گفتگو با قرآن | ghorangoft
#یادداشت | عرصههای استراتژیک در جنگ ایمان و کفر
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
" />
تولید: اندیشکده قرآنگفت
بایستی بر چه نقاطی تمرکز شود تا اطمینان حاصل شود شکست راهبردی نمیخوریم؟ امکانات و تجهیزات؟ تعداد نیروها؟ تاکتیکهای نظامی؟ کیفیت عملیات؟ روایت؟ یا...؟
متن یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت ble.ir/join/AKX37gUdE3
عرصههای استراتژیک در جنگ ایمان و کفر
قسمت ۱ از ۲
ما باید بر چه نقاطی تمرکز کنیم تا اطمینان حاصل کنیم در #جنگ ضربه راهبردی نمیخوریم یا از سوی دیگر پیروزی راهبردی کسب میکنیم؟ امکانات و تجهیزات؟ تعداد نیروها؟ تاکتیکهای نظامی؟ کیفیت عملیات؟ روایت؟ یا...؟در یک نگاه کلان، به نظر میرسد در تعیین پیروزی یا شکست راهبردی، دو عرصه محوری وجود دارد: عرصه #ادراک و عرصه #اراده. بررسی سبک تحلیل قرآن کریم در پیروزی و شکستهای جبهه ایمان و کفر نیز برجسته بودن این دو عرصه را نشان میدهد.در ادامه، اهمیت هر کدام از این دو عرصه را در دو بُعد تدافعی و تهاجمی توضیح خواهیم داد.
میدان ادراک
ادراک و محاسبه ما از خود و دشمن و از سوی دیگر ادراک و محاسبه دشمن از ما و خودش، تعیینکننده بسیاری از اقدامات در سر صحنه رویاروییها هستند. هر یک از طرفین که ادارک و محاسبه واقعبینانه و صحیحتری داشته باشند، از جهت راهبردی صحنه را بهتر مدیریت میکنند. این ادراک و شناخت واقعبینانه جزء با شناخت جهان از دریچهی «عقل هدایتشده با وحی» محقق نمیشود و از قضا ادراک صرفاً بشری، بیشتر دچار اختلال میشود.
از این رو قرآن کریم واقعبینی بر پایه نشانههای الهی را نقطه تمایز جبهه حق از باطل در جنگ میداند: أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ (محمد، ۱۴). در مقابل، پوشالی و تزئینی بودن اعمال کافران را دقیقاً نقطهی آسیبپذیری آنها قلمداد میکند: إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ زَيَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ يَعْمَهُونَ (نمل، ۴).بطور خلاصه مؤمنان حقیقی به جهت برخورداری از #عقلانیت_وحیانی، صحنه را بطور عمیق میشناسند، از نقاط قوت و ضعف خود و دشمن (بدون سیطره غرور یا ترس) برآورد واقعی دارند، به رفتارشناسی و انگیزهشناسی ژرفتری از انسان مجهزند، از قواعد و سنن پیروزی و شکست آگاهند و به همین خاطر میتوانند در این میدان، دست برتر راهبردی داشته باشد. اما این امر مشروط به دو شرط است:
حفاظت از ادراک خود: جبهه ایمانی اگر بخواهد ضربه راهبردی نخورد، باید خود را از خطای محاسباتی در مورد وضعیت خود و دشمن و وسوسهها، فریبها و احساسات مصون نگه دارد. چنین لغزشگاهی میتواند مؤمنین را تا مرز شکست ببرد؛ چنانکه قرآن در مورد جنگ حنین اینگونه بیان میکند: وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَ ضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ (توبه، ۲۵). یا از طرف دیگر، در حالی که بنی اسرائیل به دریا رسیدند و تحت تعقیب فرعون بودند، واقع بینی موسی(ع) برپایه هدایت الهی، آنها را از تسلیم شدن نجات داد: فَلَمَّا تَرَاءَى الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَى إِنَّا لَمُدْرَكُونَ، قَالَ كَلَّا إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهْدِينِ (شعرا، ۶۱-۶۲).
هجوم به ادراک دشمن: مؤمنان برای کسب پیروزیهای راهبردی باید به نقاط ضعف دشمن (از جمله عرصه ادراک او) هجوم برند. بنابراین تا حد ممکن و به طرق مختلف باید دستگاه محاسباتی دشمنان را دچار اختلال کنند تا بر آنها مسلط شوند. چنانکه قرآن برخی از پیروزیهای مهم در زمان پیامبر(ص) را به اختلال محاسباتی دشمن نسبت میدهد. برای مثال در جنگ بدر، شیطان محاسبات مشرکان را مختل کرد و آنها را به مخمصه بدی انداخت: وَ إِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَ قَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَ إِنِّي جَارٌ لَكُمْ فَلَمَّا تَرَاءَتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لَا تَرَوْنَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ (انفال، ۴۸). یا یهودیان بخاطر تصور استحکام قلعههای خود، دچار شکست سختی شدند: وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا (حشر، ۲). اینها آسیبپذیری دشمن از این ناحیه را نشان میدهد؛ امری که میتواند برای دستیابی به پیروزی، بصورت خودآگاه و با طراحی و تدبیر مورد استفاده مؤمنان قرار بگیرد.
پایان قسمت اول#پیروزی_شکست
صفحه گفتگو با قرآن | قرآنگفت@ghorangoft_ir
۱۱:۳۳