۱۵:۴۰
گفتگو با قرآن | ghorangoft
#یادداشت | چرا کامیابی جبهه مقاومت به چشممان نمیآید؟
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
" />
تولید: حلقه مسائل عمومی؛ اندیشکده قرآنگفت
چرا با تحولات رخ داده در دو سال اخیر و با پایان یافتن جنگ در این مقطع، احساس ناکامی داریم؟
چرا وقتی همهچیز دارد تغییر میکند، ما هنوز احساس میکنیم درجا میزنیم؟
آیا واقعاً شکست خوردهایم یا فقط در درکِ صحنه نبرد دچار خطا شدهایم؟
وقتی ضربات سهمگین دشمن ذهنمان را مشغول کرده، چطور میشود نشانههای موفقیت را دید؟ شاید مشکل نه در واقعیت، که در زاویه نگاه ما باشد.
این یادداشت، با نگاهی به تحولات دو سال اخیر جبهه مقاومت، تلاشیست برای پاسخ به یک پرسش بنیادین: چرا کامیابیها به چشممان نمیآید؟
متن کامل یادداشت را در وبگاه اندیشکده قرآنگفت مطالعه کنید.
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت @ghorangoft_ir
۱۵:۴۵
گفتگو با قرآن | ghorangoft
چرا کامیابی جبهه مقاومت به چشممان نمیآید؟
" />
اشارهای قرآنی به یکی از عوامل تحلیل غلط در تحولات
قسمت ۱ از ۲
تلخی ضربات دو سال اخیر علیه جبهه مقاومت، در بخشهایی تبدیل به احساس ناکامی عمیق شده است: اینکه گویا از هدف نهایی دورتر شدهایم یا لااقل درجا میزنیم. این احساس پس از تلاشها و فداکاریهای بسیار، با نوعی بیاعتمادی نسبت به وعدههای نصرت همراه شده و به راحتی نمیتوانیم با آن کنار بیاییم. با اینحال، واقعاً نشانههای #پیشرفت فراواناند: از «ادراکات جدید و مترقیتر جهانی و منطقهای نسبت به مسئله فلسطین و رژیمصهیونیستی» و «ارتقای برآوردهای خودِ جبهه مقاومت از وضعیت منطقه»، تا «انباشت تجربیات جدید توسط جبهه»، «اجازه ندادن به تغییر بنیادی نظم منطقه»، «کسب دستاوردهای واقعی در معادلات» و «تحمیل بنبستهای راهبردی بر دشمن». همه اینها شواهدی است که یا دیده نمیشوند یا ضریب داده نمیشوند.
این حالت ما را به یاد برخی از فرازهای قرآنی میاندازد. آنجا که مخالفان، وعدههای انبیاء را مطابق شواهد و مستندات نمییافتند و دائماً از آنها درخواست آیه و نشانه میکردند. در پاسخ نیز خدا مکرر میگوید آیات و نشانهها فراوان است، اما مشکل در خود شماست: وَ قالوا لَولا نُزِّلَ عَلَيهِ آيَةٌ مِن رَبِّهِ قُل إِنَّ اللَّهَ قادِرٌ عَلىٰ أَن يُنَزِّلَ آيَةً وَلٰكِنَّ أَكثَرَهُم لا يَعلَمونَ ...] وَالَّذينَ كَذَّبوا بِآياتِنا صُمٌّ وَبُكمٌ فِي الظُّلُماتِ(انعام ۳۷ تا ۳۹).
پرسش اصلی این است که چرا این نشانهها «دیده» یا «درک» نمیشوند؟ یکی از عوامل بنیادین، ناآگاهی ما از ماهیت تدریجی و پلهبهپله حرکت به سوی هدف است. پیشرفت را نباید خطی تصور کرد؛ حرکت به سوی اهداف بزرگ مانند یک مارپیچ چرخشی است که هر مرحلهاش اقتضائات خاص دارد و باید در هر گام کارهایی تثبیت شود تا بتوان به مرحله بعدی رفت. توقع گرفتن «همه چیز» یکباره، ما را نسبت به دستاوردهای مرحلهای سختگیر و دچار احساس ناکامی میکند. ما چون این گامها را نمیشناسیم، نمیدانیم دقیقاً باید موفقیت را در رسیدن به چه چیزی ارزیابی کنیم؟ لذا همه چیز را با هدف نهایی سنجیده و به خاطر احساس فاصله با آن هدف، دچار احساس ناکامی میشویم.
این آفت را قرآن متذکر میشود و به بیانهای مختلف به ما میآموزد که گرچه رسیدن به اهداف قطعی است، اما همزمان تدریجی و گام به گام است. در این [یادداشت زاویهای از بحث را شرح دادهایم. در اینجا نیز چند مثال را اشاره میکنیم: خدا در سوره قمر، ضمن وعده بر نابودی جبهه کفر، تأکید میکند که همه چیز را به تدریج خلق کردهایم و این وعده نیز به تدریج محقق میشود: إِنّا كُلَّ شَيءٍ خَلَقناهُ بِقَدَرٍ(قمر، ۴۹) (برای فهم معنای آیه به اینجا یا در سوره انشقاق میگوید: شما دائم از مرحله و طبقهای به مرحلهای دیگر گذر میکنید؛ لَتَركَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍ(انشقاق، ۱۹). این را برای قانع کردن آنهایی میگوید که وقوع قیامت -آن وعده اصلی خدا- را مطابق با شواهد نمیدانند. میگوید در همه چیز گام به گام به مقصد نزدیک میشوید؛ اینجا هم همینطور است. یا در جایی دیگر میگوید بنا داریم کافران را به تدریج نابود کنیم، بدون آنکه خودشان بفهمند: وَالَّذينَ كَذَّبوا بِآياتِنا سَنَستَدرِجُهُم مِن حَيثُ لا يَعلَمونَ(اعراف، ۱۸۲).
نمونهی عملیِ این بحث، رخداد #طوفان_الاقصی و تبعات دو سال اخیر است. سؤال این است که آیا ورود به این فاز از فرآیند حذف رژیم صهیونیستی الزامی بود یا نه؟
پاسخ روشن است: کسی که هدف حذف رقیب را دنبال میکند، نمیتواند همواره فقط دفاع کند؛ لاجرم باید به یک حرکت هجومی دست بزند. بنابراین اصل طراحی طوفانالاقصی یک امر اجتنابناپذیر بوده است. طبیعی است که کیفیت اجرا میتواند محل بحث باشد و بخشی از نارساییها خارج از اختیار یا ظرفیت طرف مقاومت بوده است؛ اما شکلِ کلی عمل و ضرورتِ آن و حتی زمان آن (به ویژه با شرایط مهیای برای تحقق صلح ابراهیم در آن زمان) محل اختلاف اساسی نیست. منظور آنکه اگر قرار بوده عملیات هجومی تعریف شود، نهایتاً در کلیت شکلی مشابه همین پیدا میکرده است. تبعات طوفانالاقصی که در دو سال اخیر دیدیم نیز اموری بود که همگی خلاصه ظرفیتهای جبهه مقاومت (از تحلیل و اراده و طراحی و عملیات) بوده است. #پیروزی_شکست
پایان قسمت اول
ادامه یادداشت
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت @ghorangoft_ir
۱۵:۵۰
#لغت_نوشت
ریشه غ.ن.ی | قسمت ششم(پایانی)
استغناء: احساس بینیازی یا احساس آسیبناپذیری؟
جهت مطالعه قسمت قبل به اینجا مراجعه کنید.
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir
۱۷:۲۶
۱۷:۲۱
۱۷:۳۲
گفتگو با قرآن | ghorangoft
#یادداشت | نماز؛ از نیایش فردی تا پایگاه شهری: خوانشی قرآنی از مفهوم صلاة و پیوند آن با فضاهای شهری
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
" />
تولید: حلقه تدبر و شهرسازی؛ اندیشکده قرآنگفت
یکی از مسائل مهمی که امروز با آن روبرو هستیم، کاهش حضور و تأثیر نماز در زندگی روزمره است. گویی نماز به تدریج از یک رفتار حیاتی در زیست مؤمنانه به آیینی تشریفاتی و گاه حاشیهای تبدیل شده است. این کمرنگ شدن جایگاه نماز دلایل متعددی دارد، اما در این نوشتار قصد داریم به یک زاویه کمتر دیدهشده اشاره کنیم: نگاهی تلفیقی از قرآن و معماری و شهرسازی.
متن کامل یادداشت را در وبگاه اندیشکده قرآنگفت مطالعه کنید.
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت @ghorangoft_ir
۱۷:۳۴
گفتگو با قرآن | ghorangoft
" />
نماز؛ از نیایش فردی تا پایگاه شهری: خوانشی قرآنی از مفهوم صلاة و پیوند آن با فضاهای شهری
قسمت ۱ از ۲
نسخه خلاصه + نسخه تفصیلی
یکی از مسائل مهمی که امروز با آن روبرو هستیم، کاهش حضور و تأثیر #نماز در زندگی روزمره است. گویی نماز به تدریج از یک رفتار حیاتی در زیست مؤمنانه به آیینی تشریفاتی و گاه حاشیهای تبدیل شده است. در این نوشتار قصد داریم به یک زاویه کمتر دیدهشده از مفهوم نماز اشاره کنیم که میتواند زمینهساز بازگشت آن به متن زندگی فردی و اجتماعی شود: خوانشی تلفیقی از قرآن و معماری و شهرسازی.
نماز، فعالیتی اجتماعی
این تلقی وجود دارد که نماز، رابطه «یک» انسان با خداست و عبادتی فردی محسوب میشود. اما «صلاة» در قرآن کریم مفهومی جامعتر از دعا، آیین پرستش و راز و نیاز با خداوند است؛ اگرچه محور اصلی آن ارتباط مستقیم امت با خداوند و اظهار تذلل و خشوع به آن درگاه و در حقیقت نوعی نمایش بندگی و خداگرایی است. اما برخلاف تصور، این آیین در نگاه اول، یک آیین فردی و خلوتگرا نبوده است. در نگرش قرآن کریم این نمایش بندگی و خداگرایی، غالباً با حضور انبوهی از مؤمنان و با رهبریت رهبری الهی به منصه ظهور میرسد و اساساً ماهیتی اجتماعی دارد تا فردی. از همین روست که یکی از ابعاد مهم نماز در قرآن کریم، ارتباط با رهبری الهی جامعه است. اساساً باید گفت نماز با این تعریف با محوریت دو رکن برپا میشود: رکن اول: امام، رکن دوم: مأمومین.
در قرآن کریم بسیاری از آیاتی که به نماز امر میکند، با صیغه جمع است و صرفاً فرد مخاطب نیست. در برخی موارد نیز به شکل واضحی به جماعت بودن نماز اشاره شده است: وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ اركَعوا مَعَ الرّاكِعينَ(بقره، ۴۳). حتی در شرایط دشوار مانند میدان جنگ، نماز جماعت همچنان برقرار است: وَ إِذا كُنتَ فيهِم فَأَقَمتَ لَهُمُ الصَّلاةَ[...] (نساء، ۱۰۲) و با دستور خاصی که در این آیه بیان شده، نماز خوف به شکل جماعت برپا میشود. این نشان میدهد که اصل در نماز، جماعت بودن آن است.
در مواردی نیز خصوصیاتی در سیاق بحث گفته شده است که نشان میدهد پیشفرض قرآن این است که نماز امر عمومی بوده و به صورت جمعی برگزار میشود. برای مثال درباره منافقان میفرماید وقتی به سوی نماز میایستند، با کسالت و بدون نشاط درونی چنین میکنند ولی میخواهند به مردم نمایش دهند: وَإِذا قاموا إِلَى الصَّلاةِ قاموا كُسالىٰ يُراءونَ النّاسَ(نساء، ۱۴۲)؛ یا در آیاتی از سوره مائده، برای راستیآزمایی شهادت شاهدان بر وصیت، زمان بعد از نماز را تعیین میکند تا این امر در انظار عمومی واقع شود: تَحبِسونَهُما مِن بَعدِ الصَّلاةِ فَيُقسِمانِ بِاللَّهِ[...] (مائده، ۱۰۶).
نماز، پایگاهی مکانی
در استعمالات قرآنی، مسجد در غالب موارد به معنای «مکانی برای صلاة» شناخته میشود؛ اما جالب اینجاست که گاه «صلاة» به نحوی بکار میرود که معنای «مسجد» از آن تداعی میشود. به تعبیر دیگر گویی جنبه مکانی و فضایی پیدا میکند. به عنوان مثال، در آیه شریفه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلاَّ عابِري سَبيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا(نساء، ۴۳) منظور از نزدیک نشدن به الصَّلاةَ، نزدیک نشدن به نماز نیست، بلکه نزدیک نشدن به مسجد یا به تعبیری «پایگاه نماز» است؛ زیرا پس از آن، استثنائی ذکر شده و میفرماید «مگر آن که بصورت عبوری باشد»؛ و عبور از مکان معنا دارد. بنابراین منظور اولیه آیه با توجه به سیاق آن، این است که در حالت مستی به مسجد و پایگاه نماز نزدیک نشوید و همینطور در حالت جنابت، مگر آنکه در مسیر عبور شما باشد. یا در سوره توبه، منافقان را اینطور توصیف میکنند: وَ لا يَأتونَ الصَّلاةَ إِلّا وَ هُم كُسالىٰ(توبه، ۵۴). این نشان میدهد نماز جایی است که آنها باید به سوی آن بیایند. این مثالها و موارد دیگر نشانگر رابطه تنگاتنگ مسجد و نماز بوده و اشاره میکند که نماز صرفاً یک رفتار و فعالیت نیست و بُعد مکانی-فضایی آن بخشی از ماهیت آن را تشکیل میدهد.
پایان قسمت اول
ادامه یادداشت
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت @ghorangoft_ir
۱۷:۳۷
#لغت_نوشت
ریشه ق.د.ر
از اندازه تا قدرت: بررسی معنا و کاربردهای ریشه ق.د.ر بصورت یکجا
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۱۲
۱۸:۰۸
@ghorangoft_ir
۱۶:۰۹
#لغت_نوشت
ریشه ح.ق.ق | قسمت اول
از حقیقت تا تحقق
در ادامه سلسله پستهای لغت نوشت به ریشه ح.ق.ق رسیدیم.با ما همراه باشید...
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir
۱۷:۵۹