مَکُایران | MakoIran
چرا مکران مهم است؟ بخش اول #ژئوپلیتیک #یادداشت به قلم یاسین کریمیان در سلسله یادداشت‌های «چرا مکران مهم است؟» به بررسی اهمیت استراتژیک منطقه مکران پرداخته خواهد شد. در این سلسله یادداشت‌ها تلاش می‌شود با بازخوانی تاریخ جهان قدیم از دید کلی، چرایی این نقش مهم برای توسعه مکران با وضوح بیشتری نمایان شود. مناطق جغرافیایی مختلف به واسطۀ منابع داخلی و محیط پیرامونی از درجات اهمیت خاصی برخوردار هستند. منطقۀ مکران که در منتهی‌الیه جنوب شرقی فلات ایران قرار دارد، به واسطۀ دسترسی به آب‌های آزاد در زمرۀ مناطق مهم به حساب می‌آید. این منطقه، زمانی که در تناسب با نواحی جغرافیایی پیرامون سنجیده شود، از اهمیت دوچندان برخوردار خواهد بود. آن نواحی جغرافیایی که بر منطقۀ مکران تاثیرگذار یا از آن اثرپذیر هستند، در جهت شمال تا منتهی‌الیه شمال کشور قزاقستان و مرزهای شرقی آسیای میانه، در غرب از رشته کوه مرکزی ایران تا شرق مدیترانه، در شرق تا سرچشمه رود سند در رشته کوه هیمالیا و در جنوب از اقیانوس هند تا قطب جنوب را شامل می‌شود. چنین وسعتی از نواحی تاثیرپذیر یا اثرگذار زمانی که با واحدهای سیاسی مستقر در آن نواحی ممزوج می‌شود، می‌تواند از مکران یک کلان متغیر در سطح بین‌الملل بسازد. با شروع دوران رنسانس و پدید آمدن طبقۀ شهرنشین و افزایش و تنوع در تقاضا، مسیرهای تجاری از اهمیت دوچندانی برخوردار شد. مسیر دسترسی اروپا به شرق شامل چند مسیر عمده بود. عبور از کوه‌های اورال و شمال دریای کاسپین، عبور از عرض دریای کاسپین، عبور از فلات آناتولی، ایران و آسیای میانه، مسیر شرق مدیترانه و فلات ایران از جمله این مسیرهای بازرگانی بوده است. این کلان راه‌ها در 1877 از سوی فردیناند ریختوفن (جغرافی‌دان آلمانی) به دلیل تجارت عمدۀ ابریشم در این مسیر، راه ابریشم نام‌گذاری شد. فتح قسطنطنیه در سال 1453 از سوی سلطان محمد فاتح ارتباط بازار اروپا را با جهان شرق دچار مشکل کرد. با سیطرۀ امپراطوری عثمانی بر دریای سیاه و مدیترانه و فتح سرزمین‌های پیرامونی، نزاع دولت‌های اروپایی با امپراطوری عثمانی وارد دوران جدیدی شد. این بود که نیاز روزافزون بازارهای اروپایی به کالاهای شرق سبب شد تا دولت‌های اروپایی به فکر راه جایگزین باشند. ادامه دارد... مَکُایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. | ..تلگرام | بله | توییتر | ایتا.. @MakoIram_ir
چرا مکران مهم است؟ بخش اول #ژئوپلیتیک #یادداشت به قلم یاسین کریمیان در سلسله یادداشت‌های «چرا مکران مهم است؟» به بررسی اهمیت استراتژیک منطقه مکران پرداخته خواهد شد. در این سلسله یادداشت‌ها تلاش می‌شود با بازخوانی تاریخ جهان قدیم از دید کلی، چرایی این نقش مهم برای توسعه مکران با وضوح بیشتری نمایان شود. مناطق جغرافیایی مختلف به واسطۀ منابع داخلی و محیط پیرامونی از درجات اهمیت خاصی برخوردار هستند. منطقۀ مکران که در منتهی‌الیه جنوب شرقی فلات ایران قرار دارد، به واسطۀ دسترسی به آب‌های آزاد در زمرۀ مناطق مهم به حساب می‌آید. این منطقه، زمانی که در تناسب با نواحی جغرافیایی پیرامون سنجیده شود، از اهمیت دوچندان برخوردار خواهد بود. آن نواحی جغرافیایی که بر منطقۀ مکران تاثیرگذار یا از آن اثرپذیر هستند، در جهت شمال تا منتهی‌الیه شمال کشور قزاقستان و مرزهای شرقی آسیای میانه، در غرب از رشته کوه مرکزی ایران تا شرق مدیترانه، در شرق تا سرچشمه رود سند در رشته کوه هیمالیا و در جنوب از اقیانوس هند تا قطب جنوب را شامل می‌شود. چنین وسعتی از نواحی تاثیرپذیر یا اثرگذار زمانی که با واحدهای سیاسی مستقر در آن نواحی ممزوج می‌شود، می‌تواند از مکران یک کلان متغیر در سطح بین‌الملل بسازد. با شروع دوران رنسانس و پدید آمدن طبقۀ شهرنشین و افزایش و تنوع در تقاضا، مسیرهای تجاری از اهمیت دوچندانی برخوردار شد. مسیر دسترسی اروپا به شرق شامل چند مسیر عمده بود. عبور از کوه‌های اورال و شمال دریای کاسپین، عبور از عرض دریای کاسپین، عبور از فلات آناتولی، ایران و آسیای میانه، مسیر شرق مدیترانه و فلات ایران از جمله این مسیرهای بازرگانی بوده است. این کلان راه‌ها در 1877 از سوی فردیناند ریختوفن (جغرافی‌دان آلمانی) به دلیل تجارت عمدۀ ابریشم در این مسیر، راه ابریشم نام‌گذاری شد. فتح قسطنطنیه در سال 1453 از سوی سلطان محمد فاتح ارتباط بازار اروپا را با جهان شرق دچار مشکل کرد. با سیطرۀ امپراطوری عثمانی بر دریای سیاه و مدیترانه و فتح سرزمین‌های پیرامونی، نزاع دولت‌های اروپایی با امپراطوری عثمانی وارد دوران جدیدی شد. این بود که نیاز روزافزون بازارهای اروپایی به کالاهای شرق سبب شد تا دولت‌های اروپایی به فکر راه جایگزین باشند. ادامه دارد... مَکُایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. | ..تلگرام | بله | توییتر | ایتا.. @MakoIram_ir 
چرا مکران مهم است؟بخش دوم #ژئوپلتیک #یادداشت به قلم یاسین کریمیان قرن پانزدهم میلادی دوران سیطرۀ پرتغالی‌ها بر دریاها بود. دورانی که پرتغال تبدیل به نخستین امپراطوری استعماری دنیا شد. پس از فتح قسطنطنیه از سوی سلطان محمد فاتح در 1453 و تنش‌ها در دریای مدیترانه میان نیروهای عثمانی، ممالیک و دولت‌شهرهای ایتالیایی، پرتغالی‌ها و اسپانیایی‌ها را برای رسیدن به سرزمین‌های شرقی راهی سفرهای اکتشافی کرد. پرتغالی‌ها که توانسته بودند در اوایل قرن پانزدهم در غرب آفریقا دریانوردی کنند، در تلاش برای دور زدن قارۀ آفریقا برآمدند. اسپانیایی‌ها نیز راهی غرب شدند تا با تأیید نظریۀ کروی بودن زمین بتوانند مسیر دیگری را برای رسیدن به سرزمین‌های شرقی بیابند. سرانجام در سال 1498 واسکودوگاما توانست با دور زدن دماغۀ امیدنیک به هند برسد. دور زدن دماغۀ امیدنیک و تجربۀ مسیر دریایی جدید برای رسیدن به هند بسیار اتفاق مهمی بود. تأثیر این مسیر را می‌توان در رقابت‌های استعماری قدرت‌های آن دوره مشاهده کرد. اما در سرزمین‌های شرقی، یعنی غرب آسیا که مسیر سنتی غرب و شرق بود، صحنۀ زورآزمایی دو امپراطوری صفویه و عثمانی بود. دودمان صفویه در سال 1501 به رهبری شاه اسماعیل اول بنیان‌گذاری شد و تا معاهدۀ معروف به دشت زهاب در 1639، مرزهای غربی ایران از قفقاز و کردستان تا میان‌رودان و مشخصاً بغداد شاهد دست‌به‌دست شدن‌ها و تنش‌های فراوان بوده است. سرانجام در 4 دی ماه 1017 شمسی (۱۶۳۸)، شهر بغداد از سوی سلطان مراد چهارم فتح شد و سیطرۀ ایران در پی امضای معاهدۀ دشت زهاب بر بغداد و میان‌رودان از میان رفت. علاوه بر تنش‌های مذهبی، رقابت ایران عصر صفوی و امپراطوری عثمانی بر سر تجارت ابریشم با توجه به ارزش بالای کالا و مسیر عمدۀ آن از طریق جغرافیای ایران، در جنگ‌های میان دو امپراطوری اثر زیادی داشت. باب عالی برای محدودکردن مسیرهای تجاری ابریشم از ایران کوشش‌های بسیاری کرد. مسیر جایگزین ایران در زمان تنش با دولت عثمانی، مسیر حلب و بندرگاه فعلی لاذقیه و اسکندرون بوده است. این مناطق به واسطۀ حضور دولت ممالیک، کمابیش با دولت عثمانی همراه بود؛ اما این برای باب عالی کافی نبود. پس سقوط بغداد می‌توانست کار را تمام کند و دولت عثمانی به‌عنوان بازیگر مهم در این زمینه تثبیت شود. در همین زمان بود که با حضور پرتغالی‌ها و بعد از آن انگلستان، برای اولین بار مسیر شمال-جنوب درخور توجه قرار گرفت. با توجه به تولید ابریشم در مناطق شمالی ایران، این ابریشم‌ها برای مراحل دیگر به کارگاه‌های مستقر در اصفهان و کاشان و نقاط مرکزی ایران انتقال داده و سپس از طریق بندر سیراف صادر می‌شد. مسیر دیگر صادرات ابریشم، مسیر قفقاز و روسیه کنونی بود که تجار ارامنه از آن استفاده می‌کردند. ایجاد شهرک جلفا در اصفهان در زمان شاه عباس کبیر و استقرار تجار ارمنی در اصفهان با مأموریت صادرات ابریشم ایران به اروپا نشان‌دهندۀ اهمیت ابریشم و رقابت‌های ایران عصر صفوی و امپراطوری عثمانی بوده است. آمدن پرتغالی‌ها به اقیانوس هند و خلیج‌فارس سرآغازی بر نقش‌آفرینی منطقۀ مکران در عرصۀ بین‌الملل در دوران جدید بود. در واقع حضور پرتغالی‌ها در تیس و جاسک نشان از اهمیت این مناطق در دریانوردی پرتغالی‌ها و توجه به توسعه تجارت و استیلا بر کشورهای دیگر از سوی قدرت‌های بزرگ داشت.| ..تلگرام | بله | توییتر | ایتا..|
@MakoIran_ir۱۶:۳۲