آسیبشناسی شورای عالی امنیت ملی با تأکید بر جنگ 12 روزه بخش دوم
یکی از وظایف مهم دبیرخانه شعام به خطکردن نهادهای امنیتی، اطلاعاتی و نظامی در تولید داده، تحلیل و برآوردهای معتبر، دقیق و زمانمند است که در ضمن آن، دبیرخانه وظیفه دارد این ورودیها را به یک «تصویر یکپارچۀ وضعیت» تبدیل کند و با قاببندی مسائل راهبردی و ارائه گزینههای سیاستی به اعضای شورا با تحلیل هزینه – فایده، گزینههای تصمیم نظام در موارد مختلف را ارائه و پردازش کند. در این فرایند چند آسیب عمده وجود دارد:
ضعف نهادی : دبیرخانه توانایی لازم برای ملزم کردن نهادهای مختلف به استخراج داده و تولید ایده، تحلیل و برآورد و ارائه آن به دبیرخانه را ندارد. در برخی از کشورها برای جبران این ضعف، رئیس جامعه اطلاعاتی میتواند در تخصیص بودجه به نهادهای مختلف تأثیرگذاری زیادی داشته باشد. این در حالی است که دبیرخانه به دلیل کمبود تیمهای تحلیل مستقل و چابک، به تحلیلهای ورودی از دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی وابسته است که علاوه بر وابستگی نهادی و غیرالزامآور، ریسک انتقال ورودیهای غیرناب و دسته چندم و حتی سوگیریهای تحلیلی را نیز افزایش داده است. ضعف تحلیلی : سامانه تحلیلی ج.ا.ا هنوز هم با ذهنیت جنگ سرد در حال فعالیت است و این مهم به شکست تحلیلی کشور منجر شده است. سامانه تحلیلی کشور باید در پسا هفت اکتبر و پسا جنگ 12 روزه اصلاح و بازمعماری شود و شعام وظیفه مهمی در این رابطه دارد. فروکاست انحصاری سوژه اطلاعاتی به جاسوس های خُرد، فروکاست نهاد و کنش اطلاعاتی به نوعی از اقدام تکنوکراتیک و کیسمحوری و فقدان یک نظم امنیتیِ شبکهای و هارمونیک، باعث زوال زیبایی و زوال حافظه، تخیل، جسارت و نوآوری میشود و نهاد امنیتی را از تفکر راهبردی دور میکند. ساختار دبیرخانه به دلیل مرکزیت ثقل، احصاء و مفسر نهایی بودن دادهها و تحلیلها نیازمند هوشمندی بسیار بالا در عین چابکی و حفظ اصول امنیتی استساختار تحلیلی دبیرخانه نیازمند کاربست یک خطمشی ناب، ترکیبی و غیرسوگیرانه است. در همین راستا دبیرخانه علاوه بر دریافت ورودی از نهادهای مشخص، نیاز به یک سامانه شفاف و غیررانتی برای دریافت ایدههای کارشناسان و پژوهشگران آزاد دارد.نباید تیمی که همواره در کنار دبیران شعام تا پیش از این مسئولیت قرار داشتهاند لزوماً و جملگی در مسئولیت جدید نیز حلقه اول تیم دبیر باشند.
دبیر نیاز به قدرت فرارَوی و بازآشنایی دارد. در همین راستا در صورتی که در دبیرخانه کارشناسان مختلفی از نهادهای مختلف به صورت مأمور حضور دارند بایسته است قواعد سختگیرانهای برای انتخاب و فعالیت این کارشناسان وجود داشته باشد، قواعدی که به انتخاب گزینههای غیررانتی، حرفهای، با معیارهای سختگیرانه در هوش، تجربه، قدرت تحلیل، دانش و مهارت راهبردی بالا و اخلاق تشکیلاتی مناسب وابسته است و مانع از سوگیری نهادی این افراد میشود.
ضعف آیندهپژوهی : فرآیند تصمیمسازی در شعام عمدتاً حال محور و واکنشی است و فقدان سازوکارهای سناریوسازی و شبیهسازی بحران، نظام را در مواجهه با بحرانهای غیرمنتظره غافلگیر میکند.شعام همزمان با قوت و ضعف دولتهای مختلف دچار فراز و نشیب در اهمیت و جایگاه شده است. این فراز و نشیبها جایگاه نهادی شورا را با اختلال مواجه کرده است. شعام که نماد انباشت نظام در حوزه کلان امنیتی است نباید با آن به مثابه یک نهاد موازنهگر قدرت مواجهه کرد بلکه باید اهمیت آن را در تمام ادوار زمانی پاس داشت.
ابزارهای کنونی دبیرخانه برای شکستن این «سیلوهای منتزع» کافی نیست. در این بین عدم هماهنگی میان نهادهای اطلاعاتی ج.ا شدت بیشتری نیز دارد و تشکیل صوری شورای هماهنگی اطلاعات نیز دردی از این قضیه دوا نخواهد کرد. جامعه اطلاعاتی مخصوصاً بعد از شکست تحلیلی در برآورد جنگ 12 روزه نیازمند یک بازمعماری جدی است. در همین راستا سپردن انحصاری برنامه منطقه ای ج.ا.ا به نهادی محدود همچون نیروی قدس سپاه پاسداران تأثیر مهمی در ناکامیهای کشور در پروژه منطقه ای و مخصوصاً سقوط نظام اسد داشت و از سوی دیگر شاید نیاز باشد که رئیس جامعه اطلاعاتی فردی با جایگاه عالی و مشخص و بیرون از نهادهای اطلاعاتی و غیر از وزیر اطلاعات باشد.
ادامه در بخش بعدی
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۴:۵۵
آسیبشناسی شورای عالی امنیت ملی با تأکید بر جنگ 12 روزه بخش سوم
نظام در حال حاضر چند پرونده مهم با موضوعات پیچیده و تنیده در ژئوپلیتیک و ژئواکونومی را روی میز خود دارد. رابطه با نظم محور تطبیع و دالان آیمک و مذاکره با آمریکا و اروپا، مسئله مکانیسم ماشه، رابطه با نظم چینی و نظم روسی، سرنوشت کمربند مقاومت و بازیگران آن در کنار بازسازی قدرت بازدارندگی کشور از جمله مهمترین این مسائل هستند که به شدت نیازمند فرماندهی واحد و هوشمند است.
یکی دیگر از وظایف مهم دبیرخانه شعام، ارزیابی مستمر توانمندی نهادهای مرتبط در خلق و ارائه ایده، تحلیل و برآوردهای دقیق و معتبر، نظارت دقیق بر پیشرفت اجرای سیاستها و سنجش میزان اثربخشی آنها در دستیابی به اهداف و پاسخگو کردن افراد و نهادهای ذیربط است. برای سیاست های کلان امنیتی، اطلاعاتی و نظامی، شاخص های مشخصی برای سنجش کامیابی یا شکست تعریف نشده است.
در چه صورتی یک سیاست شکست خورده است؟ در چه صورتی موفق شده است؟ این فقدان شاخصها، شعام را از جنبه تئوریک دور و به جنبه رتوریک نزدیک میکند. در یک فرهنگ بوروکراتیک، غیرحرفهای و شورایی، تمایل به مثبتنمایی بر گزارشدهی صادقانه غالب است. این در حالی است که شعام به مثابه عالیترین نهاد امنیت ملی این کشور باید از این خطر بزرگ دور بماند.
در ایالات متحده امریکا از دل پذیرش شکست «پرل هاربر» سازمان سیا خلق شد و از دل پذیرش شکست «11 سپتامبر» مفاهیم جدید امنیتی - اطلاعاتی و بازمعماری بنیادین جامعه اطلاعاتی امریکا رقم خورد. قدرت تخریب خلاق و فروکاست نکردن تحلیلگری به تأییدگری و پژوهشگری از جمله لوازم این فرایند است.
کشور دچار بحران رؤیاست و مهم ترین موضوع کشور که موضوع توسعه و آبادانی است تقریباً هیچ متولی خاص و مشخصی ندارد. در دنیای جدید توسعه و امنیت دو مفهوم تنیده و غیرقابل تفکیکاند که باید در یک رویکرد واحد مورد طراحی قرار بگیرند. دبیرخانه شعام میتواند نقش مهمی در طراحی نقاط کلان این رؤیا و طراحی نقشه راه اقتصادی – امنیتی وصول به آن داشته باشد. در همین فرایند موارد ذیل نیز توصیه میشود:
ایجاد معاونت راهبردی و آینده پژوهی: واحدی چابک با مأموریت تحلیل همافزای کلان روندهای جهانی، نظمهای ژئواکونومیک، ژئوپلیتیک و ژئوکالچر و ارائه هشدارهای راهبردی بهنگام. تشکیل هسته های تحلیل مستقل: استعدادیابی و جذب نخبگان غیردولتی برای ارائۀ ارزیابیهای مستقل و چالشبرانگیز و متفاوت با دستگاه فکری غالب. تقویت معاونتهای موضوعی و تخصصی: تمرکززدایی از نگاه صرفاً سیاسی - امنیتی و تقویت معاونتهای اقتصادی و اجتماعی با مسئولیت مشخص و پاسخگو. تقویت ابزارهای الزامآوری دبیرخانه: دبیر شعام باید بتواند سازوکارهای تولید داده و ایده در نهادهای مختلف را ارزیابی و بر پایه نوآوری و اعتبار آن ها در تخصیص بودجه به ایشان نظر دهد.در حال حاضر ورودیهای دبیرخانه، کمتر از توانایی خروجی نهادهای مرتبط با دبیرخانه است و تبادل اطلاعات بین نهادی با وجود سامانههای موجود کافی نبوده و ضعف در فناوری اطلاعات در حین جنگ و عدم یکپارچگی دادهها قابل مشاهده است.
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۴:۵۵
امکان وقوع بحران موجودیتی برای ایران پس از حمله آمریکا به ونزوئلا یادداشت اختصاصی ابتکار ایران پس از قرارداد کنسرسیون و به مدت قریب به 60 سال جایگاه ایران در معماری اقتصادی-امنیتی جهان با نفت تنظیم میشد، در این دوره به نوعی اقتصاد ایران سایهای از درآمدهای نفتی بود، امری که به خوبی در آمارهای اقتصادی این دوره گویای آن است، این روند در دههی نود و دههی آغازین قرن حاضر نیز به نحوی دیگر خود را بازنمایی کرد؛ اگرچه برنامهی سیاست صنعتی ایران در توسعه صادرات مواد معدنی، فولاد و پتروشیمی جان تازهای به اقتصاد ایران دادند ولی همچنان نفت، میعانات و مشتقات نفتی جایگاهی حیاتی در تنظیم امور اقتصاد ایران دارند. این جایگاه جهانی ایران البته تا حد زیادی با تحریم زیر ضربه رفت؛ در واقع تحریم، اخراج ایران از بازارهای سنتیاش و قطع رشتهی زنجیرههای صنعتی و تامین اقلام اساسی ایران از مبادی سنتی آن بود. اقتصاد ایران اگرچه در مراحل ابتدایی به بهانههای هستهای تحریم شد ولی آنچه تحریم را امکانپذیر نمود ورود نفت شیل آمریکا و بازگشت عراقِ ذیل حاکمیت مالی آمریکا به بازار جهانی نفت بود . ورود این دو عنصر به بازار جهانی نفت باعث اخراج ایران، ونزوئلا و تا حدی لیبی شد. امری که فشار فوقالعادهای را بر بنیانهای ایران وارد نمود. تلاش برجام برای بازگشت به دنیای منقضی قبلی نیز با منافع آمریکا همساز نشد و به شکست انجامید. در واقع انقلاب نفت شیل یک تحول بزرگ جهانی بود که وابستگی آمریکا به تنگه هرمز برای تامین(و نه مدیریت قیمت در بازار جهانی) را قطع نمود . در واقع ایرانیان در یک دههی گذشته در یک انقلاب از جنس امنیتی-اقتصادی زیست کردهاند. اما در این دوره هم آمریکا برای مدیریت بازار انرژی جهان همچنان نیازمند حضور امنیتی در منطقه داشت چراکه عدم مدیریت این بازار به دلیل سهم بالای انرژی در سبد خانوار آمریکایی باعث بروز مشکلات در سیاست داخلی آمریکا میشد. با این وجود سیاست آمریکا از دورهی ترامپ به سمت دکترین مونروئه جدید چرخش پیدا کرد؛ دکترینی که دال مرکزی آن تخریب حداکثری جهان به نفع صنعتیسازی قارهی آمریکا و بازگرداندن جهان به دورهی پس از جنگ جهانی دوم است . پر واضح است که ورود آمریکا به ونزوئلا و در دست گرفتن تقدیرات این کشور به معنای تسلط آمریکا بر بزرگترین دارندهی نفت شیل جهان است. امری که در میانمدت با منطق غارت منابع این کشور به دلیل هزینهی کم منجرو به انقلاب نفت شیل دوم خواهد شد. در این انقلاب آمریکا مستقیما امکان عرضهی پرمقیاس جدیدی را خواهد یافت. *عرضهی نفت شیل ونزوئلا به بازار جهانی مستقیما سه اثر را دنبال خواهد کرد:1. اقتصاد آمریکا در فرایند بازصنعتیسازی از مواهب انرژی ارزان در رقابت با چین بهره خواهد برد.
2. نیازمندی بازار جهانی به نفت تنگه هرمز به صفر میل میکند.
3. ماشین جنگی آمریکا با نفت ارزان و تامین انرژی باثبات به راحتی جنگافروزی خواهد کرد.
در چنین شرایطی مثلث ایران-چین-روسیه به دلیل وابستگی حداکثری به دریا به راحتی زیر ضرب قدرت نیروی دریایی آمریکا قرار خواهند گرفت. در چنین شرایطی نگاهها به پکن-تهران-مسکو است؛ آیا این مثلث حاضر است برای موجودیت خود از موجودیت ونزوئلا دفاع کند یا خیر؟! به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۶:۲۵
2602269228309159682_359795435106214.mp3
۱۸:۵۸-۳۴.۹۳ مگابایت
* #پادکست بازگشت عصر تسلیحاتیسازی انرژی* نویسنده: Jason Bordoff and Meghan L. O’Sullivan منتشر شده در Foreign Affairsبه تاریخ ۲۱ اکتبر ۲۰۲۵
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۱۴:۰۸
بازارسال شده از
افتتاحیه دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «نظم نوین جهانی؛ بازآفرینی قدرت ایران» در بازه زمانی آبان تا اسفندماه ۱۴۰۴ برنامهریزی شدهاست.افتتاحیه این رویداد روز سهشنبه ۲۷ آبانماه در مرکز پژوهشهای مجلس برگزار خواهد شد.سیاستپژوهان، کارشناسان، مسئولین و کلیه علاقهمندان میتوانند جهت تشریف فرمایی در افتتاحیه، از اینجا نسبت به ثبت مشخصات خود اقدام نمایند. مشروح خبر سایت همایش تصمیم بهتر، آینده روشنتراندیشکده در بله | آپارات | ایکس۷:۵۲
عصر_جنگ_اقتصادی_و_سه_میدان_نبرد_فناوری (1).m4a
۱۵:۲۷-۲۸.۴۶ مگابایت
#پادکست *امنیت اقتصادی و رقابت فناوریهای بنیادین*این پادکست، گزارشی از کارگروه شورای روابط خارجی (CFR) تحت عنوان « امنیت اقتصادی ایالات متحده: پیروزی در مسابقه فناوریهای فردا» است که بر اهمیت امنیت اقتصادی به عنوان یک اصل محوری در سیاست خارجی تأکید دارد. گزارش هشدار میدهد که رهبری آمریکا در سه حوزه هوش مصنوعی (AI)، فناوری کوانتوم، و بیوتکنولوژی توسط چین به چالش کشیده شده است. برای حفظ برتری، این سند آسیبپذیریهای زنجیره تأمین حیاتی—به ویژه اتکا به چین برای مواد معدنی حیاتی و اجزای ساخت—را شناسایی کرده و توصیههای عملیاتی برای تجهیز ابزارهای امنیت اقتصادی، مانند تقویت کنترلهای صادراتی و ایجاد یک مرکز امنیت اقتصادی جدید در وزارت بازرگانی، ارائه میدهد. هدف نهایی این گزارش بسیج سرمایهگذاری عمومی و خصوصی هدفمند برای تقویت نوآوری داخلی و کاهش وابستگیها به منظور تضمین برتری تکنولوژیکی و اقتصادی ایالات متحده است.
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۱۱:۳۲
بازارسال شده از
فراخوان دریافت طرح سیاستی با موضوع نظم نوین جهانی دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «نظم نوین جهانی؛ بازآفرینی قدرت ایران» در حال برگزاری است. با توجه به رویکرد سیاستی و عملیاتی همایش، مشارکت در این رویداد به جای مقالات مرسوم، با ارائه «طرح سیاستی» انجام میشود. مهلت ارسال چکیده: ٢٠ آذر مهلت ارسال اصل طرح سیاستی: ۵ دی تقدیر ویژه و ارائه طرحهای برتر در اختتامیه همایش پیگیری طرحهای سیاستی از دستگاهها مشروح خبر سایت همایش راهنمای ارسال طرح سیاستی تصمیم بهتر، آینده روشنتراندیشکده در بله | آپارات | ایکس۱۴:۳۸
77.گروه ویژه اقدام مالی.pdf
۳۸۲.۴ کیلوبایت
آیا گروه ویژه اقدام مالی (FATF) میتواند تحریمهای سازمان ملل را نجات دهد؟ مقالهای به قلم آرون آرنولد که به تاریخ 4 نوامبر 2025 در پایگاه خبری Foreign Policy منتشر شده است. بهعنوان یک نهاد فنی، این کارگروه شاید بتواند خلأ ناشی از ناتوانی شورای امنیت را پُر کند. بریده هایی از این گزارش شورای امنیت گرفتار ناکارآمدی ساختاری است که به دولتها اجازه میدهد تحریمها را تخریب و دور بزنند و در نتیجه به تسریع فرسایش هنجارهای بینالمللی در زمینه اشاعه سلاحهای کشتار جمعی کمک کنند. بااینحال، شاید درمان این وضعیت در گروه ویژه اقدام مالی (FATF) نهفته باشد؛ سازمان بینالمللی که مسئول تدوین مقررات جهانی ضد پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم است. هرچه این رژیمهای تحریمی بیشتر فرسوده میشوند، دولتها و نهادها بیشتر در شناسایی و مقابله با شبکههای دورزدن تحریمها (که بهسرعت در حال تحول هستند) دچار مشکل میشوند و این روند، به فرسایش تعهدات جهانی منع اشاعه کمک میکند. FATF یک سازمان بیندولتی مبتنی بر اجماع است که در سال ۱۹۸۹ توسط گروه هفت و کمیسیون اروپا برای مقابله با جرایم مالی و تعیین استانداردهای جهانی تشکیل شد. تا سال ۲۰۲۵ چهل کشور عضو این سازمان هستند و بیش از ۲۰۰ کشور از طریق نهادهای منطقهای مشابه FATF متعهد به اجرای استانداردهای آن شدهاند. این سازمان منشور الزامآوری ندارد و از طریق توصیهها و رهنمودها عمل میکند، اما نفوذ قابلتوجهی دارد. کشورهایی که در فهرست سیاه FATF قرار میگیرند، عملاً از نظام مالی جهانی طرد میشوند؛ وضعیتی که معمولاً به کاهش شدید سرمایهگذاری خارجی و دسترسی محدود بهنظام بانکی بینالمللی میانجامد. FATF نخستینبار در سال ۲۰۱۲ مقابله با تأمین مالی اشاعه سلاحهای کشتارجمعی را در مأموریت خود ادغام کرد. طبق «توصیه شماره ۷» FATF از اعضا میخواهد تحریمهای مالی هدفمند را برای «پایبندی به قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل در زمینه جلوگیری، سرکوب و مختلسازی اشاعه سلاحهای کشتارجمعی و تأمین مالی آن» اجرا کنند. اما دامنه الزامات FATF در اجرای تحریمها هنوز بسیار محدود است. علاوه بر این، FATF در خصوص نقش کشورهایی که عمداً در کمکرسانی به تأمین مالی اشاعه نقش واسطهای دارند، دچار خلأ و کمبود است. برای ایجاد تغییر، FATF باید یک تعهد کامل به مقابله با تأمین مالی اشاعه را بپذیرد و دامنه گسترده تهدیدهای مرتبط با اشاعه سلاحهای کشتارجمعی را (فراتر از اجرای تحریمهای مالی هدفمند سازمان ملل) به رسمیت بشناسد. گام بعدی آن است که FATF تأمین مالی اشاعه سلاحهای کشتارجمعی را به یک معیار کلیدی در معیارهای قرارگرفتن کشورها در فهرست سیاه ارتقا دهد تا این معیار با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در یک سطح قرار گیرد. چنین رویکردی میتواند رژیمهای تحریم را احیا کند؛ چرا که دولتها را مجبور خواهد کرد به دیپلماسی مقابله با اشاعه سلاحهای کشتارجمعی بپردازند، نه صرفاً اجرای تحریمهای مالی هدفمند. اما تفاوتهای مهمی میان شورای امنیت و FATF وجود دارد. نخست اینکه، FATF تمرکز بسیار محدودتری بر سیاستگذاری فنی و مبتنی بر شواهد دارد. به بیان دیگر، تصمیمگیری در FATF فرایند همتایابی و ارزیابی فنی است، نه یک مذاکره سیاسی و بنابراین کمتر در معرض بنبستهای رایج در شورای امنیت است. درحالیکه هر عضو FATF عملاً قدرت وتو دارد، بیش از ۲۰۰ عضو این نهاد شامل کارشناسان مالی و ناظران بانکی است که درباره حفاظت از سلامت و یکپارچگی نظام مالی جهانی منافع مشترک دارند و تعهد بالایی به اجرای استانداردهای FATF نشان دادهاند. علاوه بر این، برخلاف شورای امنیت FATF دارای سازوکارهای درونی برای اطمینان از پایبندی اعضا به اصول است. برای نمونه، اجلاس عمومی FATF در فوریه ۲۰۲۳ (نهاد تصمیمگیر اصلی سازمان) عضویت روسیه را تعلیق کرد. به گفته FATF اقدامات روسیه «به طور غیرقابلقبولی با اصول بنیادین FATF که باهدف ارتقای امنیت، ایمنی و یکپارچگی نظام مالی جهانی تدوین شدهاند در تضاد است.» این توانایی برای اقدام علیه دولتی که استانداردهای FATF را تهدید میکند، نقش یک سپر را در برابر همان نوع ناکارآمدی سیاسی ایفا میکند که شورای امنیت را زمینگیر کرده است. برای مطالعه نسخه اصلی این گزارش به این آدرس مراجعه نمایید. جهت مطالعه نسخه کاملتر از این گزارش به فایل PDF پیوست مراجعه نمایید. به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۷:۱۹
دیدگاهی بر گزارش "آیا گروه ویژه اقدام مالی (FATF) میتواند تحریمهای سازمان ملل را نجات دهد؟"نشریهی فارین پالیسی در گزارشی، از بیاثر شدن تحریمهای سازمان ملل و ضرورت بهروزرسانی ترتیبات FATF برای جبران این نقصان سخن به میان آورده است. این گزارش اینگونه استدلال میکند که نظام تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل که زمانی سنگبنا و سکویی قابلاتکا برای مقابله با اشاعهی تسلیحات کشتارجمعی به حساب میآمد، امروز به دلیل رقابت قدرتهای بزرگ و بهخصوص به دلیل سیاست آبستراکسیون روسیه و چین، کاملاً بیاثر و بیفایده شده است. در این شرایط، «گروه ویژهی اقدام مالی» (FATF) به عنوان یک نهاد جهانی فنی و مبتنی بر اجماع در حوزهی پولشویی و مبارزه با تروریسم، میتواند در قامت یک سازوکار موازی، اثرگذاری تحریمها علیه اشاعهگران تسلیحات کشتارجمعی نظیر ایران، کرهی شمالی و روسیه را احیا کند. از نظر نویسنده، FATF باید برای نقشآفرینی در این حوزه، نقائصی که امروز با آن مواجه است را برطرف کند. از جملهی این کمبودها میتوان به «محدود بودن گسترهی اهداف» و «فقدان ظرفیت قانونی لازم برای مقابله با کشورهای واسطه» (مانند شرکتهای چینی یا اماراتی که تجارت نفت ایران را تسهیل میکنند) اشاره کرد. فارین پالیسی در نهایت چهار توصیهی اصلاحی برای FATF پیشنهاد میدهد:1) گسترش مأموریت FATF با هدف پوشش تمام خطرهای تأمین مالی اشاعه، نه فقط محدود به فهرستهای تعیینشده توسط سازمان ملل.2) ارتقاء جایگاه «تأمین مالی اشاعه» به سطح «پولشویی» و «تأمین مالی تروریسم» در ضوابط فهرست سیاه FATF.3) تقویت گزارشهای تایپولوژی FATF به سطحی که بتواند در آن، صریحاً اسم کشورهای توانمندکننده را بیاورد.4) تأمین منابع و ظرفیتهای فنی بیشتر برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی و تنظیمگران ملی برای شناسایی جریانهای مالی مرتبط با اشاعه.گزارش فارین پالیسی در رابطه با امکان نقشآفرینی «گروه ویژهی اقدام مالی» (فتف) در تقویت یا حتی اجرای تحریمهای بینالمللی، از چند حقیقت مهم اما پوشیده، پردهبرداری میکند. در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.نکتهی اول این که مأموریت تعریفشده برای نهاد فتف، فراتر از آن چیزی است که این نهاد و مبلغان آن اعلام میکند. مشهور این است که گروه ویژهی اقدام مالی یک نهاد مستقل، فنی و عاری از هرگونه جهتگیری سیاسی است و تنها وظیفهی آن، تعیین برخی استانداردها در حوزهی مالی است. گزارش فارین پالیسی نشان میدهد که در صورت لزوم، این نهاد نیز میتواند و باید نقش سیاسی خود را ایفا کرده و در خدمت سیاستهای قدرتهای بزرگ قرار گیرد.دومین نکتهی گزارش فارین پالیسی، صحهگذاری بر این گزارهی کم و بیش مطرح در کشور مبنی بر وجود رابطهی مستحکم بین فتف و تحریم است. فتف مأموریت خود را «رهبری اقدامات جهانی برای رسیدگی به سه حوزهی پولشویی، تأمین مالی تروریسم و تأمین مالی اشاعه» تعریف میکند. توصیهی فارین پالیسی به ورود فتف به حوزهی تحریم و استفاده از این ابزار برای سیاستگذاری، وجود رابطهی فوقالذکر را تأیید میکند. البته، گزارش فارین پالیسی تنها به رابطهی فتف با تحریمهای سازمان ملل و امکان نقشآفرینی آن در این نوع از تحریمها پرداخته و به رابطهی مهمتر، یعنی رابطهی بین رعایت استانداردهای فتف و تقویت اثرگذاری تحریمهای ثانویهی ریسکمحور آمریکا اشارهای نکرده است.حقیقت سومی که از گزارش فارین پالیسی آشکار میشود، بروز تحولات جدی در نظامات جاری در دنیا و تضعیف کارآمدی سازمان ملل متحد به عنوان مهمترین و بزرگترین نماد نظم جدید حاکم بر دنیا پس از پایان جنگ جهانی دوم است. فارین پالیسی پس از اعتراف صریح به عدم توانایی سازمان ملل در اجرای مؤثر تحریمهای خود، دست به دامان سازوکارهای دیگری نظیر فتف شده است. این در حالی است که در داخل کشور، هنوز عدهای با واقعیتهای دنیای جدید کنار نیامده، همچنان همان اعتبار و جایگاه دهههای پیشین را برای سازمان ملل و نهادهای بینالمللی قائل هستند و همکاری حداکثری ایران با بهاصطلاح جامعهی بینالملل و پیوستن ایران به کنوانسیونها و پیمانهای بهاصطلاح بینالمللی را در محافل سیاسی دنبال میکنند.
ادامه در بخش دوم
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۷:۲۰
ادامه *دیدگاهی بر گزارش "آیا گروه ویژه اقدام مالی (FATF) میتواند تحریمهای سازمان ملل را نجات دهد؟"*:
در پایان، گزارش فارین پالیسی و انبوهی از گزارشها و تحلیلهای مشابه نشان میدهند که جهان اکنون در دورهی گذار نظم جهانی قرار دارد؛ دورهای که در آن، بسیاری از ابزارها، نهادها و ائتلافهای برآمده از نظم پیشین، کارکرد خود را از دست داده و بدیلهایی برای آنها در حال ظهور و بروز است که نشانههای آن را در قالب همکاریها، همپیمانیها و حتی ائتلافهای جدید منطقهای و جهانی میبینیم. این واقعیت، در کنار تهدیدها، فرصتهای کمنظیری نیز در برابر کشورهایی قرار میدهد که تمایل و ظرفیت بالقوه برای نقشآفرینی در نظم جدید جهانی دارند. جمهوری اسلامی ایران باید با هشیاری، این فرصتها را شناسایی کرده و با سرعت عمل و البته اجتناب از شتابزدگی، از آنها استفاده کند.
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran
در پایان، گزارش فارین پالیسی و انبوهی از گزارشها و تحلیلهای مشابه نشان میدهند که جهان اکنون در دورهی گذار نظم جهانی قرار دارد؛ دورهای که در آن، بسیاری از ابزارها، نهادها و ائتلافهای برآمده از نظم پیشین، کارکرد خود را از دست داده و بدیلهایی برای آنها در حال ظهور و بروز است که نشانههای آن را در قالب همکاریها، همپیمانیها و حتی ائتلافهای جدید منطقهای و جهانی میبینیم. این واقعیت، در کنار تهدیدها، فرصتهای کمنظیری نیز در برابر کشورهایی قرار میدهد که تمایل و ظرفیت بالقوه برای نقشآفرینی در نظم جدید جهانی دارند. جمهوری اسلامی ایران باید با هشیاری، این فرصتها را شناسایی کرده و با سرعت عمل و البته اجتناب از شتابزدگی، از آنها استفاده کند.
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۷:۲۰
dollar_diminished_the_unmaking_of_us_financial_hegemony_under_trump.pdf
۳۳۷.۹۸ کیلوبایت
#معرفی_مقاله*کاهش ارزش دلار: فروپاشی هژمونی مالی ایالات متحده در دوران ترامپ*
به قلم Tobias Pforr و همکاران منتشر شده در شماره اخیر نشریه معتبر International Organization از انتشارات دانشگاه کمبریج
اهمیت این مقاله و مقاله بعدی که معرفی خواهد شد در این است که بدانیم مغز تحریمها علیه ایران در واقع تحریمهای مالی هستند*.
اقدامات دولت دوم ترامپ تهدیدی جدی برای سلطه دلار آمریکا محسوب میشود. سیاستهای نامنظم ایالات متحده، اعتماد جهانی به ایالات متحده را از بین میبرد و دولتها و بازیگران خصوصی را مجبور میکند تا در اتکای خود به دلار تجدید نظر کنند. این امر در سه بُعد از سلطه دلار منعکس میشود: در تجارت و پرداختها، به عنوان ارز ذخیره و دارایی امن، و به عنوان ارز سرمایهگذاری و تأمین مالی جهانی. *آنچه که لحظه فعلی را از پیشبینیهای قبلی در مورد کاهش هژمونی مالی متمایز میکند، این است که نقش جهانی دلار اکنون به طور همزمان در هر سه بُعد به چالش کشیده شده است . پس از بحران مالی جهانی، نگرانی فزاینده از قدرت مالی ایالات متحده، به ویژه استفاده از تحریمهای مالی، از قبل شکافهایی را در حاشیه سیستم ایجاد کرده و جستجوی جایگزینها را برانگیخته است که باعث تنوع بخشی به ذخایر و دلارزدایی از سیستمهای تجاری و پرداخت شده است. در دوران ترامپ، تضعیف نظم اقتصادی جهانی، کسریهای مالی فزاینده و حملات مداوم به بنیانهای نهادی دولت اداری، اساساً اعتماد به ایالات متحده را که برای نقش جهانی دلار اساسی است، تضعیف میکند. این نشان دهندهی گسستی در سیستم مالی جهانیِ آمریکامحور است که بنیانهای نظم بینالمللی لیبرالِ مبتنی بر قانون (LIO) را تغییر میدهد. با این حال، اثرات شبکهای موجود، این فرآیند را کند میکند و هنوز هیچ جایگزینی نمیتواند جایگزین دلار شود. نتیجه، یک دورهی فترت مالی است که در آن قدرتهای نوظهور بدون پذیرش مسئولیت هژمونیک، به دنبال استقلال و نفوذ هستند و این امر منجر به یک نظم مالی چندقطبی و چندپارهتر میشود .
برای مطالعه نسخه اصلی این گزارش به این آدرس مراجعه نمایید.
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran
*کاهش ارزش دلار: فروپاشی هژمونی مالی ایالات متحده در دوران ترامپ* به قلم Tobias Pforr و همکاران منتشر شده در شماره اخیر نشریه معتبر International Organization از انتشارات دانشگاه کمبریج اهمیت این مقاله و مقاله بعدی که معرفی خواهد شد در این است که بدانیم مغز تحریمها علیه ایران در واقع تحریمهای مالی هستند*.اقدامات دولت دوم ترامپ تهدیدی جدی برای سلطه دلار آمریکا محسوب میشود. سیاستهای نامنظم ایالات متحده، اعتماد جهانی به ایالات متحده را از بین میبرد و دولتها و بازیگران خصوصی را مجبور میکند تا در اتکای خود به دلار تجدید نظر کنند. این امر در سه بُعد از سلطه دلار منعکس میشود: در تجارت و پرداختها، به عنوان ارز ذخیره و دارایی امن، و به عنوان ارز سرمایهگذاری و تأمین مالی جهانی. *آنچه که لحظه فعلی را از پیشبینیهای قبلی در مورد کاهش هژمونی مالی متمایز میکند، این است که نقش جهانی دلار اکنون به طور همزمان در هر سه بُعد به چالش کشیده شده است . پس از بحران مالی جهانی، نگرانی فزاینده از قدرت مالی ایالات متحده، به ویژه استفاده از تحریمهای مالی، از قبل شکافهایی را در حاشیه سیستم ایجاد کرده و جستجوی جایگزینها را برانگیخته است که باعث تنوع بخشی به ذخایر و دلارزدایی از سیستمهای تجاری و پرداخت شده است. در دوران ترامپ، تضعیف نظم اقتصادی جهانی، کسریهای مالی فزاینده و حملات مداوم به بنیانهای نهادی دولت اداری، اساساً اعتماد به ایالات متحده را که برای نقش جهانی دلار اساسی است، تضعیف میکند. این نشان دهندهی گسستی در سیستم مالی جهانیِ آمریکامحور است که بنیانهای نظم بینالمللی لیبرالِ مبتنی بر قانون (LIO) را تغییر میدهد. با این حال، اثرات شبکهای موجود، این فرآیند را کند میکند و هنوز هیچ جایگزینی نمیتواند جایگزین دلار شود. نتیجه، یک دورهی فترت مالی است که در آن قدرتهای نوظهور بدون پذیرش مسئولیت هژمونیک، به دنبال استقلال و نفوذ هستند و این امر منجر به یک نظم مالی چندقطبی و چندپارهتر میشود .
برای مطالعه نسخه اصلی این گزارش به این آدرس مراجعه نمایید. به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۱۴:۴۵
کاهش ارزش دلار - فروپاشی هژمونی مالی ایالات متحده.m4a
۰۲:۱۷-۴.۲۲ مگابایت
#پادکست*کاهش ارزش دلار: فروپاشی هژمونی مالی ایالات متحده در دوران ترامپ*
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran
*کاهش ارزش دلار: فروپاشی هژمونی مالی ایالات متحده در دوران ترامپ* به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۱۸:۵۳
decoupling_dilemma_how_us_sanctions_erode_global_economic_governance.pdf
۵۲۲.۰۱ کیلوبایت
#معرفی_مقاله*مسئله جداسازی(Decoupling): چگونه تحریمهای آمریکا عصر جهانیسازی را پایان داد*
به قلم Dongan Tan منتشر شده در شماره اخیر نشریه معتبر International Organization از انتشارات دانشگاه کمبریج
ین مقاله استدلال میکند که استفاده گسترده ایالات متحده از تحریمهای مالی - با استفاده از نقاط گلوگاهی تسویهکننده دلار و شبکههای جهانی - به طور متناقضی فشارها را به سمت فرسایش نظم اقتصادی لیبرال تسریع کرده است*. با افزایش تحریمها، اهداف از فرار کوتاهمدت به سمت ایجاد زیرساختهای جایگزین، مانند سیستم تسویه RMB چین (CIPS)، مکانیسمهای مالی BRICS، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) و تجارت مبتنی بر تهاتر، حرکت میکنند و در نتیجه باعث جدایی حاکمیت از سیستمهای تحت رهبری ایالات متحده میشوند. با تکیه بر قدرت ساختاری و بینشهای نهادگرایانه، این مقاله نشان میدهد که چگونه تحریمها شکل گیری اکوسیستمهای اقتصادی موازی را که معماری مالی را تکهتکه میکنند، تسریع میکنند و با گذشت زمان، اهرم ایالات متحده و مرکزیت دلار را از بین میبرند - حتی اگر دلار همچنان غالب باشد. مقاله بر هزینههای ناهمگنِ تغییر تأکید میکند و تغییر کوتاهمدت را به جای کارکردهای اصلیِ ذخایر، در «اتصالات پولی» (پیامرسانی، تسویه حساب، محل قانونی) متمرکز میکند و دو آیندهی محتمل را ترسیم میداند: *بلوکهای رقیبِ دوشاخه در مقابل همزیستیِ کثرتگرایانه
برای مطالعه نسخه اصلی این گزارش به این آدرس مراجعه نمایید.
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran
*مسئله جداسازی(Decoupling): چگونه تحریمهای آمریکا عصر جهانیسازی را پایان داد* به قلم Dongan Tan منتشر شده در شماره اخیر نشریه معتبر International Organization از انتشارات دانشگاه کمبریجین مقاله استدلال میکند که استفاده گسترده ایالات متحده از تحریمهای مالی - با استفاده از نقاط گلوگاهی تسویهکننده دلار و شبکههای جهانی - به طور متناقضی فشارها را به سمت فرسایش نظم اقتصادی لیبرال تسریع کرده است*. با افزایش تحریمها، اهداف از فرار کوتاهمدت به سمت ایجاد زیرساختهای جایگزین، مانند سیستم تسویه RMB چین (CIPS)، مکانیسمهای مالی BRICS، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) و تجارت مبتنی بر تهاتر، حرکت میکنند و در نتیجه باعث جدایی حاکمیت از سیستمهای تحت رهبری ایالات متحده میشوند. با تکیه بر قدرت ساختاری و بینشهای نهادگرایانه، این مقاله نشان میدهد که چگونه تحریمها شکل گیری اکوسیستمهای اقتصادی موازی را که معماری مالی را تکهتکه میکنند، تسریع میکنند و با گذشت زمان، اهرم ایالات متحده و مرکزیت دلار را از بین میبرند - حتی اگر دلار همچنان غالب باشد. مقاله بر هزینههای ناهمگنِ تغییر تأکید میکند و تغییر کوتاهمدت را به جای کارکردهای اصلیِ ذخایر، در «اتصالات پولی» (پیامرسانی، تسویه حساب، محل قانونی) متمرکز میکند و دو آیندهی محتمل را ترسیم میداند: *بلوکهای رقیبِ دوشاخه در مقابل همزیستیِ کثرتگرایانه
برای مطالعه نسخه اصلی این گزارش به این آدرس مراجعه نمایید. به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۱۲:۲۲
مسئله جداسازی(Decoupling).m4a
۰۱:۵۹-۳.۶۸ مگابایت
#پادکست*مسئله جداسازی(Decoupling): چگونه تحریمهای آمریکا عصر جهانیسازی را پایان داد*
به قلم Dongan Tan منتشر شده در شماره اخیر نشریه معتبر International Organization از انتشارات دانشگاه کمبریج
به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran
*مسئله جداسازی(Decoupling): چگونه تحریمهای آمریکا عصر جهانیسازی را پایان داد* به قلم Dongan Tan منتشر شده در شماره اخیر نشریه معتبر International Organization از انتشارات دانشگاه کمبریج به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۱۲:۲۹
بازارسال شده از
ایران و تحریم در نظم نوین؛ مولفههای بازآفرینی قدرت اولین نشست تخصصی دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «ایران و تحریم در نظم نوین؛ مولفههای بازآفرینی قدرت» دوشنبه ١٠ آذرماه ١۴٠۴ با همکاری اندیشکده اقتصاد مقاومتی و مرکز امور حقوقی بینالمللی ریاست جمهوری برگزار میشود.«نظم نوین جهانی؛ بازآفرینی قدرت ایران» موضوع دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی است. در نشستهای تخصصی همایش، مباحث مختلف حول این موضوع از منظر تصمیمگیری بررسی خواهد شد. خبر پخش زنده سایت همایش تصمیم بهتر، آینده روشنتراندیشکده در بله | آپارات | ایکس۱۴:۱۹
بازارسال شده از
تمدید مهلت ارسال طرح سیاستی با موضوع نظم نوین جهانیدوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی مهلت ارسال چکیده طرح سیاستی تا ٣٠ آذرماه تمدید شد. همچنین مهلت ارسال اصل طرح سیاستی تا ١۵ دی ماه خواهد بود. مزایای طرحهای سیاستی برگزیده:
ارائه به مسئولین عالیرتبه در اختتامیه همایشپیگیری طرح از دستگاهها توسط اندیشکدهگواهی تایید (قابل ارائه به بنیاد نخبگان)هدایای نقدی و غیرنقدی خبر راهنمای نگارش و ارسال طرح سیاستی ارسال آثار (سایت همایش) تصمیم بهتر، آینده روشنتراندیشکده در بله | آپارات | ایکس۵:۳۲
بازارسال شده از
تعامل با شرق؛ انتخاب راهبردی یا جبر ژئوپلتیک؟ سومین نشست تخصصی دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «تعامل با شرق؛ انتخاب راهبردی یا جبر ژئوپلتیک؟» چهارشنبه ٢۶ آذرماه ۱۴۰۴ از ساعت ١٠ الی ١٢ به صورت مناظره و گفتگوی دوطرفه میان دو تن از اساتید این حوزه و با همکاری رسانه تخصصی مسیراقتصاد برگزار میشود.«نظم نوین جهانی؛ بازآفرینی قدرت ایران» موضوع دوازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی است. در نشستهای تخصصی همایش، مباحث مختلف حول این موضوع از منظر تصمیمگیری بررسی خواهد شد. خبر پخش زنده سایت همایش تصمیم بهتر، آینده روشنتراندیشکده در بله | آپارات | ایکس۱۹:۲۵
تجارت آزاد و صلح.pdf
۵۱۲.۶۹ کیلوبایت
تجارت آزاد، صلح به ارمغان نمیآورد. مقالهای به قلم بن استیل که به تاریخ 14 نوامبر 2025 در پایگاه خبری ProjectSyndicate منتشر شده است. برای دههها، این باور لیبرال که تجارت آزاد به صلح منجر میشود جهتدهندۀ سیاست خارجی آمریکا بوده است. این رویکرد تا زمانی که تضمینهای امنیتی آمریکا این نظام را یکپارچه نگه میداشت کار میکرد، اما با تضعیف این تعهدات و ظهور قدرتهای جدید، نظام تجارت چندجانبه بهسرعت در حال فروپاشی است. بریده هایی از این گزارش کوردل هول در سال 1948 در خاطراتش نوشت که در طی ۱۲ سالی که بهعنوان وزیر خارجه فرانکلین روزولت رئیسجمهور آمریکا خدمت میکرد، این اندیشه راهنمای او بود که «تجارتِ بیمانع و آزاد با صلح گره خورده است.» باور داشت که دیوارهای تعرفهای و خطوط نبرد همزمان ترسیم میشوند؛ اگر اولی را فرو بریزی، دومی نیز فرو خواهد ریخت. اعتقاد هول به اینکه تجارت صلح را تقویت میکند، بازتاب یک سنت دیرپای لیبرال بود که به ایمانوئل کانت فیلسوف آلمانی قرن هجدهم و ریچارد کوبدن سیاستمدار بریتانیایی قرن نوزدهم بازمیگردد. بااینحال، استدلال ژئوپلیتیکی تجارت آزاد، بیش از آنکه بر تحلیل استوار باشد، بر نوعی خوشبینی تکیه داشت ... اما در واقع، جهت علی و معلولی برعکس است: این صلح است که تجارت را ممکن میسازد (تمایزی حیاتی برای درک جهانیشدن و عقبنشینی کنونی آن). دورههای صلح بریتانیایی و صلح آمریکایی نشان داد که صلح نه از خلع سلاح ناشی میشود و نه از معاهداتی مانند پیمان کلوگ ـ بریان سال ۱۹۲۸ که جنگ را ممنوع کرد، بلکه از وجود یک قدرت جهانی ناشی میشود که خواهان و قادر به تضمین امنیت است ... صلح پس از جنگ اروپا بیش از آنکه بر بازارها تکیه داشته باشد، بر بازدارندگی آمریکا استوار بود. این یکمشت آهنین بود، نه دست نامرئی که پیشروی جهانی تجارت آزاد را تضمین میکرد. رابطۀ ایالات متحده و چین نمونه روشنی از این روند است. میان پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱ و انتخاب دونالد ترامپِ صراحتاً حمایت گرا در سال ۲۰۱۶، تجارت میان دو کشور پنج برابر شد. اما در همین دوره، روابط امنیتی آنها به دلیل تشدید تنشها بر سر رفتارهای تهاجمی چین در دریای جنوبی چین، گسترش عملیات جاسوسی سایبری آن و راهبرد دفاعی «چرخش به آسیا»ی آمریکا رو به وخامت گذاشت. بهاختصار، دکترین هول مرده است (در دریای چین جنوبی غرق شده است). درحالیکه باور لیبرال به اینکه تجارت هزینه جنگ را بالا میبرد تا حدی درست است، این مطلب که وابستگی متقابل میتواند به همان اندازه بیاعتمادی و رقابت ایجاد کند نیز درست است. در میان همعصران روزولت، هیچکس تنش میان تجارت و صلح را بهتر از وندل ویلکی رقیب جمهوریخواه او در انتخابات ۱۹۴۰ درک نکرد. ویلکی خطر ادغام اقتصادهای بازاری با اقتصادهای دولتی را بهخوبی درک کرده بود. زمانی که قیمتهای جهانی بازتابدهندۀ واقعی عرضه و تقاضا نباشند، جریان تولید و تجارت را مخدوش میکنند، بنگاههای کارآمدتر را از بین میبرند، عدم توازن ایجاد میکنند و موجب نارضایتی میشوند. درحالیکه جهانیسازی اقتصادی پس از پایان جنگ سرد سرعت گرفت، مسیر چین پس از پیوستن به سازمان تجارت جهانی هشدار ویلکی را تأیید کرد: آمیختن بازارها و قدرت دولت، قیمتهای جهانی را مخدوش و سیاسی خواهد کرد. رژیم چین بهجای حرکت بهسوی لیبرالسازی، از دسترسی تازه به بازارهای بینالمللی برای تقویت مجتمع دولتی ـ صنعتی خود استفاده کرد. سه تحول و تغییر، تلاش برای حفظ تجارت مبتنی بر قواعد را بیشازپیش تضعیف خواهد کرد. نخست، استفاده روزافزون از استثنائات «امنیت ملی» در سازمان تجارت جهانی است، زیرا موانع تجاری مبتنی بر امنیت از نظر آمریکا و برخی دیگر، خارج از قلمرو بررسی حقوقی تلقی میشوند. تحول دوم، تداوم بی اثر شدن هیئت استیناف سازمان تجارت جهانی است که از سال ۲۰۱۹ به دلیل مخالفت آمریکا با انتصاب قضات جدید، فاقد حدنصاب است. در نهایت، اصل «رفتار حسن رابطة متقابل» بهشدت در حال تضعیف است، زیرا کشورهای بیشتری مجبور میشوند برای دستیابی به آتشبسهای موقت تجاری با دولت ترامپ آن را نقض کنند. برای مطالعه نسخه اصلی این گزارش به این آدرس مراجعه نمایید. به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۹:۰۲
دیدگاه بر مقاله «تجارت آزاد، صلح به ارمغان نمیآورد» به قلم بن استیل سخن اصلی این یادداشت تحلیلی واضح و صریح است؛ اصولا روابط اقتصادی خارجی کشورها بر پایهی هژمون امنیتی بنا شده است، با کاهش جایگاه آمریکا به عنوان ابرقدرت دیگر انتظار دوران جهانیسازی را دور بیندازید و به فکر دفاع از منافع خود باشید؛ از روی دیگر کشوری میتواند روابط اقتصادی خارجی بهتر و باثباتتر داشته باشد که با استفاده از رهیافتهای نوین امنیتی بتواند در فراتر از مرزهای خود اعمال سلطه کند. در روزگاری زندگی میکنیم که اگر درون مرزهای خویش بنشینیم و حوزه نفوذ خود را در منطقه رها کنیم، ابزارهای اهرمی مبادله و روابط اقتصادی خارجی را نیز از دست خواهیم داد. ایران ما در شرایط بدی قرار گرفته است؛ این کشور به صورت سنتی جایگاه خود را در دنیا با نفت تعیین میکرد ولی امروزه هم جایگاهش در بازار تتزل یافته و هم خود نفت در دورهی وفور قرار گرفته و با رقبای قدرتمندی همچون انرژیهای نو مواجه شده است. طبعا چنین روندی کشور را وارد دورهای از درخودماندگی، رشد اقتصادی پایین و حتی نفوذ بیگانه در ترتیبات داخلی قرار خواهد داد. البته باید در نظر داشت که منظور از احیای نفوذ استفاده صرف از ابزارهای نظامی و امنیتی نیست بلکه به معنای رهبری ارکستری است که در آن به صورت موزون از تمام داشتهها برای ساختن جغرافیای اقتصادی-سیاسی جدید منطقه بهره برد. در این راستا روابط دوجانبه و همسایگی باید در امتداد روابط با قدرتهای بزرگ و اتصال به جریانهای تجاری بزرگمقیاس آینده باشد. به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۹:۰۳
خبرنامه آذر ماه 1404.pdf
۴۳۹.۵۳ کیلوبایت
خبرنامه آذر ماه 1404 نگاهی به مطالب این شماره آیا محور مقاومت ایران به تونس روی آورده است؟شورای آتلانتیک بر این باور است که تغییر در سطح روابط بین ایران و تونس میتواند چالشهایی برای آمریکا بهعنوان کشوری که در طول تاریخ سرمایهگذاری سنگینی در راستای توسعهی تونس انجام داده است، ایجاد کند. انحراف تونس از گرایشهای طرفدار غرب واشینگتن را با خطر از دست دادن یکی از آخرین پایگاههای راهبردی خود در شمال آفریقا مواجه میکند. نتیجهی احتمالی این اتفاق، باز شدن راههای جدید برای شبکههای تأمین سلاح برای گروههای مقاومت، ازجمله حماس است. دیپلماسی در سایهی تهران: هنر پیروزی پنهاننویسنده جمهوری اسلامی را عنصری «انعطافپذیر» تحلیل میکند که توانسته است علیرغم همهی فشارهای غرب، بهخصوص در دو سال اخیر، راه خود را از طریق تقویت همکاری با چین و روسیه و بهبود روابط با کشورهای منطقه، هموار کند. به اذعان نویسنده، کشورهای حاشیهی خلیجفارس اکنون به ایران نه به دیدهی یک دشمن، بلکه به دیدهی یک واقعیت ژئوپلیتیک مادامالعمر مینگرند. میدلایست مانیتور به نقل از یک تحلیلگر، بیان میکند که «ایران، با توجه به اینکه نمیتواند پشت میز حاضر شود، یاد گرفته است که ترکیب صندلیها را تعیین کند.» اجازهی دولت روسیه به وزارت دفاع این کشور برای خاتمه دادن به توافقنامههای نظامی دهه ۱۹۹۰ با چندین کشور اروپایی و عضو ناتوپس از تشدید بحران اوکراین در سال ۲۰۲۲، اساس این توافقنامهها که بر پایهی همکاری غیرخصمانه شکل گرفته بود، از بین رفته است. پیش از این، پیمان کلیدی کنترل تسلیحات بین روسیه و ناتو پیمان نیروهای متعارف اروپا یا CFE در سال ۲۰۲۳ کاملاً از اعتبار افتاده بود. مسکو بارها اعلام کرده که گسترش ناتو به سمت شرق را تهدیدی برای امنیت ملی خود دانسته و غرب به تعهدات شفاهی گذشته مبنی بر عدم گسترش، عمل نکرده است. مذاکرات مسکو و واشینگتن بر سر مسألهی جنگ اوکراینکریل دمیتریف فرستاده ویژه رئیس جمهور روسیه و مدیر اجرایی صندوق سرمایهگذاری مستقیم روسیه، گفت که مذاکرات در مورد حل و فصل در اوکراین که در میامی با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ریاست جمهوری ایالات متحده و جرد کوشنر، داماد رئیس جمهور ایالات متحده، در حال انجام است، سازنده است. دمیتریف به خبرنگاران گفت: «بحثها به صورت سازندهای در حال انجام است.» نماینده روسیه ادامه داد: «مذاکرات در مورد حل و فصل در اوکراین، شنبه و یکشنبه به وقت محلی در میامی ادامه خواهد یافت. برنامه اقدام مجمع مشارکت روسیه–آفریقا ۲۰۲۳–۲۰۲۶راهنماهای مربوط به همکاری روسیه و آفریقا در «برنامه اقدام مجمع مشارکت روسیه–آفریقا ۲۰۲۳–۲۰۲۶» منتشر شدند. این راهنماها حوزههایی چون امنیت، انرژی، تجارت، آموزش، علم و فرهنگ را در بر میگیرند. پویایی قدرت و مداخلات خارجی؛ از «دوحه» تا «واشنگتن»برآیند تحولات نشان میدهد که عراق در آستانه یک دو راهی سرنوشتساز قرار دارد: یا تن دادن به معادلهای که در آن نخستوزیر با «وتوی آمریکا» و رئیس مجلس با «لابی قطر» تعیین میشود، و یا ایستادگی جریان اکثریت ملی (اطار و مقاومت) برای تثبیت یک دولت بومی و مستقل. تعیین تکلیف این وضعیت در روزهای آتی، عیار استقلال سیاسی بغداد را مشخص خواهد کرد. مداخلات خارجی و جنگ روایتها؛ «وتوی واشنگتن» در برابر «سپر حاکمیت»برآیند صحنه نشان میدهد که عراق در آستانه تشکیل دولت ۲۰۲۵، درگیر یک نبرد وجودی است. از یک سو، محور واشنگتن-تلآویو با ابزارهای «تحریم»، «تهدید نظامی» و «فرستادههای ویژه» میکوشد دولتی مطیع و خلع سلاح شده را بر سر کار آورد؛ و از سوی دیگر، ائتلافی از رهبران سیاسی (المالکی)، نهادهای حقوقی (زیدان) و بازوهای میدانی (فصائل) با حمایت گفتمانی متحدان منطقهای (ظریف)، در حال ساختن دیواری از جنس «حاکمیت ملی» هستند. نتیجه این تقابل مشخص خواهد کرد که آیا بغداد به سمت مدل «شراکت تحمیلی» با غرب میرود یا الگوی «اقتدار بومی» را تثبیت میکند. «سهگانه بحران مالی عراق؛ فقدان بودجه، محدودیت استقراض و ریسک نفت»گزارش تصویری منسجم از ورود عراق به سال ۲۰۲۶ ترسیم میکنند: دولتی بدون بودجه مصوب، با کسری فزاینده، امکان استقراض محدود، پروژههای متوقفشده و اقتصادی بهطور کامل وابسته به نفتی که هم در قیمت و هم در حجم صادرات با عدم قطعیت جدی مواجه است. تداوم این وضعیت، نهتنها ریسک بحران مالی، بلکه خطر انتقال بحران به حوزههای اجتماعی و سیاسی را نیز بهطور معنادار افزایش میدهد. برای مطالعه کامل اخبار به فایل پیوست مراجعه کنید. به کانال «ابتکار ایران؛ جانمایی جدید» در تلگرام، بله و توییتر بپیوندید @ebtekareiran۸:۳۱