گفتگو با قرآن | ghorangoft
#یادداشت | استدلال آیه تدبّر در سوره مبارک نساء در پرتوی تحلیل سیاقی زمان مطالعه: ۷ دقیقه " />تولید: علی حبیبی و فرید بذرافشان؛ حلقه علوم قرآنی أفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا ﴿٨٢﴾ یکی از آیاتی که دعوت به تدبّر در قرآن کرده است، آیه ۸۲ سوره مبارک نساء میباشد. بسیاری از مفسرین بویژه معاصرین، با استفاده از این آیه، یکی از ثمرات و نتایج «تدبّر» را درک «عدم اختلاف» آیات قرآن با یکدیگر میدانند. اما آیا فضای سوره و آیات قبل این آیه، با این برداشت هماهنگی دارد؟ سیاق «جهاد» که این آیه در آن قرار گرفته، با برداشت مذکور همخوانی دارد؟ منظور از «القرآن» در این آیه، کل آیات قرآن است یا آیات همین سوره؟ تلاش شده است در این یادداشت به شکلی کوتاه به پاسخ این سؤالات پرداخته شود. #مفهوم_تدبر #سوره_نساء صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت @ghorangoft_ir
#یادداشت | استدلال آیه تدبّر در سوره مبارک نساء در پرتوی تحلیل سیاقی زمان مطالعه: ۷ دقیقه " />تولید: علی حبیبی و فرید بذرافشان؛ حلقه علوم قرآنی أفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا ﴿٨٢﴾ یکی از آیاتی که دعوت به تدبّر در قرآن کرده است، آیه ۸۲ سوره مبارک نساء میباشد. بسیاری از مفسرین بویژه معاصرین، با استفاده از این آیه، یکی از ثمرات و نتایج «تدبّر» را درک «عدم اختلاف» آیات قرآن با یکدیگر میدانند. اما آیا فضای سوره و آیات قبل این آیه، با این برداشت هماهنگی دارد؟ سیاق «جهاد» که این آیه در آن قرار گرفته، با برداشت مذکور همخوانی دارد؟ منظور از «القرآن» در این آیه، کل آیات قرآن است یا آیات همین سوره؟ تلاش شده است در این یادداشت به شکلی کوتاه به پاسخ این سؤالات پرداخته شود. #مفهوم_تدبر #سوره_نساء صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت @ghorangoft_ir استدلال آیه تدبّر در سوره مبارک نساء در پرتوی تحلیل سیاقی
قسمت ۱ از ۴مجموع زمان مطالعه: ۷ دقیقه" />تولید: علی حبیبی و فرید بذرافشان؛ حلقه علوم قرآنی
یکی از پر استنادترین آیات پیرامون اعجاز قرآن کریم و مفهوم «تدبر در قرآن» آیه ۸۲ سوره مبارکه نساء است. خداوند در این آیه میفرماید: أفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا ﴿٨٢﴾ پس آیا در قرآن تدبر نمیکنند؛ در حالی که اگر از جانب غیر خدا بود، قطعا در آن اختلاف زیادی مییافتند.این آیه با کنار هم قرار دادن مفهوم «تدبر» و «اختلاف» محل استناد بسیاری از متکلمین و قرآن پژوهان در موضوعات مختلفی نظیر اعجاز و تحدّی بوده و یکی از آیاتی است که اشتراک زیادی میان مفسران پیرامون مفهوم آن وجود دارد.در این میان اما موضوعی که بهنظر میرسد در بررسیهای مفسران مورد غفلت واقع شده، توجه به ارتباط آیات پیرامونی این آیه، با آیه مورد بحث یا به تعبیر دیگر جایگاه دقیق آیه در سیاق خودش است. حتی علامه طباطبایی که توجه به سیاق آیات همواره نصبالعین او در تفسیر المیزان بوده، ارتباط این آیه با سیاق خود را به روشنی توضیح نداده است و در نتیجه مفهوم آیه به خوبی در سیر پیوسته آیات نقش ایفا نمیکند؛ این موضوع آنگاه مهمتر میشود که با روشن شدن معنای سیاقی آیه، دیگر نتوان از آیه بهعنوان مستندی برای برخی استدلالهای کلامی یا تفسیری مذکور استفاده نمود.در تفسیر قرآن کریم، توجه به سیاق -یعنی بررسی ارتباط یک آیه با آیات پیشین و پسین- و همچنین موضوعات کلی سوره، کمک میکند تا معنای آیات بهتر درک شود، ارتباط میان اجزای متن روشن شده و برداشتهای سطحی یا اشتباه صورت نگیرد. سوره نساء نیز از این قاعده مستثنی نیست و برای فهم بهتر آیات این سوره، شایسته است به سیاق و موضوع کلی سوره عنایت داشته باشیم. خداوند از آیه ۷۱ این سوره به مؤمنان دستور جهاد داده و در ادامه بر این دستور تأکید کرده و کسانی که در این راه کُندی و سستی به خرج میدهند را توبیخ میکند. سیاق این آیات نشان میدهد مخاطب دستور جهاد، مؤمنانی هستند که به خدا و رسولش ایمان دارند اما به علت دلبستگیهای دنیایی و ترس، در راه جهاد سستی به خرج میدهند و تلاش میکنند تا با جدا کردن امر خدا و امر پیامبر(ص)، در الهی بودن فرمان جهاد تردید کرده و از پیامبر(ص) تبعیت نکنند؛ اما خداوند متعال در آیه محل بحث، یعنی آیه ۸۲ سوره نساء پرده از این فتنه برداشته که در ادامه به تبیین آن میپردازیم.
پایان قسمت اول#مفهوم_تدبر#سوره_نساء
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir
استدلال آیه تدبّر در سوره مبارک نساء در پرتوی تحلیل سیاقیقسمت ۱ از ۴مجموع زمان مطالعه: ۷ دقیقه" />تولید: علی حبیبی و فرید بذرافشان؛ حلقه علوم قرآنییکی از پر استنادترین آیات پیرامون اعجاز قرآن کریم و مفهوم «تدبر در قرآن» آیه ۸۲ سوره مبارکه نساء است. خداوند در این آیه میفرماید: أفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا ﴿٨٢﴾ پس آیا در قرآن تدبر نمیکنند؛ در حالی که اگر از جانب غیر خدا بود، قطعا در آن اختلاف زیادی مییافتند.این آیه با کنار هم قرار دادن مفهوم «تدبر» و «اختلاف» محل استناد بسیاری از متکلمین و قرآن پژوهان در موضوعات مختلفی نظیر اعجاز و تحدّی بوده و یکی از آیاتی است که اشتراک زیادی میان مفسران پیرامون مفهوم آن وجود دارد.در این میان اما موضوعی که بهنظر میرسد در بررسیهای مفسران مورد غفلت واقع شده، توجه به ارتباط آیات پیرامونی این آیه، با آیه مورد بحث یا به تعبیر دیگر جایگاه دقیق آیه در سیاق خودش است. حتی علامه طباطبایی که توجه به سیاق آیات همواره نصبالعین او در تفسیر المیزان بوده، ارتباط این آیه با سیاق خود را به روشنی توضیح نداده است و در نتیجه مفهوم آیه به خوبی در سیر پیوسته آیات نقش ایفا نمیکند؛ این موضوع آنگاه مهمتر میشود که با روشن شدن معنای سیاقی آیه، دیگر نتوان از آیه بهعنوان مستندی برای برخی استدلالهای کلامی یا تفسیری مذکور استفاده نمود.در تفسیر قرآن کریم، توجه به سیاق -یعنی بررسی ارتباط یک آیه با آیات پیشین و پسین- و همچنین موضوعات کلی سوره، کمک میکند تا معنای آیات بهتر درک شود، ارتباط میان اجزای متن روشن شده و برداشتهای سطحی یا اشتباه صورت نگیرد. سوره نساء نیز از این قاعده مستثنی نیست و برای فهم بهتر آیات این سوره، شایسته است به سیاق و موضوع کلی سوره عنایت داشته باشیم. خداوند از آیه ۷۱ این سوره به مؤمنان دستور جهاد داده و در ادامه بر این دستور تأکید کرده و کسانی که در این راه کُندی و سستی به خرج میدهند را توبیخ میکند. سیاق این آیات نشان میدهد مخاطب دستور جهاد، مؤمنانی هستند که به خدا و رسولش ایمان دارند اما به علت دلبستگیهای دنیایی و ترس، در راه جهاد سستی به خرج میدهند و تلاش میکنند تا با جدا کردن امر خدا و امر پیامبر(ص)، در الهی بودن فرمان جهاد تردید کرده و از پیامبر(ص) تبعیت نکنند؛ اما خداوند متعال در آیه محل بحث، یعنی آیه ۸۲ سوره نساء پرده از این فتنه برداشته که در ادامه به تبیین آن میپردازیم.پایان قسمت اول#مفهوم_تدبر#سوره_نساءصفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir۱۶:۲۹