اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم الر (حروف مقطعه و اسرار الهی است) این قرآن کتابی است که ما به تو فرستادیم تا مردم را به امر خدایشان از ظلمات (جهل و کفر) بیرون آری و به عالم نور رسانی و به راه خدای مقتدر ستوده صفات رهسپار گردانی.معانی کلمات آیهصراط: راه. طبرسى فرمايد: راه آشكار وسيع. راغب گويد: راه راست. آن با سين و صاد هر دو خوانده مى شود. آن در راه معنوى و در راه معمولى به كار مى رود.الحميد: حمد: ستودن. حميد: پسنديده . فعيل به معناى مفعول ، (محمود) است..[سیمای سوره ابراهيم‌اين سوره پنجاه و دو آيه دارد و در مكّه نازل شده است، البتّه آيه‌هاى 28 و 29، در مورد كشته‌شدگان بدر، در مدينه نازل شده است. در اين سوره مطالبى درباره‌ى رسالت انبيا و موعظه‌ها وبشارت‌ها ودعاهاى حضرت ابراهيم عليه السلام مطرح شده است. به فرموده‌ى روايات تلاوت اين سوره بركاتى دارد كه از جمله‌ى آنها در امان بودن از بلا و فقر و جنون است.اين سوره به دليل بيان مطالبى درباره‌ى حضرت ابراهيم عليه السلام سوره «ابراهيم» ناميده شده و مانند سوره‌هاى قبلش يونس، هود، يوسف با «الر» آغاز شده است.اوّلين آيه‌ى اين سوره‌ها درباره اوصاف قرآن است.بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِبه نام خداوند بخشنده مهربان.الر كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلى صِراطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ «الف، لام، را، (اين) كتابى است كه آن را به سوى تو نازل كرديم تا مردم را به اذن پروردگارشان از تاريكى‌ها (ى شرك وجهل) به سوى نور (ايمان) خارج كنى. به سوى راه خداوند عزيز حميد.نکته هاخارج كردن مردم از ظلمات به نور، در قرآن بارها تكرار شده است؛گاهى به خدانسبت داده شده. «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» گاهى به پيامبران نسبت داده شده. «أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» «2»وگاهى به كتاب نسبت داده شده است. «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ»تشبيه كفر و تفرقه و جهل و شرك و شك به «ظلمات» بخاطر آن است كه انسان در آن حالت‌ها متحيّر است، مثل زمانى كه در تاريكى به سر مى‌برد.نور وسيله بينايى، بيدارى، حركت ورشد است همانگونه كه همه‌ى اينها در كتاب آسمانى و راه خدا موجود است. كِتابٌ ... إِلَى النُّورِ ... إِلى صِراطِ الْعَزِيزِپیام ها1- قرآن به تنهايى كافى نيست، براى هدايت مردم رهبر الهى نيز لازم است. «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ»2- فلسفه‌ى نزول كتاب‌هاى آسمانى و بعثت انبيا، نجات بشر از ظلمت‌هاست. لِتُخْرِجَ النَّاسَ ...از ظلمت جهل به نور علم، از ظلمت كفر به نور ايمان، از ظلمت تفرقه به نور وحدت و از ظلمت گناه به نور تقوا.3- مايه‌ى تبليغ و ارشاد بايد قرآن باشد. كِتابٌ ... لِتُخْرِجَ4- ظلمت‌ها بسيارند، امّا نور يكى است. حقّ يكى، ولى باطل زياد است. الظُّلُماتِ ... النُّورِ (نور مفرد و ظلمات جمع آمده است.)5- پيامبران وكتاب‌هاى آسمانى وسيله‌ى هدايتند، اصل هدايت با اذن خداست. «بِإِذْنِ رَبِّهِمْ»6- راه خدا، راه عزّت و سربلندى و كمال است. «إِلى صِراطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ»پانویستفسیر احسن الحدیث،
۴:۳۳
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیممعانی کلمات ایه«أَللهِ»: عطف بیان (الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ) یا موصوف مؤخّر آن است. «وَیْلٌ»: وای. هلاک و نابودی.تفسیر آیهاللَّهِ الَّذِي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ مِنْ عَذابٍ شَدِيدٍ «2»خداوندى كه آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمين است براى اوست، پس واى بر كفّار از عذابى سخت.پیام ها1- قانون و مكتبِ كسى قابل پيروى است كه جهان را آفريد و هستى از اوست «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ- لَهُ ما فِي السَّماواتِ»2- انكار خدايى كه همه چيز از آنِ اوست، به او ضرر نمى‌زند، مايه كيفر كفّار است. «وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ مِنْ عَذابٍ»تفسير نور(10جلدى)، ج4، ص:
۴:۴۸
معانی کلمات آیهيستحبون: حب: دوست داشتن و نيز استحباب «استحبه: احبه». به علّت تعدى با «على» ، معناى اختيار بر آن اشراب شده است . «يستحبون»: اختيار مى‌كنند . به نظر راغب و طبرسى ، طلب در آن ملحوظ است.يصدون: صدّ و صدود ، هم به معنى اعراض آيد و هم به معنى منع و بر- گرداندن. در آيه ظاهرا، اعراض منظور است.عوجا: بر وزن عنب، كج و بر وزن شرف، كجى و انحراف. يَبْغُونَها عِوَجاً يعنى: يطلبونها و يسلكونها منحرفا.تفسیر آیهالَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَياةَ الدُّنْيا عَلَى الْآخِرَةِ وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ يَبْغُونَها عِوَجاً أُولئِكَ فِي ضَلالٍ بَعِيدٍ «3»ابراهیم(كفّار) كسانى هستند كه زندگى دنيا را بر آخرت ترجيح مى‌دهند و (مردم را) از راه خدا باز مى‌دارند ومى‌خواهند آن‌را منحرف كنند، آنها در گمراهى عميقى هستند.نکته هابستن راه خدا به يك يا دو موردِ خاصّ منحصر نيست، بلكه تبليغات ناروا، گناه علنى، ترويج ابزار فساد و غفلت‌آور، القاى شبهه، ايجاد اختلاف، نشريّات و فيلم‌هاى گمراه كننده، بد معرّفى كردن دين حقّ، معرّفى نااهلان به عنوان الگوى دين و ده‌ها نمونه‌ى ديگر از مصاديق بستن راه خداست.كاميابى از دنيا جايز است، امّا ترجيح دنيا بر آخرت خطرناك است، زيرا دنياگرايى مانع عبادت، انفاق، جهاد، كسب حلال، صداقت و انجام تكاليف شرعى مى‌شود.پیام ها1- دنياگرايى، زمينه‌ى كفر، مبارزه با دين و ضلالت است. يَسْتَحِبُّونَ الْحَياةَ الدُّنْيا ... وَ يَصُدُّونَ ... فِي ضَلالٍ بَعِيدٍ2- سرچشمه‌ى گمراهى‌ها عملكرد خود انسان است. «يَسْتَحِبُّونَ، يَصُدُّونَ، يَبْغُونَها»3- انسان اختيار دارد و مى‌تواند راهى را بر راه ديگر ترجيح دهد و انتخاب كند.«يَسْتَحِبُّونَ»4- كفّار سه مرحله را طى مى‌كنند:اوّل خودشان با دنياگرايى منحرف مى‌شوند. «يَسْتَحِبُّونَ»آنگاه با اعمالشان ديگران را از راه باز مى‌دارند. «يَصُدُّونَ»سپس با تمام توان مسير حقّ‌طلبان را منحرف مى‌كنند. «يَبْغُونَها»5- روحيّه‌ى كفر، عامل انحراف طلبى است. وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ ... يَبْغُونَه6- گمراهى، درجات و مراحلى دارد و هر چه عميق‌تر شود رجوع به حقّ مشكل‌تر مى‌شود. «ضَلالٍ بَعِيد
۵:۴۷
چه کسانی در روز قیامت حسرت می خورند ؟. در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌شود.۱ـ خوبان. روز قیامت حسرت سراسر وجود انسان را فرامیگیرد، حتّی خوبان نیز حسرت میخورند که ای کاش در دنیا، اعمال نیک بهتر و بیشتری انجام میدادند.۲--پیروان طاغوت وبی توجهان به نصایح خدا ومعصومین:درد دیگر این است که انسان در دنیا موعظه‌ها و نصایح خدا و پیامبر و ائمه علیهم السلام را نسبت به این فرصتها به سخره بگیرد.قرآن میفرماید: «یَا حَسْرَتی عَلی مَا فَرَّطْتُ فِی جَنبِ اللّهِ» (1)انسان در آن روز میگوید: دریغا از آنچه در حقّ خدا کوتاهی کردم.طبق بعضی روایات حسرت در این آیه مربوط به کسانی است که رهبران آسمانی و اوصیای پیامبر علیهم السلام را رها کرده و بهدنبال رهبران فاسق رفتند.۳-- منکران رسالت. رسول خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر فرمود: روز قیامت کسانی که مقام رسالت مرا قبول نکردند، در حال کوری و کری و در تاریکیهای قیامت حاضر میشوند و میگویند: وای بر ما به خاطر کوتاهیهایی که در حقّ خداوند مرتکب شدیم!۴- گویندگان بیعمل. امام باقر علیه السلام فرمود: بیشترین حسرت در قیامت از کسانی است که در کلام وبیان خود از عدالت دم زدند، ولی به آن عمل نکردند.***ادامه جلسه بعدی
۱۶:۱۷
سه ویژگی مهم مؤمن
امام رضا علیه‌السلام:مُؤمِنُ اِذا غَضِبَ لَمْ یُخْرِجْهُ غَضَبُهُ عَنْ حَقٍّ، وَ اِذا رَضِیَ لَمْ یُدْخِلْهُ رِضاهُ فی باطِلٍ، وَ اِذا قَدَرَ لَمْ یَأْخُذْ اَکْثَرَ مِنْ حَقِّه.
مؤمن،هرگاه خشمگین شود، غضبش او را از حق بیرون نمی‌برد وهرگاه خرسند شود، خوشنودیش او را به باطل نمی کشاند وهرگاه قدرت یابد، بیش از حق خودش برنمی‌دارد.
بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۵۵
امام رضا علیه‌السلام:مُؤمِنُ اِذا غَضِبَ لَمْ یُخْرِجْهُ غَضَبُهُ عَنْ حَقٍّ، وَ اِذا رَضِیَ لَمْ یُدْخِلْهُ رِضاهُ فی باطِلٍ، وَ اِذا قَدَرَ لَمْ یَأْخُذْ اَکْثَرَ مِنْ حَقِّه.مؤمن،هرگاه خشمگین شود، غضبش او را از حق بیرون نمی‌برد وهرگاه خرسند شود، خوشنودیش او را به باطل نمی کشاند وهرگاه قدرت یابد، بیش از حق خودش برنمی‌دارد. بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۵۵۲:۵۵
آداب سفر زیارتیآمادگی روحی:فرد زائر باید قبل از پیرایش ظاهری، روح خود را برای این دیدار آماده کند.هر عملی نیاز به نیت دارد. برای سفر زیارتی نیت رضای خدای متعال، رسول اکرم (ص)، امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا و ائمه هدی (ع) را در نظر بگیر. همچنین در روایت آمده هیچ‌گاه برای ریا و خود نمایی قصد رفتن به زیارت نداشته باش. در روایات تأکید شده برای زیارت قبور ائمه باید به حق امام (ع) معرفت داشته باشیم. معرفت به حق امام یعنی امام حجت خدا بر من است و هر فیض و رحمتی که به من می‌رسد از ناحیه وجود شریف آن حضرت است، و اطاعت از ایشان واجب است و اطاعت خدا حساب می‌شود. (در مورد اطاعت می‌توان به آیه ۵۹ سوره نساء اشاره کرد.هنگامی که قصد حرکت داشتی «بسم الله الرحمن الرحیم» بگو وسوره قدر قرائت کن.و در هر حالی ذکر خداوند را بر زبان جاری ساز و از یاد خداوند غافل مشو.اعمالی که در آداب ظاهری به آنها دستور داده شده باعث ایجاد آمادگی جسمانی می‌شود که در سایه آن آمادگی معنوی به بهترین صورت حاصل می‌گردد.آداب ظاهری:اعمالی که در آداب ظاهری به آنها دستور داده شده باعث ایجاد آمادگی جسمانی می‌شود که در سایه آن آمادگی معنوی به بهترین صورت حاصل می‌گردد.با وضو بودن در همه حال پسندیده است. سعی کن در سفر به عتبات عالیات همیشه با وضو باشی. برای رفتن به زیارت عتبات عالیات قبل از خارج شدن از شهر غسل کن و دعاهایی که در موقع غسل و بعد آن آمده در حد امکان قرائت کن.سفر خود را با صدقه دادن آغاز کن [۸]، همچنین در طول سفر نباید صدقه دادن را فراموش کرد.از وسائل همراه در سفر در روایاتی به تربت پاک و مقدس سیدالشهداء، انگشتر عقیق، عطر، پوشش سر و توشه سفر مناسب اشاره شده است. البته جز در زیارت سید الشهداء علیه السلام داشتن خوراکی‌های خوب و گوارا سفارش شده است.اخلاق در سفر:برخورد خوب در مقابل اشخاص در همه سفر‌ها پسندیده و نیکوست، ولی در سفر زیارتی معنویت خاصی بر جمع همراه حاکم می‌کند.از آنچه همراه داری به همراهان خود بخشش نما و تنگ نظر و بخیل مباش. در سفر کمک به دیگران بسیار سفارش شده است. در هنگام مسافرت، حال ضعیف‌ترین همسفر را در نظر بگیر و با گذشت از حق خود در فکر ضعیفان باش. گفتار نیک در همه حال پسندیده است و از وظایف زائر و شرایط زیارت به حساب آمده است. شوخی و مزاح تا زمانی که در غیر از رضای خدا نباشد، از علائم مروت در سفر است، البته جز در زیارت سید الشهداء علیه السلام که از آن نهی شده است
۱۸:۱۱
روز نهم ماه مبارک رمضان
اللّٰهُمَّ اجْعَلْ لِى فِیهِ نَصِیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَهِ، وَاهْدِنِى فِیهِ لِبَراهِینِکَ السّاطِعَهِ، وَخُذْ بِناصِیَتِى إِلىٰ مَرْضاتِکَ الْجامِعَهِ، بِمَحَبَّتِکَ یَا أَمَلَ الْمُشْتاقِینَ.
خدایا، برای من در این ماه بهره‌ای از رحمت گسترده‌ات قرار ده و به جانب دلایل درخشانت راهنمایی کن و مهارم را گرفته به‌سوی خشنودی فراگیرت متوجه کن، به مهرت ای آرزوی مشتاقان.
پیام دعای روز نهم ماه رمضان؛ رحمت خداوند
گسترش رحمت خداوند
قال الله تعالی: «و رحمتی وسعت کل شی ء»; (57) «رحمت من همه موجودات را فرا گرفته است.»
موجبات رحمت خداوند
احسان و نیکی: قال الله تعالی: «ان الله قریب من المحسنین » (58) ; «البته رحمت خداوند به نیکوکاران نزدیک است.»
ایمان و اعتقاد به خدا: قال الله تعالی: «فاما الذین آمنوا بالله و اعتصموا به فسیدخلهم فی رحمه منه.» (59)
یاد خدا: قال علی علیه‌السلام: بذکر الله تستنزل الرحمه; (60) رحمت خداوند به واسطه ذکر او نازل می‌شود.»
عفو و گذشت: قال علی علیه‌السلام: «بالعفو تنزل الرحمه; (61) رحمت به واسطه عفو و بخشش نازل می‌شود.»
اطاعت خدا و رسول: قال الله تعالی: «و اطیعوا الله و الرسول لعلکم ترحمون » (62) ; «از خدا و رسول اطاعت کنید که مشمول رحمت خدا شوید.»
اندیشه و تفکر: قال علی علیه‌السلام: «رحم الله امرءا تفکر فاعتبر.» (63)
موعظه پذیری: قال علی علیه‌السلام: «رحم الله امرءا اتعظ (64) ; انسان پندپذیر مشمول رحمت خداست.»
استغفار: قال الله تعالی: «لولا تستغفرون الله لعلکم ترحمون » (65) ; «چرا از کردار زشت استغفار به درگاه خدا نمی‌کنید تا شاید مشمول رحمت خدا شوید.»
ترحم بر ضعفا: قال علی علیه‌السلام: «رحمه الضعفاء تستنزل الرحمه; (66) ترحم بر ضعیفان موجب نزول رحمت خداست.»
مراقبه: قال علی علیه‌السلام: «رحم الله عبدا راقب ذنبه و خاف ربه; (67) خداوند رحمت کند کسی را که گناهانش مد نظرش باشد و از خدا بترسد.»
اللّٰهُمَّ اجْعَلْ لِى فِیهِ نَصِیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَهِ، وَاهْدِنِى فِیهِ لِبَراهِینِکَ السّاطِعَهِ، وَخُذْ بِناصِیَتِى إِلىٰ مَرْضاتِکَ الْجامِعَهِ، بِمَحَبَّتِکَ یَا أَمَلَ الْمُشْتاقِینَ.
خدایا، برای من در این ماه بهره‌ای از رحمت گسترده‌ات قرار ده و به جانب دلایل درخشانت راهنمایی کن و مهارم را گرفته به‌سوی خشنودی فراگیرت متوجه کن، به مهرت ای آرزوی مشتاقان.
پیام دعای روز نهم ماه رمضان؛ رحمت خداوند
گسترش رحمت خداوند
قال الله تعالی: «و رحمتی وسعت کل شی ء»; (57) «رحمت من همه موجودات را فرا گرفته است.»
موجبات رحمت خداوند
احسان و نیکی: قال الله تعالی: «ان الله قریب من المحسنین » (58) ; «البته رحمت خداوند به نیکوکاران نزدیک است.»
ایمان و اعتقاد به خدا: قال الله تعالی: «فاما الذین آمنوا بالله و اعتصموا به فسیدخلهم فی رحمه منه.» (59)
یاد خدا: قال علی علیه‌السلام: بذکر الله تستنزل الرحمه; (60) رحمت خداوند به واسطه ذکر او نازل می‌شود.»
عفو و گذشت: قال علی علیه‌السلام: «بالعفو تنزل الرحمه; (61) رحمت به واسطه عفو و بخشش نازل می‌شود.»
اطاعت خدا و رسول: قال الله تعالی: «و اطیعوا الله و الرسول لعلکم ترحمون » (62) ; «از خدا و رسول اطاعت کنید که مشمول رحمت خدا شوید.»
اندیشه و تفکر: قال علی علیه‌السلام: «رحم الله امرءا تفکر فاعتبر.» (63)
موعظه پذیری: قال علی علیه‌السلام: «رحم الله امرءا اتعظ (64) ; انسان پندپذیر مشمول رحمت خداست.»
استغفار: قال الله تعالی: «لولا تستغفرون الله لعلکم ترحمون » (65) ; «چرا از کردار زشت استغفار به درگاه خدا نمی‌کنید تا شاید مشمول رحمت خدا شوید.»
ترحم بر ضعفا: قال علی علیه‌السلام: «رحمه الضعفاء تستنزل الرحمه; (66) ترحم بر ضعیفان موجب نزول رحمت خداست.»
مراقبه: قال علی علیه‌السلام: «رحم الله عبدا راقب ذنبه و خاف ربه; (67) خداوند رحمت کند کسی را که گناهانش مد نظرش باشد و از خدا بترسد.»
۰:۵۱
روز یازدهم ماه مبارک رمضان
اللّٰهُمَّ حَبِّبْ إِلَىَّ فِیهِ الْإِحْسانَ، وَکَرِّهْ إِلَىَّ فِیهِ الْفُسُوقَ وَالْعِصْیانَ، وَحَرِّمْ عَلَىَّ فِیهِ السَّخَطَ وَالنِّیرانَ، بِعَوْنِکَ یَا غِیاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ.
خدایا، در این ماه نیکی را پسندیده من گردان و نادرستی‌ها و نافرمانی‌ها را مورد کراهت من قرار ده و خشم و آتش برافروخته را بر من حرام گردان، به یاری‌ات ای فریادرس دادخواهان.
پیام دعای روز یازدهم ماه رمضان؛ توفیق احسان
احسان چیست؟
سرشت نیکان: قال علی علیه‌السلام: «الاحسان عزیزه الاخیار; (74) احسان سرشت نیکوکاران است.»
زینت علم: قال علی علیه‌السلام: «زینه العلم الاحسان; (75) احسان زینت علم است.»
اوج ایمان: قال علی علیه‌السلام: «راس الایمان الاحسان; (76) احسان راس ایمان است.»
آثار و نتایج احسان
عنایت خداوند: قال الله تعالی: «ان الله لمع المحسنین » (77) ; «خداوند با نیکوکاران است.»
محبت الهی: قال الله تعالی: «احسنوا ان الله یحب المحسنین » (78) ; «نیکی کنید بدرستی که خداوند نیکوکاران را دوست دارد.»
بذر دوستی: قال علی علیه‌السلام: «الاحسان الی المسیئ یستصلح العدو (79) ; نیکی به بد رفتار، دشمن را اصلاح می‌کند.»
هدایت: قال الله تعالی: «تلک آیات الکتاب هدی و رحمه للمحسنین » (80) ; «این است آیات کتاب [خدای حکیم] که رحمت و هدایت است برای نیکوکاران.»
رحمت الهی: قال الله تعالی: «ان رحمت الله قریب من المحسنین » (81) ; «البته رحمت خداوند به نیکوکاران نزدیک است.»
رفعت و بزرگی: قال علی علیه‌السلام: «مع الاحسان تکون الرفعه; (82) بلندی مرتبه و مقام به وسیله نیکوکاری به دست می‌آید.»
عاقبت به خیری: قال علی علیه‌السلام: «من احسن الی الناس حسنت عواقبه; (83) هر کس به مردم نیکی کند، عاقبت به خیر خواهد شد.»
اللّٰهُمَّ حَبِّبْ إِلَىَّ فِیهِ الْإِحْسانَ، وَکَرِّهْ إِلَىَّ فِیهِ الْفُسُوقَ وَالْعِصْیانَ، وَحَرِّمْ عَلَىَّ فِیهِ السَّخَطَ وَالنِّیرانَ، بِعَوْنِکَ یَا غِیاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ.
خدایا، در این ماه نیکی را پسندیده من گردان و نادرستی‌ها و نافرمانی‌ها را مورد کراهت من قرار ده و خشم و آتش برافروخته را بر من حرام گردان، به یاری‌ات ای فریادرس دادخواهان.
پیام دعای روز یازدهم ماه رمضان؛ توفیق احسان
احسان چیست؟
سرشت نیکان: قال علی علیه‌السلام: «الاحسان عزیزه الاخیار; (74) احسان سرشت نیکوکاران است.»
زینت علم: قال علی علیه‌السلام: «زینه العلم الاحسان; (75) احسان زینت علم است.»
اوج ایمان: قال علی علیه‌السلام: «راس الایمان الاحسان; (76) احسان راس ایمان است.»
آثار و نتایج احسان
عنایت خداوند: قال الله تعالی: «ان الله لمع المحسنین » (77) ; «خداوند با نیکوکاران است.»
محبت الهی: قال الله تعالی: «احسنوا ان الله یحب المحسنین » (78) ; «نیکی کنید بدرستی که خداوند نیکوکاران را دوست دارد.»
بذر دوستی: قال علی علیه‌السلام: «الاحسان الی المسیئ یستصلح العدو (79) ; نیکی به بد رفتار، دشمن را اصلاح می‌کند.»
هدایت: قال الله تعالی: «تلک آیات الکتاب هدی و رحمه للمحسنین » (80) ; «این است آیات کتاب [خدای حکیم] که رحمت و هدایت است برای نیکوکاران.»
رحمت الهی: قال الله تعالی: «ان رحمت الله قریب من المحسنین » (81) ; «البته رحمت خداوند به نیکوکاران نزدیک است.»
رفعت و بزرگی: قال علی علیه‌السلام: «مع الاحسان تکون الرفعه; (82) بلندی مرتبه و مقام به وسیله نیکوکاری به دست می‌آید.»
عاقبت به خیری: قال علی علیه‌السلام: «من احسن الی الناس حسنت عواقبه; (83) هر کس به مردم نیکی کند، عاقبت به خیر خواهد شد.»
۱:۱۲