گفتگو با قرآن | ghorangoft
#یادداشت | نماز جمعه، نهاد اجتماعی بیجایگزین زمان مطالعه: ۵ دقیقه " />تولید: حلقه تدبر و جامعهشناسی؛ اندیشکده قرآنگفت آیا نهاد نماز جمعه در دوره معاصر، کارکرد دارد؟ متن یادداشت را در اینجا مطالعه کنید. صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت ble.ir/join/AKX37gUdE3
#یادداشت | نماز جمعه، نهاد اجتماعی بیجایگزین زمان مطالعه: ۵ دقیقه " />تولید: حلقه تدبر و جامعهشناسی؛ اندیشکده قرآنگفت آیا نهاد نماز جمعه در دوره معاصر، کارکرد دارد؟ متن یادداشت را در اینجا مطالعه کنید. صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت ble.ir/join/AKX37gUdE3نماز جمعه، نهاد اجتماعی بیجایگزین
قسمت ۱ از ۲
#نمازجمعه، این پدیدهی تأملبرانگیز و مغفول در جامعه امروز ما، به طرز عجیبی نادیده گرفته شده است. نه در میان کسانی که ظاهراً اعتقادی به مناسک دینی ندارند، بلکه در میان آنهایی که خود به ظاهر معتقد به آن هستند. پرسش اساسی این است که چرا این نهاد قدرتمند، این موتور محرکه اجتماعی و انقلابی، چنین مورد بیتوجهی است؟ پاسخ در یک نکته کلیدی نهفته است: ما نتوانستهایم کارکرد واقعی و عمیق نماز جمعه را درک کرده و به درستی آن را در عصر حاضر بازیابی کنیم. این باعث شده برگزاری نماز جمعه گرفتار ظواهر شود و از جوهره اصلیاش تهی بماند.
امکان بازیابی نماز جمعهدر بازخوانی کارکرد نمازجمعه، با سه رویکرد کلی درباره کارکرد آن در عصر حاضر نسبت به دوره پیامبر اکرمص مواجه میشویم:بدون کارکرد: این نگاه میگوید نماز جمعه در گذشته ارزشمند بوده و کارکردهای مهمی داشته اما با گسترش مدرنیته، دیگر فقط نمایشی بیروح بوده و تلاش برای احیای آن بینتیجه است.تقلیل کارکرد: بر اساس این دیدگاه، نماز جمعه زمانی جامع و متنوع بود، اما امروز فقط بخش کوچکی از کارکردهایش باقی مانده است و بخش عمده آن به نهادهای دیگر منتقل شده است (مانند: کارکرد سیاسی، رسانهای و تعلیمی). با این حال، بخشی از کارکردهای آن مانند ابعاد عبادی و هویتی همچنان باقی مانده و میتواند در حد خودش معنادار باشد.ثبات کارکرد: این دیدگاه جسورانه است؛ معتقد است نماز جمعه یک کارکرد یکتا و منحصر به فرد دارد که قابل جایگزینی نیست و یا باید به طور کامل زنده شود یا به طور کامل منتفی شود. گرچه معنای حفظ شدن آن عدم تغییر در شکل، قالب و عوارض آن نیست.
به نظر میرسد قرآن کریم ما را به رویکرد سوم سوق میدهد. قرآن در سوره جمعه، یک پیام مهم درباره ماهیت این نهاد به ما منتقل میکند. نماز جمعه نه یک مناسک ساده، بلکه نهادی است طراحی شده برای امری حیاتی، حساس و سرنوشتساز. خدشه به آن، به معنای خدشه به مسیر درست دینداری است و پیامدهای آن به اندازه انحراف یهودیان در دینشان خطرناک است. این کارکرد چیزی نیست که در طول تاریخ حذف شود یا تقلیل یابد.#نماز
پایان قسمت اول
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir
نماز جمعه، نهاد اجتماعی بیجایگزینقسمت ۱ از ۲#نمازجمعه، این پدیدهی تأملبرانگیز و مغفول در جامعه امروز ما، به طرز عجیبی نادیده گرفته شده است. نه در میان کسانی که ظاهراً اعتقادی به مناسک دینی ندارند، بلکه در میان آنهایی که خود به ظاهر معتقد به آن هستند. پرسش اساسی این است که چرا این نهاد قدرتمند، این موتور محرکه اجتماعی و انقلابی، چنین مورد بیتوجهی است؟ پاسخ در یک نکته کلیدی نهفته است: ما نتوانستهایم کارکرد واقعی و عمیق نماز جمعه را درک کرده و به درستی آن را در عصر حاضر بازیابی کنیم. این باعث شده برگزاری نماز جمعه گرفتار ظواهر شود و از جوهره اصلیاش تهی بماند. امکان بازیابی نماز جمعهدر بازخوانی کارکرد نمازجمعه، با سه رویکرد کلی درباره کارکرد آن در عصر حاضر نسبت به دوره پیامبر اکرمص مواجه میشویم:بدون کارکرد: این نگاه میگوید نماز جمعه در گذشته ارزشمند بوده و کارکردهای مهمی داشته اما با گسترش مدرنیته، دیگر فقط نمایشی بیروح بوده و تلاش برای احیای آن بینتیجه است.تقلیل کارکرد: بر اساس این دیدگاه، نماز جمعه زمانی جامع و متنوع بود، اما امروز فقط بخش کوچکی از کارکردهایش باقی مانده است و بخش عمده آن به نهادهای دیگر منتقل شده است (مانند: کارکرد سیاسی، رسانهای و تعلیمی). با این حال، بخشی از کارکردهای آن مانند ابعاد عبادی و هویتی همچنان باقی مانده و میتواند در حد خودش معنادار باشد.ثبات کارکرد: این دیدگاه جسورانه است؛ معتقد است نماز جمعه یک کارکرد یکتا و منحصر به فرد دارد که قابل جایگزینی نیست و یا باید به طور کامل زنده شود یا به طور کامل منتفی شود. گرچه معنای حفظ شدن آن عدم تغییر در شکل، قالب و عوارض آن نیست. به نظر میرسد قرآن کریم ما را به رویکرد سوم سوق میدهد. قرآن در سوره جمعه، یک پیام مهم درباره ماهیت این نهاد به ما منتقل میکند. نماز جمعه نه یک مناسک ساده، بلکه نهادی است طراحی شده برای امری حیاتی، حساس و سرنوشتساز. خدشه به آن، به معنای خدشه به مسیر درست دینداری است و پیامدهای آن به اندازه انحراف یهودیان در دینشان خطرناک است. این کارکرد چیزی نیست که در طول تاریخ حذف شود یا تقلیل یابد.#نمازپایان قسمت اولصفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir۸:۲۶