بله | کانال مطالعات خلیج فارس

۱۳ بهمن ۱۴۰۳

همکاری جدید نظامی امارات-اسرائیل تنها چند روز پس از توقف جنگ علیه غزه

تنها چند روز پس از توقف جنگ علیه غزه و در میانه تبادل اسرای فلسطینی و بازگشت آوارگان به مناطق شمال غزه، شرکت اسلحه سازی دولتی امارات اعلام کرد 30 درصد از سهام یک شرکت پدافند پهپاد اسرائیل را به مبلغ 10 میلیون دلار خریداری کرده‌ است.

شرکت اماراتی EDGE همچنین اعلام کرده علاوه بر خرید 30 درصد از سهام شرکت Thirdeye Systems، مبلغ 12 میلیون دلار دیگر را در طرحی مشترک با این شرکت اسرائیلی سرمایه‌گذاری خواهدکرد. گروه EDGE، شرکت دفاعی و فناوری وابسته به دولت امارات در گذشته نیز سابقه همکاری با شرکت‌های صنایع دفاعی و کشتی‌سازی اسرائیل در سال‌های 2022 و 2023 را در پرونده خود دارد.

به عقیده برخی تحلیلگران اعلام رسمی این همکاری، حرکتی نمادین در حمایت از رژیم صهیونیستی و گامی در جهت شکستن تحریم معاملات سلاح با اسرائیل است که از سوی کشورهایی چون ایتالیا، هلند، اسپانیا و ونزوئلا و بولیوی، علیه رژیم صهیونیستی و به دلیل کشتار مردم غیر نظامی غزه اعمال شده است.

روزنامه‌های اسرائیلی پیش از این نیز در 6 دسامبر 2023 از توافقنامه‌ای بین امارات و رژیم صهیونیستی، مبنی بر ایجاد پل زمینی میان بنادر دبی و حیفا برای رساندن کالا به سرزمین های اشغالی و دور زدن تلاش های انصارالله برای بستن راه آبی جنوب سرزمین های اشغالی خبر داده بودند. این مسیر که با هدف تأمین لجستیک رژیم در ماه‌های اولیه جنگ و از سوی اعراب در نظر گرفته شده بود، دبی را به عربستان سپس اردن و درنهایت حیفا در سرزمین‌های اشغالی و بلعکس، متصل می‌کرد.

بنابه گزارش‌های متعدد، روابط امارات و اسرائیل، پیش از توافقات 2020 و صلح ابراهیم، به طور عمده در خفا و پشت پرده دنبال می‌شد. همکاری‌های نظامی غیرآشکار، از جمله شرکت در رزمایش‌های مشترک در سال‌های 2016 درنوادا آمریکا یا 2017 در یونان، از جمله این موارد بود. پس از توافق صلح ابراهیم در 2020، این روابط وارد مرحله جدیدی شده و ابعاد آشکار و رسمی‌تری به خود گرفت.

برای مثال در ژانویه 2022 شرکت تسلیحات پیشرفته اسرائیل Elbit systems اعلام کرد که شرکت تابعه آن درامارات قراردادی به ارزش 53 میلیون دلار برای تامین تجهیزات دفاعی و نیروی هوایی امارات دریافت و منعقد کرده است. در فوریه 2023 نیز پهپاد بدون سرنشینی که با مشارکت اسرائیل و امارات ساخته شده بود، رونمایی شد.
#امارات

کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۲۲:۲۴

۱۷ بهمن ۱۴۰۳

بن‌سلمان و مسیر عادی‌سازی: از استقبال غیرمسلمانان تا سرمایه‌گذاری خارجی

هر چند و بنابر بیانیه ها و سخنان مقامات رسمی، تشکیل دولت مستقل فلسطینی شرط لایتغیر سعودی برای عادی‌سازی روابطش با اسرائیل اعلام شده است، اما با ملاحظه رفتارها و رویکرد دولت سعودی در مواجهه با مسائل مرتبط با رژِم صهیونیستی، این گمان تقویت می شود که این شرط را باید یکی از گام‌های آماده‌سازی افکار عمومی و تابوزدایی از صلح‌ با رژیم صهیونیستی و همچنین تقدس‌زدایی از نمادهای اصیل اسلامی دانست؛ گام‌هایی که هر از چندی به تعداد و سرعتشان افزوده می‌شود.

جدیدترین اقدام سعودی در این راستا، صدور اجازه سرمایه‌‌گذاری به خارجی‌ها در املاک دو شهر مقدس مکه و مدینه بود که اعتراضات گسترده منتقدین حکومت سعودی را به دنبال داشت. این درحالیست که این دو شهر به دلیل وضعیت خاص مذهبی تا پیش از این از شمار اماکن مجاز برای سرمایه گذاری خارجی استثنا شده بودند.

بر اساس بیانیه منتشرشده توسط سازمان بازار سرمایه سعودی، این تصمیم به منظور تشویق سرمایه‌گذاری، افزایش جذابیت و کارایی بازار سرمایه و تقویت رقابت‌پذیری منطقه‌ای و بین‌المللی آن در عین حمایت از اقتصاد محلی اتخاذ شده است، اما نگاهی به وضعیت خاص این دو شهر در مستثنی شدن از قانون املاک و مستغلات که به خارجی‌ها اجازه تملک می‌دهد، سیر تعدیل و تقلیل سخت‌گیری‌های قانونی را آشکار می‌سازد.

این قانون در حالی تصویب شد که هیئت وزیران سعودی در سال ۲۰۰۰ تملک غیرسعودی‌ها بر املاک و مستغلات در دو شهر مکه و مدینه را تحت هر شرایطی ممنوع اعلام کرده بود. این قانون در سال ۲۰۲۲ اصلاح شد و به خارجی ها نیز اجازه سرمایه‌گذاری در بخش املاک در این دو شهر مذهبی را می‌داد، به استثناء افرادی که ورودشان به این شهرها ممنوع است. لازم به ذکر است که شهرهای مکه و مدینه تا پیش از روی کار آمدن بن سلمان برای غیر مسلمانان ممنوع بود.

بنابه برخی روایت‌های معارضین سعودی، دلیل اعمال محدودیت‌هاتی سابق در ورود غیرسعودی‌ها به بازار املاک این دو شهر، مطامع یهودیان در دستیابی به سرزمین‌های اسلامی بوده است. اوج جدیت انگیزه یهودیان برای ورود به این دو شهر مقدس، در سال ۲۰۰۸ با پروژه «خانه ما»ی اسرائیل تحت مدیریت جیسون گوبرمان نمایان شد؛ پروژه‌ای که به یهودیان این حق را می‌دهد که میراث ادعایی خود را که در کشورهای عربی و حتی ایران پراکنده شده، بازیابی و بازسازی کنند. از جمله این مکان‌ها، مناطقی در دو شهر مکه و مدینه است.

در همین راستا به نظر می‌رسد بن‌سلمان در مسیر بهبود نگاه مردم عربستان به پذیرش عادی‌سازی و نهادینه‌سازی اولویت منافع اقتصادی و سیاسی بر هر فرهنگ و هنجاری، هر از چندی به اقداماتی از این قبیل دست می‌زند و اذهان عمومی را به مرور درگیر موضوع عادی‌سازی می‌کند.

سال گذشته نیز پادشاهی سعودی برای اولین بار از یک گروه غیرمسلمان هندوتبار در شهر مدینه و در چند قدمی مسجدالنبی، استقبال کرد. برای این استقبال رسمی و پس از آن، پرسه زدن آزادانه یهودیانِ کیپا به‌سر در شهرهای مختلف سعودی و رفت‌وآمد حاخام‌های یهودی به این کشور هدفی جز قبح‌زدایی از خطوط قرمز فرهنگی و عرفی جامعه سعودی نمی‌توان تصور کرد.
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۵:۲۱

همراهی یا پذیرش؛ بررسی رویکرد سعودی و امارات در قبال سوریه تحریر الشام

" />

سید هاشم رضوی

در فضای رقابت‌های منطقه‌ای سنگین و پیچیده غرب آسیا، سرنگونی اسدها برای برخی از بازیگران آن، تراژیک و خسارت‌بار، برای برخی دیگر آغاز دوره فرصتی طلایی و برای سعودی و امارات گنگ و گیج‌کننده بود. این رخداد همان‌قدر که برای ایران و حزب الله و دیگر بازیگران محور مقاومت خسارت‌بار بود، برای محور ترکی-قطری آغاز دوره فرصت‌های طلایی به شمار می‌رود. گروه سوم این بازیگران، یعنی سعودی و امارات، تلاش کردند در این مدت عمدتا با سکوت و اتخاذ مواضع محتاطانه روند تحولات را پیگیری کرده و با ارسال سیگنال‌های متفاوت نبض هیئت حاکمه جدید سوری را بسنجند.

لذا تا بدین‌جا واکنش بازیگران خلیج فارس به صعود اسلام‌گرایان به قدرت در سوریه با وجود تفاوت‌ها، نشان‌دهنده این موضوع است که سعودی، امارات و حتی قطر با نگرانی از بالا گرفتن خشونت و تشدید بی‌ثباتی در این کشور و به تبع آن از کنترل خارج شدن اوضاع و نگرانی از بازگشت مجدد نفوذ ایران، تلاش دارند با وضعیت دوفاکتوی سوریه همراهی نمایند.

این واقعیت که تحریرالشام گزینه مطلوب هیچ کدام از بازیگران صحنه سوریه، نه در سطح منطقه و نه حتی در سطح بین‌الملل، نیست را می‌توان از تردید حتی حامیان این گروه در تعامل با آنان دریافت کرد که این نگرانی برای سعودی و امارات به شکل قابل توجهی فزاینده‌تر است. اما در عین حال، هر دو کشور تغییرات در سوریه را فرصتی بزرگ برای تضعیف نفوذ ایران در منطقه شام می‌بینند.

سوریه اکنون در معرض یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین تغییرات ژئوپلیتیکی خاورمیانه قرار دارد. از یک سو رژیم صهیونیستی خلاء قدرت در سویه را فرصتی استثنایی برای توسعه سرزمینی‌ای یافته که ده‌ها سال است برای عملی کردن آن رؤیا پردازی می‌کند. از سوی دیگر نوعثمانی‌های ترکیه به طمع حلب و حتی دمشق که از قضا آن را مخفی نکرده و گذشته از امکان یا عدم تحقق چنین رؤیایی، بارها آرزوی بازگرداندنش را به صراحت اظهار کرده‌اند، به استحکام حضور نظامی خود در سوریه روی آورده‌اند. بازیگران خلیج فارس چون سعودی و امارات اکنون با دو چالش جدی روبرو هستند......

متن کامل این یادداشت را در اینجا بخوانید
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۱۰:۵۴

۱۹ بهمن ۱۴۰۳

ترکی الفیصل: جامعه جهانی پاکسازی قومی در فلسطین را تحمل نخواهد کرد

ترکی الفیصل، رئیس پیشین سازمان اطلاعات سعودی در گفتگو با شبکه سی ان ان و درحالیکه به جای چفیه قرمز سعودی چفیه فلسطینی بر سر داشت در واکنش به سخنان ترامپ در مورد کوچاندن مردم غزه به مصر و اردن گفت، ترامپ اگر به عربستان بیاید، از رهبری سعودی درباره این بی درایتی در خصوص فلسطینیان و بی عدالتی آشکار و پاکسازی نژادي در مورد مردم غزه و کرانه باختری هشدار دریافت خواهد کرد.

فیصل افزود «این باور که پاکسازی قومی در قرن بیست و یکم توسط جامعه جهانی قابل تحمل است، یک خیال واهی است» و «مشکل در فلسطین فلسطینی ها نیستند، بلکه اشغالگری اسرائیل است.»

وی ادامه داد «همه این موارد حتی آخرین فرمولی که ترامپ از آن استفاده کرد تا ادعا کند می‌خواهد اوضاع را بهبود ببخشد، غیر قابل قبول است. سعودی جامعه بین المللی را برای تشکیل دو کشور رهبری کرده است و باید اقدامی مشترک به منظور سپردن پرونده کوچاندن فلسطینی ها به سازمان ملل وجود داشته باشد تا یک موضع بین المللی علیه این رویکرد دیوانه وار شکل بگیرد.»
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۲۳:۲۹

۲۸ بهمن ۱۴۰۳

سلب تابعیت بحرینی از ۷۰۰ پاکستانی‌الاصل به جرم شیعه بودن؛ چالش‌های اقتصادی و اجتماعی «تجنیس» دامن‌گیر آل خلیفه شده است

یوسف الجمری، معارض شناخته‌شده بحرینی، از سلب تابعیت ۷۰۰ پاکستاني الاصل دارای تابعیت بحرینی خبر داد. او دلیل این اقدام دولت را آشکار شدن مذهب شیعه این پاکستانی‌تباران عنوان کرده است. این رویداد مهر تاییدی است بر پروژه‌ آل‌خلیفه در راستای تضعیف کمّی و کیفی شیعیان اصیل بحرینی است.

دولت بحرین در جهت تغییر ترکیب جمعیتی و مهندسی اجتماعی برای کاهش نسبت شیعیان و افزایش تعداد نسبی اهل تسنن در این جزیره، از سال‌های گذشته اقدام به اعطای تابعیت بحرینی به تعداد زیادی از شهروندان سایر کشورها، اعم از عربی و غیرعربی مانند کشورهای شرق آسیا کرده است.

هر چند اعطای تابعیت در حوزه اختیارات دولت است، اما آنچه این روند را نگران‌کننده کرده این است که قوانین مربوط به دادن تابعیت از جمله تسلط به زبان عربی و سکونت حداقل ۱۵ ساله در بحرین برای عرب‌زبانان و ۲۵ ساله برای غیرعرب‌زبانان رعایت نشده است. در واقع مهم‌ترین مقوله در این میان، داشتن مذهب سنی و متعهد بودن به خاندان آل‌خلیفه است.

دولت مستقر در منامه تاکنون آمار دقیقی از نسبت جمعیت شیعیان بحرین و تعداد خارجی‌های کسب تابعیت کرده ارائه نداده است، اما به گزارش مرآت البحرین، در بازه 11 ساله 2000-2011، بیش از 70هزار نفر خارجی، شهروندی بحرین را به دست آوردند که نزدیک به 90درصد آن‌ها بدون رعایت تشریفات قانونی و بر اساس مقاصد سیاسی بوده است. همچنین به گفته برخی منابع معارض بحرینی، پس از اجرای سیاست های تغییر جمعیت در بحرین، نسبت شیعیان از حدود 75٪ کل جمعیت بحرین، اکنون به 61٪ کاهش یافته است.

اکنون کمتر از نیمی از جمعیت بحرین تابعیت این کشور را دارند که خود شامل تعداد بالایی از غیربومیان است؛ به طوری که این اختلافات و چالش‌های ناشی از تفاوت‌های فرهنگی و کاهش نقش و اهمیت بومیان بحرین به شکاف‌های ملیتی و طائفی دامن زده و مسائل و مشکلات جدیدی نیز خلق می‌کند.
علاوه بر این مشکلات، چالش‌های اقتصادی پروژه اعطای تابعیت (تجنیس) باعث شد وزیر کشور بحرین در ژوئن ۲۰۲۴ دستور بررسی تمام پروند‌ه‌های اخذ تابعیت بحرینی از سال ۲۰۱۰ را صادر کند. از یک سو دولت نمی‌خواهد تلاش های چند ساله‌اش برای تقلیل جمعیت شیعه در این کشور را بی‌ثمر کند، از سویی بار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تحمیل شده به کشور ناشی از تجنیس افسارگسیخته خارجی‌ها، مقامات را مجبور به اتخاذ چاره کرده‌اند.

در همین راستا، صدها و هزاران فرد خارجی که تابعیت بحرینی گرفته بودند، به بهانه‌ها و دلایلی مانند شیعه‌مذهب بودن یا حمایت از جنبش‌های شیعی، سلب تابعیت شده‌اند. برای مثال، چند ماه پیش حدود ۱۲۰۰ یمنی که به عقیده حکومت، مشکوک به حمایت از انصارالله بودند سلب تابعیت شدند. علاوه بر این، گزارش‌هایی مبنی بر سلب تابعیت از ۴۰۰۰ نفر از مُجَنَّسین به دلایل نامعلوم، منتشر شده است.

در مجموع به نظر می‌رسد چالش‌های اقتصادی و نارضایتی عمومی از حضور بحرینی‌شدگان در این کشور به نقطه بحرانی رسیده و دولت ناگزیر از اجرای اصلاحاتی برای کاهش نارضایتی‌ها شده است.
#بحرین
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۸:۲۱

بازارسال شده از اندیشکده مرصاد

شطرنج سیاسی در خاورمیانه: تحلیل دینامیک روابط آمریکا و کشورهای عربی غرب‌گرا در بحران غزه

نویسنده: وحید اخوت

برش‌هایی از متن:

در ژانویه ۲۰۲۵، دونالد ترامپ با پیشنهادی جنجالی خواستار انتقال فلسطینیان غزه به کشورهای عربی مانند مصر، اردن و عربستان سعودی شد. این طرح بلافاصله با مخالفت قاطع کشورهای عربی روبه‌رو شد. اما آیا این طرح، طرح نهایی ترامپ است؟ یا اینکه ایالات متحده در حال پیشبرد یک راهبرد دیپلماتیک پیچیده‌تر است؟

این پیشنهاد، احتمالا تنها یک مانور دیپلماتیک برای پذیرش سناریویی جایگزین است: سپردن مدیریت غزه به محمد دحلان، سیاستمدار فلسطینی نزدیک به امارات، و تبدیل غزه به یک مرکز اقتصادی و گردشگری تحت نظارت آمریکا و امارات به هدف حذف نفوذ حماس و ایجاد تغییرات بنیادی در ساختار فرهنگی، اجتماعی و سیاسی غزه.

اجرای مستقیم طرح سپردن اداره غزه به محمد دحلان به نمایندگی امارات، حتما با مخالفت مصر، اردن و عربستان سعودی مواجه خواهد شد، زیرا این کشورها نمی‌خواهند امارات در غزه نقش پیشتاز را ایفا کند. از این رو اگر ترامپ از ابتدا سراغ این طرح برود، باید هزینه زیادی برای اجرای آن متحمل شود. در حالی که اگر پیش از مطرح کردن این گزینه، طرح «تهجیر» فلسطینیان غزه به مصر، عربستان سعودی و اردن،‌ به طور جدی طرح شود زمینه‌ساز پذیرش بی‌دردسر طرح اصلی ترامپ خواهد شد و این کشورها با هزینهٔ کمتری با نقش‌آفرینی امارات در غزه کنار خواهند آمد؛ به عبارت دیگر، به مرگ گرفته تا به تب راضی شوند.

در روزهای اخیر نشانه‌های این طرح بیش از پیش به گوش می‌خورد. چه اینکه انور قرقاش، مشاور کهنه‌کار سیاست خارجی محمد بن زاید با تایید سخنان احمد ابوالغیط، اشاره به لزوم کنار کشیدن حماس از مدیریت غزه داشته است و به نوعی بر خبرهای ماه‌های پیش مبنی بر رایزنی میان آمریکا و رژیم صهیونیستی برای سپرده شده مدیریت غزه به ابوظبی، صحه گذاشته است.

متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

@mersadcss

۱۰:۳۱

۲۹ بهمن ۱۴۰۳

آیا طرح ترامپ برای کوچاندن فلسطینیان غزه، شکاف میان رژیم صهیونیستی و سعودی را عمیق‌تر می‌کند؟

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در جدیدترین رد حق فلسطینیان برای تعیین سرنوشت خود، مدعی شد که فلسطینی‌ها به جای سرزمین خود، در عربستان یک کشور تشکیل دهند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در گفت‌و‌گو با کانال ۱۴ عبری و در واکنش به طرح دو دولتی عربستان گفت که سعودی‌ها می‌توانند یک کشور فلسطینی در عربستان ایجاد کنند، آنها زمین‌های زیادی در آنجا دارند. وی افزود، هیچ توافقی برای عادی‌سازی که اسرائیل را به خطر بیندازد، منعقد نمی‌کنم و تشکیل کشور فلسطین نه‌تنها یک پیروزی بزرگ برای حماس بلکه شکست برای ما است.

ریاض از زمان آغاز جنگ غزه تاکنون بار‌ها تاکید کرده است که تنها یک مسیر روشن به‌سوی تشکیل کشور فلسطین می‌تواند به برقراری روابط رسمی میان عربستان و رژیم صهیونیستی منجر شود، با این حال نتانیاهو با رد شرط سعودی مدعی شد صلح اسرائیل و سعودی یک واقعیت آینده است.

در همین حال و در موضعگیری کم‌سابقه‌ای یوسف بن‎طراد السعدون، عضو مجلس شورای سعودی، در واکنش به طرح ترامپ مبنی بر اسکان مردم غزه در مصر و اردن گفت، ترامپ اگر قصد دارد که نقش قهرمان صلح را بازی کند اسرائیلی‌ها را به آلاسکا و گرینلند منتقل کند.

طرح ترامپ برای اخراج فلسطینیان از غزه، اعراب خلیج فارس را با چالشی جدی مواجه کرده و از دید برخی تحلیلگران، برای اعراب ناامید کننده ارزیابی شده است. برخی نیز در این میان، آن را سبب واگرایی بیشتر میان سعودی و اسرائیل دانسته و معتقدند طرح ترامپ حرکت سعودی به سوی عادی‌سازی را دشوارتر و پرهزینه‌تر کرده است.
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۶:۲۸

توسعه سرزمینی نتانیاهو حساسیت سعودی را برانگیخت

تا پیش از حمله حماس به اسرائیل، محمد بن سلمان در آستانه امضای توافقنامه‌های ابراهیم بود. حتی پس از این حملات، سعودی همچنان روابط خود را طبق روال عادی حفظ کرد. نتانیاهو هفته گذشته در جریان سفرش به واشنگتن، در مصاحبه‌ای با کانال ۱۴ اسرائیل صراحتاً درباره این موضوع صحبت کرد. او با افتخار گفت: ما تقریباً سه سال روابط پنهانی داشتیم. از طرف ما، به‌جز من، تنها سه نفر دیگر از آن مطلع بودند. در طرف مقابل نیز تعداد بسیار کمی در جریان بودند، همان‌طور که در طرف آمریکایی نیز چنین بود.

رابطه میان سعودی و اسرائیل، به همان اندازه که بر منافع دولتی استوار بوده، تحت تأثیر جاه‌طلبی‌های شخصی نیز بوده است. به‌عنوان یک شاهزاده گمنام که با مخالفت شدید اعضای قدرتمند خاندان سلطنتی روبه‌رو بود، محمد بن سلمان دریافت که مسیر قدرت در داخل عربستان از تل‌آویو و واشنگتن می‌گذرد.

پس از تثبیت خود به‌عنوان ولیعهد، بن سلمان به نزدیکی با اسرائیل ادامه داد و در سال ۲۰۱۷ سفری پنهانی به این رژیم انجام داد. او با ابراز بی‌اعتنایی آشکار به مسئله فلسطین، تلاش کرد نظر نخبگان یهودی آمریکا را به خود جلب کند. یک سال بعد، او رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، محمود عباس، را به‌شدت مورد انتقاد قرار داد و گفت که فلسطینیان باید با اسرائیل مذاکره کنند یا ساکت شوند. تا پیش از حمله حماس به اسرائیل، محمد بن سلمان در آستانه امضای توافقنامه‌های ابراهیم بود. حتی پس از این حملات، عربستان همچنان روابط خود را طبق روال عادی حفظ کرد.

در طول جنگ علیه غزه و برای ۱۵ ماه متوالی، هیچ‌گونه اعتراض طرفداران فلسطین در عربستان تحمل نشد و جشنواره‌ها همچنان ادامه داشت، درحالی‌که غزه در سوگ بود. حتی بالا بردن پرچم فلسطین یا دعا برای غزه توسط زائران در مکه عملا ممنوع شد و با زائران برخوردهای شدیدی صورت گرفت. نه افزایش شمار قربانیان در غزه، نه حمله اسرائیل به لبنان، و نه عملیات نظامی در کرانه باختری اشغالی باعث تغییر موضع عربستان نشد.

ترامپ در همان روزهای اول ورود مجدد به کاخ سفید گفت که سعودی بدون تشکیل یک دولت فلسطینی، با اسرائیل روابط عادی‌سازی خواهد کرد. اما ریاض تنها 45 دقیقه پس از این اظهار نظر پرزیدنت و در پاسخی که به بیانیه سپیده‌دم معروف شد، اعلام کرد سعودی تلاش خود را برای تشکیل دولت فلسطین متوقف نخواهد کرد و بدون این دولت با اسرائیل رابطه برقرار نخواهد نمود. بیانیه ای که باعث شد نتانیاهو در واکنش به آن وقیحانه خواستار ایجاد دولت فلسطینی در سرزمین عربستان شود! و مدعی شود صلح را به زور به جهان عرب تحمیل خواهد کرد.

دیوید هرست معتقد است این اتفاقات حالا باعث شده است که سیاست خارجی سعودی‌ها به پنج دهه پیش و دوران ملی‌گرایی عربی پادشاه فیصل بازگردد؛ و برای اولین بار در ۱۵ ماه گذشته، اکنون یک چشم‌انداز واقعی برای ظهور جبهه‌ای از کشور‌های عربی به وجود آمده است که از کشور‌هایی تشکیل شده‌اند که قبلاً بسیار آرام و بی‌حرکت نسبت به اسرائیل بودند.

در صورت درستی تحلیل "هرست" و تغییر رویکرد سعودی باید گفت تنها چیزی که حساسیت سعودی را پس از دهه‌ها ظلم به مردم فلسطین و 15 ماه کشتار بی‌رحمانه رژیم در غزه، برانگیخته سیاست توسعه ارضی رژیم و ناامیدی سعودی از میانجی‌گری بی‌طرفانه ترامپ است. کوچاندن 2 میلیون فلسطینی از غزه و به دنبال آن شاید جمعیتی به همین اندازه از کرانه به مصر و اردن، تمام منطقه عربی، حتی جغرافیای عربستان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
همچنانکه اشغال بخش های جدیدی از سوریه افزون بر بلندی‌های جولان و امتناع از خروج از بخش‌های اشغالی لبنان، میتواند گامی بلند دیگری در جهت تحقق اسرائیل بزرگ باشد که به نوبه خود بی‌ثباتی کل منطقه، برهم خوردن توازن قوا و و پیامد‌های وخیم برای پادشاهی سعودی پیشتر از دیگران را به همراه خواهد داشت.
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۷:۰۶

۵ اسفند ۱۴۰۳

زمینه‌سازی اجتماعی برای عادی‌سازی سعودی

حساب توییتری ابخص، از معارضین سعودی، به نقل از وبسایت یعقوب هرتزوگ، حاخام یهودی عربستان نوشت: بن‌سلمان به سرعت گام‌ها را به سمت عادی‌سازی حضور جامعه یهودی در عربستان برمی‌دارد تا به مرور تمام شرایط برای انجام مناسک مذهبی را برای ایشان فراهم کند.

هرتزوگ که خود را حاخام اعظم سعودی می‌نامد، در طول سال‌های گذشته بارها به عربستان سفر کرده و برای اولین بار، مناسک یهودی مانند روشن کردن شمع حانوکا و آیین آغاز سال نوی عبری را در این کشور به جا آورد.

هرتزوگ همواره در فکر ایجاد جامعه‌ای یهودی در عربستان بوده و از سال ۲۰۲۱، فعالیت خود را در پادشاهی سعودی و در ارتباط با چشم‌انداز ۲۰۳۰ آغاز کرد. او در راستای تثبیت جایگاه خود در عربستان، خدمات عمومی از جمله ختنه نوزادان پسر را آن هم با مجوز از سوی دولت، انجام می دهد.

علاوه بر این، هرتزوگ اقدام به تاسیس رستوران‌هایی برای سرو نوعی غذای حلال یهودی به نام «کوشنر» کرده است. او همچنین در تلاش بوده تا رستوران‌های محلی نیز امکان ارائه کوشر آن هم با مجوز دولت را داشته باشند.

این حاخام یهودی اقدام به تبلیغ و ترویج قوانین موسوم به «النوحیدیه» ـ قوانین مربوط به غیریهودیان که در تلموذ آمده - کرده است. او با این اقدام، به مسلمان عربستان توصیه می‌‌کند که با تبعیت از این قوانین ۷گانه، از افراد پاک و باتقوا به شمار بیایند.

از دیگر فعالیت‌های هرتزوگ در عربستان، ارائه خدمات برای برگزاری مراسم عقد ازدواج برای زوج‌های یهودی بوده است. همچنین جشن‌های «شبات» یا شنبه‌های یهودی در عربستان نیز توسط وی برگزار می‌شود که از جمله آداب آن، نوشیدن نوعی مشروب الکلی با نام «کیدوش» می‌باشد.

نکته جالب توجه این که تمام اقدامات هرتزوگ در سرزمین حرمین با اجازه و موافقت حاکمان سعودی بوده است.
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۲۳:۲۱

۱۳ اسفند ۱۴۰۳

عالم سلفی کویتی: حماس یک گروه منحرف است و ربطی به مردم غزه ندارد

عثمان الخمیس، عالم سرشناس سلفی در اظهاراتی جنجالی و همسو با موضع مدخلی‌های سعودی، غزه و حماس دو مقوله جدا از هم خواند و افزود، مردم نباید این دو را باهم یکی بدانند. وی ادامه داد، حماس یک گروه سیاسی منحرف فرقه‌گراست که خود را به آغوش ایران انداخته و کاملا با غزه و فلسطین فرق دارد. من حامی و دعاگوی مردم غزه هستم اما مخالف حماسم!

️ویدئو به زبان عربی
#عربستان #کویت #بحرین
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۵:۳۰

مطالعات خلیج فارس

عالم سلفی کویتی: حماس یک گروه منحرف است و ربطی به مردم غزه ندارد

️ویدئو به زبان عربی #عربستان #کویت #بحرین کانال مطالعات خلیج فارس @PGulfStudies

عالم سلفی کویتی: حماس یک گروه منحرف است و ربطی به مردم غزه ندارد

عثمان الخمیس، عالم سلفی کویتی‌ که به اظهارات ضدشیعی معروف است، در مصاحبه اخیرش با برنامه «پادکست مسیر» در رادیو انسان کویت، ضمن توصیف حماس به عنوان یک گروه سیاسی منحرف، آن را جدای از غزه و فلسطین دانست و بیان داشت که من حامی غزه و مردم فلسطین هستم و برای پیروزیشان دعا می‌کنم، اما هرگز حماس را قبول ندارم، پس حمایت از فلسطین به معنای یاری کردن حماس نیست و انتقاد از حماس نیز به معنای مخالفت با مردم غزه نیست.

این سخنان، جنجال زیادی را در فضای مجازی بویژه در ایکس عربی به وجود آورد. بسیاری از کاربران از جمله حساب‌های حامی اسلام‌گرایان نسبت به سخنان الخمیس واکنش منفی بسیاری نشان دادند. برای مثال، دکتر عبدالله العمادی، از شخصیت‌های برجسته رسانه‌ای قطر، پاسخ تندی به الخمیس داد.

العمادی، عثمان الخمیس را فردی بدون سواد سیاسی و باقی مانده تفکر متعصب سلفیت دانسته که مانند علمای جامیه و مدخلی، هر فرد و گروه و اندیشه‌ای را که به اخوان المسلمین مربوط باشد به کلی رد می‌کند و بدین شکل، باعث بروز تنش و فتنه در میان مردم می‌شود.پس از انتشار این اظهارات جنجالی، ادی کوهن، روزنامه‌نگار صهیونیست، با انتشار پستی در صفحه ایکس خود از عثمان الخمیس حمایت کرد و نوشت: همه ما دکتر الخمیس هستیم.

حمایت کوهن از الخمیس، موج شدیدتری از انتقادات را علیه این شیخ سلفی برانگیخت و کاربران همسویی نگاه او با نگاه صهیوینستی-غربی را به نکوهش کردند. این واکنش ادی کوهن و البته اظهارات الخمیس زمانی جالب‌تر می‌شوند که نگاهی به نظرات پیشین این دو بیندازیم. در دسامبر ۲۰۲۲، الخمیس در یک سخنرانی، یهود و نصاری را بدترین کفار و در پایین ترین درجه جهنم معرفی کرده بود. این سخنان وی واکنش بسیار تند کوهن را به همراه داشت؛ کوهن که امروز تمام قد در حمایت از الخمیس ایستاده، سه سال قبل در صفحه خود وی را سگ ولگردی خطاب کرده و از فعالین مجازی شماره و آدرس او را خواسته بود.

در ادامه واکنش‌ها، برخی کاربران نیز الخمیس را با شیخ احمد الخلیلی، مفتی اعظم اباضی عمان مقایسه کردند و مواضع محکم الخلیلی در حمایت از حماس، غزه و آرمان فلسطین را ستودند.

نکته مهم در ارتباط با الخمیس این است که او که تحصیل کرده دانشگاه اسلامی محمد بن‌سعود ریاض بوده، تا پیش از این، از معدود علمای سلفی به شمار می‌آمد که به استقلال اندیشه معروف بوده و گفته می‌شد مانند علمای موسوم به مدخلی، تحت تاثیر مواضع سیاسی حاکمان عرب قرار نگرفته است. اما مواضع وی در یکی دو سال اخیر، این گزاره را با چالشی جدی مواجه کرده است.

از جمله سخنان وی که او را به عنوان عالمی برای توجیه تصمیمات حاکمان معرفی نمود، تلاش او برای توجیه تمایل پادشاه بحرین به عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با ایران بود. پس از ابراز این تمایل از سوی دولت بحرین، گروه های ضدشیعی و ضدایرانی، از این تصمیم حمد بن‌عیسی آل‌خلیفه انتقاد کردند. در پی این اعتراضات، الخمیس به بحرین سفر کرده و بسیاری معتقد بودند هدف از این سفر، تاثیرگذاری وی بر افکار عمومی اهل سنت برای توجیه برقراری ارتباط با ایران است؛ آن هم از سوی واعظی که رویکرد ضدشیعی و ضدایرانی‌اش بر کسی پوشیده نبوده است. او در ویدیوی کوتاهی در طی این سفر، بر اطاعت از حاکم و ولی امر مسلمین تاکید کرده و اطاعت‌پذیری را از اهم توصیه‌های پیامبر اسلام صلوت الله علیه معرفی نمود.

مواضع اخیر عثمان خمیس باعث شده بسیاری وی را به متهم به پیوستن به جرگه جامیه نمایند. برخی دیگر از کاربران با اشاره به سوابق دیگر علمای وهابی جامی‌گری را جزئی از ساختار تفکر وهابی توصیف کردند که در سطوح و درجات متفاوتی به توجیه رفتار حاکم و مشروعیت بخشیدن به آن یا سکوت در برابر اعمال غیر شرعی و ضد دینی سلطان منتهی می‌شود.
#عربستان #کویت #بحرین
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۵:۳۰

۱۴ اسفند ۱۴۰۳

رئیس سازمان امنیت سعودی: ولیعهد خواهان بازگشت معارضین به عربستان است!

عبدالعزیز الهویرینی، رئیس سازمان امنیت سعودی، اعلام کرد که محمد بن سلمان، ولیعهد، شهروندانی را که در خارج از کشور علیه حکومت سعودی، فعالیت کرده‌اند، را عفو کرده و معارضین سیاسی می‌تواند بدون مجازات به کشور باز شود

الهویرینی در ادامه با استفاده از جمله، این عفو شامل کسانی می‌شود که تحت تأثیر تبلیغات گمراه‌کننده یا در ازای دریافت پول به تخریب چهره حکومت پرداخته اند، تلویحا معارضین حکومت آل سعودی را گمراه یا مزدور خطاب کرد.

رئیس سازمان امنیت سعودی در حالی از معارضین میخواهد به عربستان بازگردند که هنوز ده‌ها شخصیت برجسته عربستانی از طوائف و صنوف گوناگون و بعضا بدون محاکمه در زندان‌های سعودی به سر می برند و ظاهرا هیچ برنامه‌ای برای آزادی آنان وجود ندارد.

افزون بر این، ادامه اعدام‌های سیاسی شیعیان، خفقان سیاسی حاکم بر فضای عمومی کشور و کنترل شدید بر فضای رسانه‌های اجتماعی باعث شده درخواست رئیس سازمان امنیت بیش از آنکه دعوتی برای مصالحه تلقی شود، دستوری برای تسلیم ارزیابی گردد.
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۱۴:۵۷

۱۸ اسفند ۱۴۰۳

کارگروه «مطالعات شبه‌جزیره عربستان» دانشگاه امام صادق علیه‌السلام به‌مناسبت سالگرد #توافق_پکن برگزار می‌کند:
پیامدهای تحولات جدید در روابط سعودی و آمریکا بر مناسبات تهران _ ریاض
با حضور:میلاد لطفی؛ کارشناس مسائل شبه‌جزیره عربی

توافق امنیتی احتمالی سعودی با آمریکا در دوره ترامپ سیدخلیل مرتضوی؛ پژوهشگر مطالعات عربستان

گفتگوهای سعودی و آمریکا در زمینه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی

زمان: یکشنبه ۱۹ اسفند، ساعت ۲۰:۳۰ به‌صورت مجازی

پیوند مجازی حضور:https://vc.isu.ac.ir/ch/resistance-studies

۱۰:۳۱

۲۰ اسفند ۱۴۰۳

آیا معارضین سعودی به وعده عفو بن‌سلمان اعتماد خواهند کرد؟

عبدالعزیز بن محمد الهویرینی، رئیس امنیت سازمان امنیت دولتی سعودی، در پیامی به مخالفان حکومت سعودی در خارج از کشور گفت، معارضین اگر هیچ جرمی از قبیل قتل و اختلاس مرتکب نشده باشند، می‌توانند به کشور بازگردند و هیچگونه عقوبت و مجازاتی در انتظار آن‌ها نخواهد بود.

این اظهارات پس از آزادی چندصد زندانی شامل زندانیان سیاسی در هفته‌های پیش انجام شد و بار دیگر موجی از واکنش‌ها را در فضای مجازی عربستان برانگیخت. بدیهی است حساب‌های کاربری داخل سعودی که عمدتا از ارتش سایبری بن‌سلمان به شمار می‌آیند، این اعلام عفو معارضین خارج‌نشین را نشانه رویکرد تسامحی بن‌سلمان توصیف و آن را ادامه گشایش‌های اجتماعی دانسته‌اند.

باید توجه داشت که از زمان روی کار آمدن بن‌سلمان در سال ۲۰۱۷، تعداد معارضین و پناهندگان سیاسی سعودی افزایش قابل توجهی داشته است. تنها در همان سال آغاز ولیعهدی بن‌سلمان، تعداد معارضین جویای پناهندگی کشورهای دیگر، سه برابر شد. این روند در طول دو سال گذشته با سرعت بیشتری ادامه یافت و حتی نظامیان شناخته‌شده‌ و درجه‌داری مانند طارق الزهرانی و رابح العنزی نیز به جرگه مخالفین حکومت پیوستند.

معارضین خارج‌نشین سعودی، نگاه متفاوت و البته منتقدانه‌ای به این اعلام عفو منتقدین دارند. برخی معتقدند که اگر این تصمیم حقیقتا نشان‌دهنده تغییری در وضعیت تعامل دولت با مخالفین است، باید ابتدا فکری به حال افرادی می‌شد که اکنون به دلیل ابراز عقایدشان در زندان به سر می‌برند و هیچ چشم‌اندازی برای آزادی ندارند. برخی از زندانیانی که چندی پیش مشمول آزادی شدند هم با پابند الکترونیک، تحت نظارت هستند. به همین دلیل یک منتقد از خارج از مرزها نمی تواند به این وعده عفو اعتماد داشته باشد، چرا که هنوز تغییری در رفتار نیروهای امنیتی پادشاهی سعودی دیده نمی‌شود.

از سوی دیگر، برخی این تصمیم را دارای هیچ وجه جدیدی نمی‌دانند، چرا که معتقدند این روند از گذشته نیز وجود داشته است؛ بدین شکل که هر منتقد دولت که متعهد شود در امور سیاسی و عمومی دخالت نکرده و اظهار نظری نکند، می‌تواند به کشور باز گردد. بنابراین اظهار عمومی آتچه که پیش از این نیز در جریان بوده، تنها یک نمایش سیاسی و جلب توجه افکار عمومی است.

در همین راستا، برخی از معارضین مانند رابح العنزی که دو سال پیش با وجود درجه سرهنگی از نظام سعودی جدا شده و به صف معارضین پیوسته بود، این فرمان عفو را تصمیمی ریاکارانه و در تناقض با رفتار واقعی آل‌سعود قلمداد کرده‌اند.

آنچه در مصاحبه رئیس سازمان امنیت دولتی سعودی جالب توجه بود، توصیف معارضه خارجی با عنوان «فریب خورده (المغرر بهم)» نوعی تحقیر این افراد را به همراه داشته‌اند. منتقدین سعودی معتقدند اگر بن‌سلمان حقیقتا به دنبال تغییر رویکرد خود و شنیدن صدای منتقدین است، باید زمینه را برای ابراز دیدگاه‌هایشان فراهم می‌کرد، نه اینکه آن‌ها را فریب‌خوردگانی بداند که باید ابراز ندامت کنند.

همین موضوع واکنش تند سعد الفقیه، معارض اسلام‌گرایی ساکن لندن را در پی داشت. او این ادبیات و لحن بیان را به هیچ وجه مناسب ندانست و گفت: کسی که باید طلب عفو کند، خود بن‌سلمان و اعوان و انصار او هستند، نه معارضینی که با مال و جان و تلاش بسیار، برای خدمت به ملت و سرزمینشان هزینه می‌کنند.

صفحه رسانه‌ای خط البلده که از فعالین منتقد آل‌سعود است با اشاره به لحن کلام و کلمات استفاده شده در مصاحبه الهویرنی، مخاطب آن را نه مردم و نه حتی معارضه، بلکه دولت‌های غربی و سازمان‌های حقوق بشری دانسته است؛ سازمان‌ها و دولت‌هایی که پادشاهی سعودی برای سفیدشویی خود در راستای میزبانی از اکسپو ۲۰۳۰ و جام جهانی ۲۰۳۴، به رضایت و حمایت و یا حداقل کاهش انتقاداتشان احتیاج دارد.

از سوی دیگر، عمر الزهرانی، دیگر منتقد آل‌سعود ساکن کانادا، دلیل اصلی این عفو را نه نشانه‌ای دال بر اصلاح سازوکارهای امنیتی و قانونی پادشاهی سعودی، بلکه بیانگر قدرت بالای معارضین و فشار بسیار آنان بر حکومت عنوان کرد. به عقیده او، اکنون معارضین خارج از کشور، در بهترین وضعیت از جهت قدرت مالی، رسانه‌ای و تعداد افراد قرار دارند و همین موضوع، بن‌سلمان و دولتش را به صرافت چاره‌اندیشی انداخته است.
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۴:۲۹

۲۲ اسفند ۱۴۰۳

پس از بحرین و کویت، عمان نیز سلب تابعیت شهروندان را کلید زد

پس از بحرین که بیش از دو دهه است از سلب تابعیت به عنوان ابزاری برای سرکوب مخالفین استفاده می‌کند و کویت که در دوران شیخ مشعل، امیر جدید، قوانین بسیار سختگیرانه‌ای در جهت سلب تابعیت افراد وضع کرده، اکنون سلطنت عمان نیز قوانین مربوط به تابعیت را اصلاح کرده که بر اساس آن، محدودیت‌های بیشتری برای کسب تابعیت غیرعمانی‌ها قرار داده و همچنین مواردی را که منجر به سلب تابعیت عمانی می‌شود را شرح داده است.

هر چند عمان از زمان جنگ ظفار تا کنون از تنش‌های اجتماعی دور بوده و همواره فضای آرامی در داخل کشور ایجاد کرده بوده است، اما این اصلاحیه آن هم پس از چند همسایه خلیج فارس، شائبه تبعیت عمان از آن‌ها را ایجاد و فضای عمومی را با تلاطماتی مواجه کرده است.

بر اساس این اصلاحیه، تابعیت عمانی به دلایل ذیل از فرد سلب می‌شود:اول؛ به پادشاهی عمان و یا شخص سلطان با حرف و یا عمل، توهین کند. دوم؛ به گروه، حزب یا سازمانی تعلق داشته باشد که اصول و اعتقادات آن با منافع عمان در تضاد باشد. سوم؛ اگر فرد دارای تابعیت عمانی برای یک کشور خارجی به نحوی مغایر با منافع عمان کار کند – خواه داخل عمان یا خارج از آن – و درخواست دولت عمان برای ترک آن کار را در مدت معین شده پاسخ ندهد. چهارم؛ برای کشوری که با پادشاهی عمان دشمنی دارد کار کند.

این اصلاحات همچنین شامل قوانین مربوط به از دست دادن تابعیت مرد یا زن غیرعمانی که با یک فرد عمانی ازدواج کرده، در صورت طلاق می‌باشد. علاوه بر این، مدت زمان لازم برای اعطای تابعیت عمانی به زن خارجی که با مرد عمانی ازدواج کرده از ۵ سال به ۸ سال افزایش یافت. او همچنین باید از همسر خود دارای فرزند باشد، بیش از ۹۰ روز در یک سال خارج از عمان نسپری نکرده باشد، با تکلم به زبان عربی آشنا باشد، دارای حسن رفتار باشد، دارای محکومیت به دلیل ارتکاب جرم یا فساد اخلاقی نباشد مگر اینکه بازپروری شده باشد و انصراف خود را از تابعیت کشوری که اکنون تبعه آن است کتبا اعلام کند.

این قانون برای مرد غیرعمانی که با زنی عمانی ازدواج می‌کند نیز تقریبا به همین شکل است، با این تفاوت که باید ۱۰ سال در این کشور زندگی کند، علاوه بر تکلم، به خواندن و نوشتن عربی نیز مسلط باشد و دارای منابع درامدی و وضعیت معیشتی مناسبی باشد که بتواند نسازهای افراد تحت تکفل خود را تامین کند.

از سوی دیگر، این قانون به مادران عمانی که همسر خارجی دارند اجازه می‌دهد تابعیت عمانی را به فرزندان خود منتقل کنند.

قانون جدید در باب اعاده تابعیت عمانی برای فردی که پیش‌تر این تابعیت را دارا بوده و به خواست آن از آن چشم‌پوشی کرده و تابعیت کشور دیگری را کسب کرده است نیز شرایطی را مطرح کرده است: اقامت عادی در عمان داشته باشد و یا کتبا تمایل خود برای اقامت در آن را اعلام کرده باشد؛ دارای حسن رفتار باشد؛ دارای محکومیت به دلیل ارتکاب جرم یا فساد اخلاقی نباشد مگر اینکه بازپروری شده باشد؛ انصراف خود را از تابعیت کشوری که اکنون تبعه آن است کتبا اعلام کند؛ فرزندان وی نیز تابعیت عمانی را به تبعیت از پدر خود پس بگیرند.

اعلام رسمی اصلاحیه قانون تابعیت، باعث بروز جنجال زیادی در میان کاربران مجازی عمانی شد. عمده کاربران، از اعمال اصلاحات جدید استقبال کردند و آن را مانع سوءاستفاده غیرعمانی‌ها از این کشور دانستند. هر چند پادشاهی عمان، معارضین شناخته شده‌ای به مانند سایر دولت‌های خلیج فارس ندارد، اما برخی منقدین به ویژه نسبت به بند اول این قانون، یعنی سلب تابعیت از کسی که با قول یا فعل به سلطان یا سلطنت عمان توهین کند، معترض بوده‌اند و آن را قانونی مبهم می‌دانند که باید کاملا شفاف‌سازی شود.

افلح المسروری که از معدود منتقدین و معارضین سلطان هیثم و فعال در فضای مجازی است، نسبت به اصلاحات قانون تابعیت اعتراضات بسیاری وارد کرده است. او این تصمیم سلطان هیثم را تنها تقلیدی از تصمیم امیر کویت در جهت سلب تابعیت دانسته است. او همچنین وضعیت پاسپورت عمانی و کویتی را مقایسه کرده و در صفحه ایکس خود خطاب به سلطان هیثم نوشته است: اول قدرت پاسپورتت را افزایش بده، کویت رتبه سوم خلیج [فارس] را دارد و عمان دارای رتبه اخر است، پس از آن تابعیت عمانی را زا افراد سلب کن.

المسروری اصلاحیه مذکور را در راستای بستن صدای منتقدان و کپی‌برداری بچه‌گانه‌ای از همسایه خلیجی این کشور توصیف کرده است.

هر چند دلایل اعمال این اصلاحات در قانون تابعیت عمانی به وضوح بیان نشده است، اما با توجه به روند تحولات کشورهای خلیج فارس و سخت‌گیری‌های بیشتر این دولت‌ها در اعطای تابعیت بویژه در کویت و بحرین، می‌توان مسئله امنیت را مهم ترین دلیل اعمال این اصلاحات دانست. عامل اقتصادی را نیز می‌توان در مرتبه دوم، مورد بررسی قرار داد.#عمان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۱۲:۱۸

۱ فروردین

به‌مناسبت دومین سالگرد توافق پکن توسط اندیشکده سبا با همکاری خانه اندیشه‌ورزان منتشر شد:

گزارش تحلیلی-سیاستی «هوشمندی در سیاست همسایگی»
عربستان پیشا و پسانفت؛ در نسبت با جمهوری اسلامی

این گزارش، خروجی سیاستی از سلسله نشست‌های «سیاست همسایگی» است که روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را از دریچه نقد و بررسی توافق پکن مرور می‌کند.

آنچه در این گزارش می‌خوانید:

درآمدی بر شناخت عربستان

نسبت‌یابی عربستان و ایران

پی‌آیند توسعه عربستان برای ایران

آینده روابط ایران و عربستان

چه باید کرد؟

با آرا و نظرات:

دکتر منوچهر متکی

دکتر علی‌اکبر صالحی

دکتر مصطفی مصلح‌زاده

حجت‌الاسلام نوری شاهرودی

دکتر ابراهیم متقی

دکتر فواد ایزدی

دکتر مجید ضیائی

مهندس مهدی خراتیان

دکتر مجید شاکری

دکتر اباصالح تقی‌زاده طبری

سرهنگ ابوالفضل غنچی

دکتر داریوش درویشی

سیدهاشم رضوی

محمد بهمن‌آبادی

دانلود مستقیم نسخه الکترونیکی گزارش
#اخبار#گزارش_سیاستی

خانه اندیشه‌ورزان را دنبال کنید!

۰:۴۰

۱۷ فروردین

نافرمانی مدنی در حمایت از غزه؛ عمان و قطر در صدر دفاع از فلسطین

ازسرگیری حملات رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه پس از مدتی سکوت، دوباره سیل تظاهرات مردمی و واکنش فعالان اجتماعی را برانگیخت. در روزهای اخیر، خشم عمومی مردم به ویژه عرب‌زبانان خلیج فارس، موجی از واکنش‌ها را در فضای مجازی علیه جنایات صهیونیست‌ها به وجود آورد؛ ترند شدن هشتگ «عصیان مدنی حتی تتوقف الاباده» (نافرمانی مدنی برای توقف نسل‌کشی) در ایکس برخی کشورهای خلیجی نشان از تلاطم دوباره افکار عمومی است که نادر الصفدی، نویسنده رای الیوم، آن را آب راکد خشم مردم عرب توصیف کرده بود.

در روزهای اخیر، فراخوان‌های متعددی برای بسیج عمومی، نافرمانی مدنی، حضور در خیابان‌ها و حتی تجمع در مقابل سفارت‌خانه‌های خارجی از جمله سفارت امریکا و رژیم صهیونیستی، در حمایت از غزه منتشر شد. هدف فعالان این کارزار، اعمال فشار بر تصمیم‌‌گیران و سیاست‌گذاران و خارج کردن این فاجعه جهانی از حالت روزمرگی و عادی شدن بوده است.

نگاهی به فضای مجازی کشورهای خلیج فارس نشان می‌دهد هشتگ مذکور، تنها در عمان و ساعاتی محدود در قطر به یکی از ترندهای ایکس عربی تبدیل شد. کاربران عمانی که از روزهای اولیه آغاز جنگ در اکتبر ۲۰۲۳، کالاهای اسرائیلی را تحریم کردند و زیان مالی گسترده‌ای به برخی شرکت‌های امریکایی و اسرائیلی زدند، اکنون نیز علاوه بر انتشار فراخوان نافرمانی مدنی، خواهان اعتصاب سراسری مردم شدند و با گسترش دادن هشتگ اضراب لاجل غزه (اعتصاب برای غزه) همچنان سردمدار دفاع از فلسطین در میان ملت‌های عرب خلیج فارس هستند.
#عمان #قطر
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۱۲:۵۱

۲۳ فروردین

گام جدید کویت در اصلاح قوانین؛ از این پس قتل‌های ناموسی قتل عمد به حساب می‌آید

کویت اخیراً ماده ۱۵۳ قانون جزا را که به قتل‌های به اصطلاح "ناموسی" مجازات‌های سبک می‌داد، حذف کرد و سن قانونی ازدواج را به ۱۸ سال افزایش داد. این تغییرات به عنوان گام‌های تاریخی در حمایت از حقوق زنان و تقویت عدالت اجتماعی مورد استقبال قرار گرفتند.

بر اساس ماده ۱۵۳ سابق، اگر مردی یکی از اعضای مونث خانواده خود را در وضعیت غیراخلاقی با مردی دیگر مشاهده می‌کرد و او را بلافاصله به قتل می‌رساند، تنها با حداکثر سه سال زندان یا جریمه مالی روبه‌رو می‌شد. این قانون از سوی فعالان و سازمان‌های حقوق بشری به‌عنوان مجوزی برای قتل توصیف می‌شد.

حذف این ماده به این معناست که اکنون چنین قتل‌هایی به‌عنوان قتل عمد تحت تعقیب قانونی قرار خواهند گرفت. وزیر دادگستری کویت اعلام کرد که این ماده با عدالت و حقوق بشر ناسازگار بوده و با قوانین اسلامی نیز مغایرت داشته است.

کمپین "حذف ۱۵۳"، که در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شده بود، یکی از عوامل اصلی پیشبرد این تغییر بود. این کمپین، که برای رفع تبعیض‌های قانونی علیه زنان تلاش کرده است، از این تصمیم تاریخی استقبال کرد و این اقدام را نشان‌دهنده گام‌های مثبت برای عدالت و امنیت زنان دانست. این گروه همچنین در سال ۲۰۲۰ به تصویب قانون حمایت از خانواده کمک کرد، به‌ویژه در پی افزایش خشونت‌های خانگی و قتل‌های ناموسی در دوران کرونا.

علاوه بر این، اصلاح ماده ۲۶ قانون خانواده، ازدواج افراد زیر ۱۸ سال را برای هر دو جنس ممنوع کرد، که گامی مهم در جلوگیری از ازدواج کودکان است. پیش از این، سن قانونی ازدواج برای دختران ۱۵ سال و برای پسران ۱۷ سال بود و در برخی شرایط، ازدواج در سنین پایین‌تر نیز مجاز بود. این تغییر در راستای تعهدات بین‌المللی کویت، از جمله کنوانسیون حقوق کودک و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان، انجام شد.

هر چند از زمان روی کار آمدن مشعل الاحمد آل‌صباح در کویت، به نظر می‌رسد دولت این کشور در مسائل مختلفی دنباله‌رو سعودی بوده است؛ به عنوان نمونه، اعمال محدودیت بر عزاداری‌های محرم برای شیعیان، تغییر قوانین مربوط به خیریه‌ها و اعمال محدودیت بر فعالیت‌ جنبش‌های دانشجویی که محل اصلی فعالیت اخوانی‌ها بوده است. با این حال، مسائل مربوط به زنان در کویت را می‌توان از این روند تقلیدی از عربستان، مستثنی کرد.

کویت از اولین کشورهای منطقه بود که در دهه ۷۰ میلادی، به زنان فرصت تحصیل در دانشگاه‌ها و حضور در بازار کار از جمله در بخش آموزش، پرستاری و پزشکی و رسانه را داد. این در شرایطی بود که سایر کشورهای خلیج فارس محدودیت‌های شدیدی بر زنان اعمال می‌کردند. پس از جنگ کویت در ۱۹۹۱، جایگاه اجتماعی زنان این کشور و فعالیت‌های آنان در عرصه پشتیبانی جنگ افزایش قابل توجهی یافت.

تا پیش از یک دهه اخیر، کویت جزو پیشروترین کشورهای خلیج در توجه به حقوق و جایگاه زنان بوده و در سال ۲۰۰۵ زنان اجازه نامزدی و انتخاب شدن در پارلمان رایافتند. هر چند در سال‌های اخیر، امارات و عربستان با سرعت بسیار بالایی اقدام به ایجاد تحول در سطح جامعه و در موضوع زنان کردند. در مجموع، با وجود تاثیراتی که عربستان و امارات در سیاست‌گذاری و حکمرانی بر دولت فعلی کویت داشته‌اند، اصلاحات جدید قوانین فوق‌الذکر را می‌توان در راستای خواست جامعه و فرهنگ کویت دانست، نه صرفا الگوگیری از همسایگان آن.
#کویت
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۶:۱۷

کاهش اقتدار مطلق مردان در عربستان با اجرای قانون جدید احوال شخصیه

«أم‌القری» روزنامه رسمی سعودی، آیین‌نامه اجرایی قانون احوال شخصیه را که مربوط به قانون احوال شخصیه (مصوب مارس 2022) است، منتشر کرد. این قانون که در قالب 41 ماده به تأیید ولیعهد سعودی نیز رسیده، به موضوعاتی مانند ازدواج، طلاق، قیمومیت و حضانت می‌پردازد و هدف آن، افزایش شفافیت قانونی، ثبات نهاد خانواده و حقوق فردی عنوان شده اما در عمل به دنبال تحدید اقتدار مطلق مردان در این کشور است.

این مقررات با محدود کردن قیمومیت مردان، تغییر شکل ازدواج‌های سنتی و تقویت حقوق زنان در موارد طلاق و حضانت است که سعودی‌ها آن را ادامه اصلاحات حکومت در دوره جدید نامیده‌اند که از دید ناظران تأثیری جدی بر روند و حرکت جامعه عربستان دارد.

این تغییرات اگرچه نشان‌دهنده ادامه تحولات در نظام حقوقی این کشور است، اما تاثیر عملی آن‌ هنوز مشخص نیست، چرا که بسیاری از مفاد آن، همچنان مبهم و از همین رو، وابسته به تفسیر و نظر قضایی است.

از سوی دیگر این اصلاحات با برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی در زمینه مدرنیزاسیون حقوقی و توانمندسازی زنان همسو است، اما همچنان این بحث مطرح است که آیا چنین تغییراتی به‌عنوان یک تحول ساختاری در روابط جنسیتی تلقی می‌شود یا صرفاً رویکردی دولتی در مسیر اصلاحات است که حداقل در کوتاه مدت از سوی جامعه سنتی عربستان جدی گرفته نخواهد شد.
ادامه مطلب در [ مشرف ](https://moshref.org/کاهش-اقتدار-مطلق-مردان-در-عربستان-با-اج/)
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۷:۱۳

۲۷ فروردین

اعلام حمایت سعودی از دستگیری متهمان به ساخت موشک و پهپاد در اردن

در حالیکه مقامات اردن روز گذشته (سه شنبه 26 فروردین) اعلام کرده بودند، که ۱۶ نفر را در ارتباط با کشف یک کارخانه تولید موشک و پهپاد که دست‌کم یک موشک آن آماده پرتاب بوده، دستگیر کرده اند، سعودی امروز با اعلام حمایت از اقدامات اردن، دستگیری این افراد را خنثی‌سازی توطئه‌های برهم زنندگان امنیت خواند و بر همبستگی خود با اردن در برابر هرگونه تهدید تاکید کرد.

به گفته سخنگوی دولت اردن، برد این موشک‌ها بین سه تا پنج کیلومتر بوده است. سرویس اطلاعاتی اردن مدعی شده از حدود چهار سال پیش این افراد را زیر نظر داشتە و برخی از متهمان در لبنان آموزش دیده بودند و رهبر این گروه از لبنان فعالیت می‌کرد.

برخی منابع مدعی ارتباط متهمان با اخوان‌المسلمین شده اند.
#عربستان
کانال مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies

۸:۳۴