریاضی، پدر الگوریتم
در دنیای امروز، پیشرفتهای هوش مصنوعی مرزهای تخیل دیروز را جابهجا میکنند.
در ماههای اخیر، وهاب میررکنی، برگزیده ششمین جایزه مصطفی(ص)، و تیمش بر روی افزایش توانایی استدلال مدلهای هوش مصنوعی در زمان اجرا کار کردهاند.
نتیجه این تلاشها، مدلی است که موفق به کسب مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی شده و هماکنون در بسته Google AI Ultra در دسترس قرار دارد.
این مدل با قابلیتهای گسترده در زمینه ریاضیات و برنامهنویسی، نویدبخش آغاز عصر جدیدی در حل مسائل STEM (علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) است.
تمرکز اصلی تحقیقات وهاب میررکنی بر یافتن سریع و دقیق دادههای مشابه در حجمهای بسیار بزرگ است.
او ایده استفاده از توابع هش برای تسریع جستوجو در دادهها را بهبود بخشید.
️این روش باعث افزایش سرعت و دقت جستوجو میان میلیونها داده شد.
دستاوردهای میررکنی نه تنها سرعت و دقت جستوجو در دادههای پیچیده را بهبود بخشیدهاند، بلکه زمینهساز توسعه سیستمهای هوشمند، پایگاههای داده و کاربردهای گستردهای مانند تحلیل کلاندادهها و بازیابی اطلاعات نیز شدهاند.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
پسر ریاضی، پدر الگوریتم
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۳:۱۱
سفر مهمت تونر به دنیای تراشههای میکروفلوئیدیک
سفر یک ایده تا تبدیل شدن به محصول، سفری پیچیده است. همه چیز از یک ایده شروع میشود و سپس آن ایده باید از نظرهای مختلف بررسی شود تا به مرحله نوآوری برسد.
بعد از آن دشواری اصلی یعنی عبور از مرحله اختراع به تولید انبوه آغاز میشود.
محصول باید هر بار با کیفیت بالا عمل کند، آزمونهای بالینی و مقررات را پشت سر بگذارد، در برابر رقابت بایستد و در مقیاس جهانی تولید شود.
تونر که در سالهای آغازین پژوهش چندان به ثبت اختراع توجهی نداشت، با هشدار استادش رافائل لی، دریافت که بدون حمایت قانونی، هیچ ایدهای به محصول واقعی بدل نمیشود.
امروزه بیش از صد پتنت به نام تونر به ثبت رسیده که بخش بزرگی از آنها مربوط به حوزه میکروفلوئیدیک است.
برخی از این پتنتها به ساخت تراشههای میکروفلوئیدیک برای شناسایی و تحلیل سلولهای نادر اختصاص یافتهاند که امروزه در زمینههای گستردهای از جمله سلامت مغز، بازسازی بافت و زمینههای عصبیعروقی کاربرد پیدا کردهاند.
این پژوهشگر به دلیل توسعه دستگاههای نانو/میکروفلوئیدیک با کاربردهای بالینی برای جداسازی سلولهای نادر، در فهرست برگزیدگان جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۵ قرار گرفت.
با این دستاوردها، تونر توانسته است نقطه عطفی در پیوند میان مهندسی و پزشکی ایجاد کند و پژوهشهایش راه تازهای را برای تشخیص و درمان بیماریها باز کند.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۸:۳۷
احمد فوزی اسماعیل و توسعه کاربردهای غشا
پروفسور احمد فوزی اسماعیل، دانشمند برجسته مالزیایی و برگزیده جایزه مصطفی(ص) در سال ۲۰۲۳، بهتازگی توسط پایگاه علمی Research.com بهعنوان دانشمند برتر مالزی در حوزه علوم مواد، معرفی و موفق به دریافت جایزه ملی فناور سال شد.
نوآوریهای او در فناوری غشا و نانوفیلتراسیون، او را در خط مقدم پاسخ به چالشهایی مانند بحران آب و حفاظت از محیطزیست قرار داده است.
پژوهشهای این دانشمند در زمینه توسعه غشاهای پلیمری، معدنی و ماتریسهای ترکیبی برای تصفیه آب، جداسازی گازها و کاهش پسابهای صنعتی، از جمله دلایل دریافت جایزه مصطفی(ص) در سال ۲۰۲۳ بوده است.
این فناوریها در تولید آب آشامیدنی سالم، تصفیه منابع صنعتی و پالایش محیطزیست کاربرد گستردهای دارند.
احمد فوزی اسماعیل با طراحی نخستین پایلوت غشای الیاف توخالی فشار بالا برای حذف دیاکسیدکربن از گاز طبیعی و اجرای آن با همکاری شرکت نفت و گاز پترو ناس، نمونهای موفق از انتقال دانش فنی از دانشگاه به صنعت را رقم زد.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۰:۴۲
مورات اویسال و انتقال دادهها با نور مرئی
مورات اویسال در پژوهشهای خود در زمینه ارتباطات بیسیم نوری، راهکارهایی برای مقابله با تراکم طیف رادیویی ارائه کرده است.
این راهکارها شامل استفاده از باندهای نوری بدون مجوز برای ارتباطات بیسیم است که چالشهای استفاده از فرکانس رادیویی را کاهش میدهد.
این پژوهشگر در توسعه فناوریهایی مانند ارتباطات نور مرئی (VLC) و ارتباطات نوری فضای آزاد (FSOC) نقش مهمی داشته است.
این فناوریها میتوانند در کاربردهای متنوعی از جمله اتصالات نوری در مدارهای مجتمع، ارتباطات بین ساختمانها و ماهوارهها استفاده شوند.
ارتباطات نور مرئی از پرتوهای قابل رؤیت استفاده میکند و با تغییر شدت نور LED امکان انتقال دادهها را فراهم میکند.
اویسال روی طراحی لایههای فیزیکی این سیستمها کار کرده و به بهبود کیفیت و پوشش سیستمهای ارتباطی خانگی کمک کرده است.
او در استانداردسازی این فناوری در سطح بین المللی نقش داشته و معتقد است که در آینده با استفاده از لامپهای LED به اینترنت متصل خواهیم شد.
در حال حاضر، بیشتر روشهای ارتباطی زیر آب به سیگنالهای صوتی متکی هستند؛ اما این سیگنالها قادر به پاسخ گویی به نیازهای برنامههای نوظهور که به پهنای باند بالا برای انتقال تصویر و ویدئو در زمان واقعی نیاز دارند، نیستند.
برای غلبه بر این چالشها، فناوری مبتنی بر تعدیل شدت دیودهای ساطع کننده نور (LED) یا دیودهای لیزری (LDs) پیشنهاد شده است.
او اکنون یکی از دانشمندان برجسته در حوزه ارتباطات نور مرئی است و به پاس تلاشهایش در این زمینه، جایزه مصطفی(ص) در سال ۲۰۲۳ را دریافت کرد.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۵:۳۴
در این قسمت از اینوپاد، از داستان علم و زندگی او میشنویم.
لینک پادکست اینوپاد
سایت
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۵:۵۶
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۴:۲۷
۱۴:۲۷
۱۴:۲۷
۱۴:۲۷
۱۴:۲۷
روایت موفقیت در مهار ایدز؛ عبدالکریم در هفته علم جهان اسلام
پروفسور سلیم عبدالکریم؛ رئیس مرکز برنامه تحقیقاتی ایدز در آفریقای جنوبی (CAPRISA) درباره چالشهای مداوم و پیشرفتهای امیدوارکننده در زمینه پیشگیری از ابتلا به ویروس HIVدر آفریقا سخن گفت.
براساس آمار برنامه مشترک سازمان ملل در زمینه ایدز، در سال 2023 حدود 7.7 میلیون فرد مبتلا به این ویروس در آفریقای جنوبی گزارش شد؛ رقمی که تقریباً 12 درصد جمعیت کشور را تشکیل میدهد.
با وجود موانع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، مرکز برنامه تحقیقاتی ایدز در آفریقای جنوبی در خط مقدم تلاشها برای مقابله با این همهگیری قرار دارد؛ پروفسور عبدالکریم رئیس این مرکز، میگوید: ما 18 سال است که به طور مستمر در حال کار روی این مسئله هستیم.
یکی از مطالعات پیشگام در حوزه پیشگیری از بیماری ایدز، پروژهی CAPRISA 004 بود که با رهبری پروفسور قریشه عبدالکریم، همبنیانگذار و معاون علمی CAPRISA، رئیس آکادمی جهانی علوم و از سخنرانان ششمین آیین اعطای جایزه مصطفی(ص)، انجام شد.
این مطالعۀ بالینی برای نخستینبار نشان داد که میتوان با استفاده از ژل موضعی تنوفوویر تا حدی در برابر انتقال HIV محافظت ایجاد کرد.
نتایج نشان داد که ژل تنوفوویر بهطور کلی خطر ابتلا به HIV را حدود 39 درصد و در زنانی که بهطور منظم از آن استفاده کردند تا 54 درصد کاهش داد.
متن کامل این خبر
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
متن کامل این خبر
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۲:۲۹
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۶:۵۳
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۶:۰۱
جایی که مهندسی به پزشکی پیوند میخورد
پروفسور مهمت تونر، از پیشگامان مهندسی زیستپزشکی و برگزیده جایزه مصطفی(ص)، با طراحی تراشههای میکروفلویدیک برای شناسایی سلولهای توموری در گردش (CTC)، مسیر تازهای در تشخیص زودهنگام و پایش درمان سرطان گشوده است.
در این ویدئوی کوتاه، با دستاورد این دانشمند بیشتر آشنا خواهیم شد.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۹:۱۱
🧬
نقش هوش مصنوعی در آینده درمان و پزشکی شخصمحور
اگر هوش مصنوعی بتواند راز چگونگی تاخوردن پروتئینها را بفهمد، شاید بتواند مسیر درمانهای آینده را هم پیشبینی کند.
در «دهمین نشست تبادل تجربیات علم و فناوری» در هفته جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۵، پژوهشگران از نقش شگفتانگیز هوش مصنوعی در کشف سازوکار بیماریها، از جمله سل، و طراحی داروهای نو سخن گفتند.
️در پزشکی شخصیسازیشده، فناوری هوش مصنوعی رفتار، تغذیه و فعالیت بدن را میسنجد تا درمان هر فرد را دقیقتر و هوشمندانهتر سازد.
در این ویدئو، بخشی از میزگرد دانشمندان را در دهمین نشست استپ، که بخشی از رویدادهای هفته جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۵ بود، با هم تماشا میکنیم.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۳:۳۳
فراخوان جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۷، منتشر شد
~مهلت معرفی نامزدها تا یکم اسفند ۱۴۰۴
فراخوان جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۷ منتشر شد و بر اساس آن نهادها و دانشمندانی که مایل به معرفی نامزدهای مدنظر خود برای شرکت در این دوره از جایزه هستند تا ۱ اسفند ۱۴۰۴ (بیستم فوریه ۲۰۲۶) فرصت دارند مدارک نامزدها را به دبیرخانه بفرستند.
آیین اعطای جایزه نیز مرداد ۱۴۰۶ (اوت ۲۰۲۷) برگزار میشود.
آثار نامزدهای جایزه مصطفی(ص) در دو حوزه «علوم و فناوری زیستی و پزشکی» و «علوم پایه و مهندسی» بررسی میشود.
نامزدها از سوی دانشگاهها، مراکز علمی معتبر، انجمنهای علمی و فناوری و مراکز رشد، آکادمیهای علوم کشورهای اسلامی، پارکهای علم و فناوری یا دانشمندان و شخصیتهای علمی برجسته به دبیرخانه این جایزه جهانی معرفی میشوند.
جایزه مصطفی(ص) به عنوان یک جایزه دوسالانه برای تقدیر از دانشمندان پیش از این در سالهای ۱۳۹۴، ۱۳۹۶، ۱۳۹۸، ۱۴۰۰، ۱۴۰۴ در تهران و ۱۴۰۲ در اصفهان برگزار شده است.
این جایزه در شش دوره برگزاری تاکنون ۲۲ دانشمند برجسته از کشورهای پاکستان، ایران، ترکیه، مالزی، سنگاپور، بنگلادش، هند، لبنان و اردن را شناسایی و تقدیر کرده است.
علاقهمندان میتوانند برای دریافت اطلاعات بیشتر به تارنمای جایزه به نشانی www.mustafaprize.org مراجعه کرده یا از راه رایانامه nomination@mustafaprize.org پرسشهای خود را مطرح سازند.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
~مهلت معرفی نامزدها تا یکم اسفند ۱۴۰۴
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۲:۱۸
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۸:۰۴
ویژهنامه فارسی Observatory
در این شماره تازهترین مفاهیم و موضوعات علمی روز دنیا را به زبانی ساده روایت کردهایم.
از شگفتیهای فیزیک کوانتوم و نبرد آذرخشها در دل ابرها، تا کشفهای نوین در پزشکی و درمان سرطان و راهکارهای ریاضی برای حل معماهای پیچیده.
در این شماره بخوانید:
رونوشتی از ژنهای سرکش
نبرد آذرخشها در بالای ابرها🧩 راهکار یک ریاضیدان برای یافتن بستههای گمشده
وقتی رد تمام جهان دیجیتال را میزنیم!
تابستان ۱۴۰۴ | شماره ۱
️ لینک نشریه
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
در این شماره بخوانید:
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۸:۰۹
آغاز فراخوان معرفی نامزدهای جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۷
️فراخوان جایزه مصطفی(ص) ۲۰۲۷ منتشر شد و بر اساس اعلام دبیرخانه این جایزه، مهلت معرفی نامزدها تا یکم اسفند ۱۴۰۴ (۲۰ فوریه ۲۰۲۶) خواهد بود.
آثار نامزدهای جایزه مصطفی(ص) در دو حوزه «علوم و فناوری زیستی و پزشکی» و «علوم پایه و مهندسی» بررسی میشود.
نامزدها از سوی دانشگاهها، مراکز علمی معتبر، انجمنهای علمی و فناوری و مراکز رشد، آکادمیهای علوم، پارکهای علم و فناوری یا دانشمندان و شخصیتهای علمی برجسته به دبیرخانه این جایزه معرفی میشوند.
این جایزه در دو بخش؛ برگزیدگان جایزه مصطفی(ص) و برگزیدگان مقیم کشورهای اسلامی به صورت فردی یا گروهی به دانشمندان مسلمان یا اتباع ۵۷ کشور اسلامی، بدون محدودیتی در سن و جنس اعطا میشود.
این جایزه تاکنون از ۲۲ دانشمند برجسته از کشورهای پاکستان، ایران، ترکیه، مالزی، سنگاپور، بنگلادش، هند، لبنان و اردن را شناسایی و تقدیر کرده است.
متن کامل خبر
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
متن کامل خبر
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۶:۴۵
غلبه بر مسیرهای بقا در سرطان
در نیمه دوم قرن بیستم، توسعه شیمیدرمانی امید تازهای برای بیماران مبتلا به سرطان به ارمغان آورد.
بااینحال، مقاومت سلولهای توموری در برابر داروها موجب محدودیت اثربخشی این روش درمانی شد.
تجربه بالینی نشان میدهد که بسیاری از بیماران با بازگشت تومور مواجه میشوند.
🧬دلیل اصلی این امر، توانایی سلولهای سرطانی در سازگاری و فرار از مکانیسمهای مرگ القایی توسط داروهاست.
سلولهای سرطانی با استفاده از سازوکارهای پیچیده زیستی قادرند از شیمیدرمانی فرار کنند و بقای خود را ادامه دهند.
️یکی از مهمترین ابزارهای این فرار، تغییرات اپیژنتیکی است. سلولهای سرطانی بدون تغییر در توالی DNA، مسیرهای تنظیمی را دستکاری میکنند.
این دستکاری منجر به خاموش شدن ژنهای مهارکننده رشد میشود و در نتیجه، بقای طولانیتر سلولهای بدخیم را به همراه دارد.
بوسه جواتمره، برگزیده مدال دانشمند جوان در سال ۲۰۲۵، به همراه تیم خود در مطالعات مرتبط با سرطان پروستات نشان دادند که ژن ABCB1 داروهای شیمیدرمانی را از سلول خارج میکند.
تیم بوسه جواتمره ترکیب طبیعی پریستیمِرین را مورد مطالعه قرار دادند و نشان دادند که این ترکیب توانایی هدایت سلولهای سرطانی، به ویژه سلولهای بنیادی سرطانی، به مرگ برنامهریزیشده (آپوپتوز) را دارد.
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
🧬دلیل اصلی این امر، توانایی سلولهای سرطانی در سازگاری و فرار از مکانیسمهای مرگ القایی توسط داروهاست.
جایزه مصطفی(ص) | @mustafaprize
۱۶:۴۶